Còn tâm lý đẩy việc lên Chính phủ cho... an toàn

• Quốc hội sẽ giám sát cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước năm 2018
• Lợi ích cục bộ cản trở quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước
• Gỡ nút thắt “sợ” cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước

Dự kiến chỉ hoàn thành cổ phần hóa 40/45 doanh nghiệp

Theo ông Lê Mạnh Hà - Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển Doanh nghiệp: Theo lộ trình, năm 2017, cả nước sẽ phải cổ phần hóa 45/137 DN phải cổ phần hóa giai đoạn 2017 – 2020 (theo Quyết định số 58/2016/QĐ-TTg). Tuy nhiên, 6 tháng đầu năm, cả nước mới hoàn thành cổ phần hóa 6 DN; đã công bố giá trị DN, đang xây dựng phương án cổ phần hóa để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt 14 DN (trong đó có những DN có quy mô vốn chủ sở hữu rất lớn như 3 DN thành viên của PVN có tổng giá trị vốn chủ sở hữu gần 90.000 tỷ đồng, 1 DN thành viên của EVN có giá trị vốn chủ sở hữu khoảng 24.000 tỷ đồng); đang tiến hành xác định giá trị của 20 DN. Như vậy, dự kiến sẽ hoàn thành cổ phần hóa 40/45 DN của kế hoạch năm 2017.

Cũng trong 6 tháng đầu năm nay, đã bán phần vốn nhà nước không cần nắm giữ tại 22 DN với tổng giá trị theo sổ sách là 666,8 tỷ đồng (bằng 76,5% so với cùng kỳ năm 2016), thu về 11.589,3 tỷ đồng (bằng 314,11% so với cùng kỳ năm 2016); trong đó, có 6 DN thoái vốn dưới mệnh giá. Về việc thoái vốn nhà nước tại 12 DN quy mô lớn theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, hiện có 11 DN đã niêm yết. Sabeco đang lựa chọn đơn vị nhà thầu tư vấn thoái vốn nhà nước. Habeco đang xử lý vướng mắc trong thỏa thuận hợp tác với Carlsberg Breweries A/S. Đối với Công ty cổ phần Sữa Vinamilk, SCIC đã trình Thủ tướng Chính phủ 2 phương án bán tiếp phần vốn nhà nước tại công ty này và đang chờ lấy ý kiến của Thường trực Chính phủ.

Ban chỉ đạo cho rằng tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại DN diễn ra chậm, đạt tỷ lệ thấp trong 6 tháng đầu năm. Việc bàn giao các DN sau cổ phần hóa về SCIC cũng chậm, đăng ký giao dịch trên sàn chứng khoán chưa thực hiện nghiêm túc. Đáng chú ý, TP Hồ Chí Minh được “điểm danh” là chậm nhất trong số các đơn vị, khi chưa cổ phần hóa được DN nào trong danh sách 39 DNNN phải cổ phần hóa của TP tới năm 2020.

Dứt khoát phải hoàn thành kế hoạch sắp xếp, cổ phần hóa năm 2017

Dù cho rằng “làm nhanh mà làm ẩu, sai phạm là rất đáng phê phán”, nhưng Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng chỉ ra việc tiến độ sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn 6 tháng đầu năm không đạt theo kế hoạch, dồn việc cho 6 tháng cuối năm. Vẫn còn 578 DN chưa đăng ký niêm yết giao dịch trên sàn chứng khoán theo quy định; Hiệu quả hoạt động của khối DNNN chưa tương xứng với nguồn lực được nắm giữ; Một số tập đoàn, tổng công ty, DN, dự án hoạt động kém, thua lỗ; Quá trình cổ phần hóa còn nhiều khó khăn vướng mắc, nhất là các quy định về định giá tài sản, đất đai... là những tồn tại được điểm ra.

Phó Thủ tướng cho rằng nguyên nhân của hạn chế chính là chỉ đạo, điều hành của một số bộ, ngành, địa phương... chưa thật quyết liệt. “Đâu đó còn tâm ý thận trọng, chờ đợi, e ngại một số vụ việc trước đây bị thanh tra, kiểm tra, nên có chuyện đùn đẩy. Có những việc thuộc thẩm quyền của bộ, địa phương nhưng không dám quyết, đưa lên Chính phủ hỏi ý kiến cho “an toàn”, nhưng Chính phủ quyết lại không đúng luật. Có nơi ngại không muốn làm, sợ sai phạm. Công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc chưa thường xuyên, kịp thời” – Phó Thủ tướng thẳng thắn. 

Với nhận định này, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu các bộ, địa phương: “Dứt khoát phải phấn đấu để hoàn thành kế hoạch cổ phần hóa, thoái vốn của năm 2017, thậm chí vượt mức số lượng DN cổ phần hóa, thoái vốn và cả chỉ tiêu thu ngân sách từ thoái vốn”. Chính phủ sẽ xem xét trách nhiệm của lãnh đạo bộ, ngành, địa phương, tập đoàn, tổng công ty chậm trễ, không hoàn thành nhiệm vụ.

Để khắc phục các bất cập trong thể chế, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu Bộ Tài chính trong tháng 7 trình Thủ tướng ký ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định số 59 về chuyển DN có 100% vốn nhà nước thành công ty cổ phần; trong tháng 8 hoàn thành sửa đổi bổ sung Nghị định 91/2015/NĐ-CP về đầu tư vốn nhà nước tại DN và quản lý tài sản vốn nhà nước tại DN. 

Cũng trong tháng 8, Bộ Kế hoạch & Đầu tư sẽ phải trình Thủ tướng ký Quyết định danh mục DN có vốn nhà nước thực hiện thoái vốn giai đoạn 2017- 2020; danh mục DN có vốn nhà nước thực hiện thoái vốn của TP Hồ Chí Minh; hoàn thành danh mục sắp xếp các công ty thuỷ nông; phối hợp với Bộ Tài chính, Tư pháp trình Thủ tướng tình hình chuyển giao tài sản không bồi hoàn của các nhà đầu tư trong liên doanh với các DNNN; trước ngày 15/7 trình Thủ tướng cho ý kiến về Cơ quan đại diện vốn nhà nước tại DN.

Đặc biệt, các tập đoàn, tổng công ty chưa xây dựng phương án tái cơ cấu giai đoạn 2016 – 2020 được yêu cầu phải trình phương án chậm nhất trong tháng 7 để Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào tháng 8/2017. Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Tài chính công khai việc xử lý các DN sau cổ phần hóa không đăng ký trên thị chứng khoán; Ban chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Công Thương đẩy nhanh tiến độ xử lý 12 nhà máy, dự án thua lỗ của ngành Công Thương...