Sư tử Myanmar không còn nanh vuốt
Có biệt danh là Chinthe (Những chú sư tử), nhưng đội tuyển Myanmar bây giờ không còn hùng mạnh giống như 6 năm trước. Dường như phải mất rất nhiều năm nữa, bóng đá Myanmar mới có thể trở lại. Họ không còn thiên thời, địa lợi, nhân hòa nữa.
Thế hệ vàng son
Đội tuyển Myanmar bây giờ có mạnh không? Câu trả lời là rất mạnh, trong trường hợp họ triệu tập được những tuyển thủ tốt nhất. Nhưng đó chỉ là viễn cảnh lý tưởng cho bóng đá Myanmar, một đội tuyển đang chịu ảnh hưởng tiêu cực bởi những biến động địa chính trị trong nước.
Năm 2014, người hâm mộ bóng đá Việt Nam phát cuồng với thế hệ cầu thủ U19 của Công Phượng, Tuấn Anh, Xuân Trường. Cách Việt Nam không xa lắm, Myanmar cũng chứng kiến một lứa cầu thủ xuất sắc gồm Aung Thu, Hlaing Bo Bo... Xét về sự đồng đều, U19 Myanmar thời điểm đó thậm chí còn có phần hơn U19 Việt Nam.
Hẳn Công Phượng và các đồng đội vẫn còn nhớ như in những trận đối đầu U19 Myanmar vào 8-9 năm trước. "Những chú sư tử" cho thấy họ không phải đội tuyển yếu ớt, co cụm chịu trận như trước. Aung Thu và các đồng đội không ngại tranh cướp bóng, gây áp lực lên đối phương ở mọi trận đấu họ ra sân.
Dấu ấn lớn nhất của thế hệ cầu thủ Myanmar sinh năm 1995/96 là tấm vé tham dự U20 World Cup 2015. Đó là lần đầu tiên bóng đá Myanmar có mặt ở một giải đấu thế giới, kể từ Olympic Munich 1972. Phải mất đến 4 thập niên, Myanmar mới có một lứa cầu thủ giúp họ thoát khỏi hình ảnh của một đội bóng nhược tiểu. Một năm sau kỳ tích giành vé dự World Cup, Aung Thu và các đồng đội được triệu tập lên đội tuyển quốc gia. Họ chính là nòng cốt đội hình
Myanmar tham dự AFF Cup 2016. Đây là giải đấu mà Myanmar đã chơi sòng phẳng với mọi đội bóng họ đối đầu, thậm chí chủ động kiểm soát bóng như một đội cửa trên.
Tại vòng bảng AFF Cup 2016, Myanmar chỉ thua sát nút Việt Nam 1- 2 trong trận mở màn. Nhưng ở 2 trận còn lại, Myanmar đã khiến người hâm mộ kinh ngạc bằng 2 chiến thắng liên tiếp trước Campuchia và Malaysia. Ngay cả những khán giả lạc quan nhất của bóng đá Myanmar hẳn cũng không tưởng tượng ra viễn cảnh họ có thể đánh bại Malaysia, cường quốc bóng đá Đông Nam Á.
Những năm tiếp theo, bóng đá Myanmar tiếp tục là ẩn số ở những giải đấu quốc tế. Mọi đội bóng đối đầu họ đều phải dè chừng trước một đội tuyển đang bước vào giai đoạn hoàng kim.
Bước vào vòng loại World Cup 2022, Myanmar cũng khởi đầu không tồi ở một bảng đấu có Nhật Bản, Kyrgyzstan, Tajikistan và Mông Cổ.
Trong giai đoạn hoàng kim, bóng đá Myanmar thậm chí còn hút được HLV Âu Mỹ từ Thái Lan, Việt Nam đến làm việc vì mức lương cao. Họ cũng là một trong số ít các nước ở khu vực Đông Nam Á có HLV trưởng riêng ở đội tuyển quốc gia và đội U23. Họ làm điều này khi bóng đá Việt Nam, Thái Lan vẫn dùng chung một HLV.
HLV trưởng đội tuyển quốc gia Antoine Hey, cũng như HLV đội U23 Velizar Popov đều là những chiến lược gia tốt. Họ am hiểu bóng đá khu vực Đông Nam Á. Antoine Hey còn nhận tín nhiệm cao tới mức được đội tuyển Myanmar tái bổ nhiệm làm HLV trưởng tròn 1 năm sau khi bị sa thải.
Suy tàn và sụp đổ
Chuỗi trận ấn tượng của bóng đá Myanmar khép lại khi năm 2019 kết thúc. Bước sang năm 2020, mọi hoạt động bóng đá quốc tế phải dừng lại vì dịch COVID-19. Nhưng với bóng đá Myanmar, họ còn phải chứng kiến một sự cố khác. Những biến động địa chính trị ở quốc gia này đã làm đội tuyển quốc gia tan đàn xẻ nghé.
Đầu năm 2021, Myanmar xảy ra binh biến. Thượng tầng bóng đá nước này gần như không thay đổi, nhưng nội bộ đội tuyển lại khác. Một nhóm cầu thủ Myanmar, dẫn đầu là Aung Thu, từ chối khoác áo đội tuyển quốc gia. Đây là nguyên nhân chính khiến đội tuyển Myanmar thi đấu ngày một đi xuống gần 2 năm qua.
Tháng 3/2021, Myanmar trở lại thi đấu lần đầu tiên sau dịch COVID-19. Đó là trận đấu thuộc vòng loại World Cup, nơi Myanmar bị Nhật Bản vùi dập với 10 bàn thua. Trong 2 trận tiếp theo, đội tuyển Myanmar lần lượt thua Kyrgyzstan 1-8 và thua Tajikistan 0-4. Đó đều là những thất bại bẽ bàng của "Những chú sư tử".
Kể từ sau dịch COVID-19, Myanmar mới chỉ thắng đúng 1 trận ở cấp độ đội tuyển quốc gia. Đó là chiến thắng 2-0 trước Timor Leste ở vòng bảng AFF Cup 2021. Đến kỳ AFF Cup năm nay, Myanmar tiếp tục cho thấy phong độ thiếu thuyết phục. Họ lần lượt thua Malaysia, Singapore và chỉ hòa đội tuyển Lào.
Những chiến lược gia từng giúp bóng đá Myanmar trở thành một thế lực ở Đông Nam Á, giờ đây cũng dần ra đi. HLV Velizar Popov đến Việt Nam làm thuyền trưởng CLB Thanh Hóa. Antoine Hey có vẻ sẽ không ở lại lâu. Không ai muốn tiếp tục gắn bó với một đội bóng liên tục thua và không có dấu hiệu tiến bộ. Đội tuyển Myanmar bây giờ có cần Aung Thu hay không? Chắc chắn là có. Từ một đội bóng toàn diện, giờ đây họ thi đấu yếu ớt cả trong tấn công lẫn phòng thủ. "Những chú sư tử" ngày nào từng đánh bại Malaysia, giờ chỉ thi đấu ngang ngửa Lào, thậm chí còn bị lép vế trước Campuchia.
Về phần Aung Thu, hẳn "Messi Myanmar" cũng khát khao trở lại đội tuyển quốc gia để chứng tỏ bản thân. Anh đã thi đấu rất nhạt nhòa trong mùa giải gần nhất khoác áo đội bóng Thái Lan Buriram United. Nhưng một tấm gương đã vỡ không thể nào lành lại. Ngày trở về đội tuyển Myanmar của Aung Thu còn rất xa, nếu như mọi thứ không có gì thay đổi.
HLV Velizar Popov và phát biểu gây sốc khi làm việc ở U23 Myanmar
Trên cương vị HLV trưởng đội U23 Myanmar, Velizar Popov gây ấn tượng với hình ảnh một chiến lược gia thẳng thắn. Ông không ngại nói lên suy nghĩ của mình về thực trạng đội tuyển, cũng như lịch trình thi đấu. Một trong những phát biểu đáng chú ý nhất của ông diễn ra tại SEA Games 30, nơi U23 Myanmar và các đội bóng khác phải thi đấu với mật độ 2-3 trận mỗi ngày.
"Tôi thực sự giật mình khi biết các đội U23 tham dự môn bóng đá nam SEA Games 30 phải thi đấu 3 trận chỉ trong 1 tuần", ông Popov nói. "Ngay cả những giải đấu khắc nghiệt nhất châu Âu như Ngoại hạng Anh, La Liga cũng không đá liên tục như vậy. Việc thi đấu với mật độ cao như thế khiến HLV như chúng tôi phải liên tục xoay vòng cầu thủ, cũng như tính đến trường hợp chấn thương".
Ở kỳ SEA Games năm đó, U23 Myanmar khép lại vòng bảng với vị trí nhất bảng A. Họ chỉ thua sát nút Indonesia tại vòng bán kết, sau đó thắng Campuchia để giành huy chương đồng.