Kiềm chế tốc độ gia tăng tội phạm

Sáng 28/10, Đại tướng Trần Đại Quang, Bộ trưởng Bộ Công an đã thay mặt Chính phủ báo cáo trước Quốc hội về công tác phòng ngừa, chống vi phạm pháp luật và tội phạm; kết quả thực hiện Nghị quyết số 37/2012/QH13 của Quốc hội.

Đại tướng Trần Đại Quang, Bộ trưởng Bộ Công an, thay mặt Chính phủ, đọc báo cáo về công tác phòng ngừa, chống vi phạm pháp luật và tội phạm; kết quả thực hiện Nghị quyết số 37/2012/QH13 của Quốc hội. Ảnh: Hoàng Long.

Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng ngừa, chống vi phạm pháp luật và tội phạm; kết quả thực hiện Nghị quyết số 37/2012/QH13 của Quốc hội cho hay, trong năm qua, lực lượng Công an cũng đã bắt, vận động đầu thú 11.606 đối tượng truy nã, tăng 28,16% so với năm ngoái, trong đó có 2.498 đối tượng nguy hiểm và đặc biệt nguy hiểm (tăng 20,85%).

Tình hình áp dụng các biện pháp ngăn chặn, tạm giữ, tạm giam đã được cơ quan điều tra các cấp thực hiện nghiêm túc. Các trại tạm giam, nhà tạm giữ cơ bản ổn định... phục vụ tốt công tác phòng ngừa đấu tranh chống tội phạm. Bên cạnh đó, Chính phủ đã quan tâm chỉ đạo công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động điều tra. Bộ Công an đã tiếp nhận 5.179 đơn (4.430 đơn khiếu nại, 746 đơn tố cáo), trong đó có 1.046 đơn thuộc thẩm quyền và chuyển các cơ quan chức năng xử lý 4.133 đơn.

Công tác tiếp nhận, xử lý, giải quyết khiếu nại tố cáo của các điều tra trong CAND cũng có chuyển biến tích cực. Đã giải quyết 952 đơn liên quan đến hoạt động điều tra, đạt hơn 91%, qua đó góp phần hạn chế tình trạng khiếu kiện đông người, vượt cấp liên quan đến công tác điều tra, xử lý tội phạm. “Có thể khẳng định công tác đấu tranh chống tội phạm đã được Chính phủ quan tâm chỉ đạo quyết liệt, huy động được sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và toàn dân. Các ngành chủ động nắm bắt tình hình, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác điều tra, xử lý tội phạm, kiềm chế sự gia tăng tội phạm. Các mục tiêu nhiệm vụ công tác phòng chống tội phạm trong Nghị quyết 37 cơ bản đạt được, gópphần quan trọng giữ gìn an ninh trật tự, tạo điều kiện phát triển KT- XH”, báo cáo nêu rõ.

Lực lượng Công an đã xử lý trên 6,8 triệu vụ vi phạm hành chính

Liên quan đến công tác quản lý hành chính, Bộ trưởng Trần Đại Quang cho biết, trong năm qua đã phát hiện 19.659 trường hợp vi phạm về cư trú. Đáng chú ý là tình trạng người nước ngoài không khai báo tạm trú, tạm trú quá hạn, cư trú không đúng mục đích và vi phạm pháp luật có chiều hướng gia tăng. Vi phạm trong các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT còn phức tạp, nhất là trong các cơ sở cho thuê lưu trú, vũ trường, karaoke, mát xa, các cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ… Vi phạm về trật tự đô thị, trật tự công cộng xảy ra phổ biến, chủ yếu là tình trạng lấn chiếm vỉa hè, lòng đường, dừng đỗ xe không đúng nơi quy định, cản trở giao thông, gây mất trật tự công cộng. Trong năm qua, các lực lượng chức năng đã xử lý 6,2 triệu trường hợp vi phạm quy định về trật tự an toàn giao thông.

Tai nạn giao thông vẫn là mối quan tâm lo lắng của toàn xã hội. Trong năm đã xảy ra 29.040 vụ tai nạn, giảm 432 vụ (1,47%), làm chết 9.774 người (tăng 531 người) và bị thương 29.246 người (giảm 72 người) so với 2012. Vi phạm nổi lên chủ yếu là chạy quá tốc độ; lấn đường; sử dụng rượu, bia khi điều khiển phương tiện; chở quá tải; người điều khiển xe gắn máy không đội mũ bảo hiểm; các phương tiện thủy không đăng kiểm, chở quá số người quy định; người điều khiển phương tiện thủy không có bằng cấp, chứng chỉ chuyên môn… Tình trạng thanh thiếu niên tụ tập xe môtô phóng nhanh, lạng lách gây mất trật tự công cộng chưa được ngăn chặn triệt để.

Vi phạm về các quy định PCCC còn khá phổ biến. Cả nước đã xảy ra 2.553 vụ cháy nổ (giảm 169 vụ), làm chết 120 người (giảm 17 người) và bị thương 202 người (giảm 24 người) so với 2012. Đáng chú ý là đã xảy ra một số vụ cháy nổ gây hậu quả đặt biệt nghiêm trọng như vụ cháy TTTM tỉnh Hải Dương, gây thiệt hại khoảng 500 tỷ đồng...

Vi phạm pháp luật trong quản lý đất đai diễn ra ở nhiều địa phương. đã phát hiện 8.161 tổ chức vi phạm với diện tích gần 130.000 ha, chủ yếu là các hành vi chậm đưa đất vào sử dụng, chậm triển khai các dự án đã được phê duyệt, không thực hiện đúng các hạng mục công trình của dự án theo quy hoạch chi tiết đã được phê duyệt, chậm trả tiền sử dụng đất, không thực hiện nghĩa vụ tài chính theo đúng quy định, sử dụng đất sai mục đích… vi phạm trật tự xây dựng xảy ra nhiều, xây dựng không phép, sai phép.

Để chấn chỉnh tình trạng này, thời gian qua lực lượng chức năng đã tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, chấn chỉnh các lĩnh vực công tác xảy ra nhiều vi phạm như quản lý đất đai, khoáng sản, trật tự xây dựng, bảo vệ môi trường, xử lý nghiêm minh vi phạm về ATGT, trật tự công cộng và PCCC. Cụ thể, các lực lượng chức năng đã xử lý trên lý 7 triệu vụ vi phạm hành chính, phạt tiền trên 4.000 tỷ đồng, trong đó riêng lực lượng Công an đã xử lý 6,8 triệu vụ, phạt tiền trên 3.500 tỷ đồng. Riêng số tiền xử lý trong lĩnh vực giao thông đã lên đến trên 3.300 tỷ đồng. Trong năm 2013, lực lượng Công an cũng đã huy động hơn 15.000 cán bộ chiến sỹ cứu gần 2.000 vụ cháy. Trong lĩnh vực khoáng sản đã phát hiện 957 trường hợp cấp phép sai quy định, hiện đang tiến hành xử lý. Chính phủ đánh giá: “Việc xử lý các vụ vi phạm hành chính đã góp phần nâng cao hiệu lực hiệu quả công tác quản lý nhà nước về KT- XH, an ninh trật tự…”.

Huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, toàn dân trong phòng chống tội phạm

Bộ trưởng Trần Đại Quang cho biết: Nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phát hiện, điều tra xử lý các vụ vi phạm pháp luật, phục vụ đắc lực nhiệm vụ phát triển KT-XH và đối ngoại, Chính phủ tiếp tục tập trung chỉ đạo thực hiện các biện pháp chủ yếu: Chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương thực hiện có hiệu quả các chỉ thị, Nghị quyết của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ về công tác phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm, gắn với đẩy mạnh thực hiện Chương trình quốc gia phòng chống tội phạm, phòng chống ma túy, phòng chống buôn bán người giai đoạn 2012- 2015, nhằm huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn dân tham gia công tác này. Xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền.

Chỉ đạo mở các cao điểm tấn công trấn áp tội phạm, triệt phá các băng nhóm tội phạm nguy hiểm, xóa các tụ điểm phức tạp về trật tự an toàn xã hội, tiếp tục thực hiện các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa đấu tranh chống tội phạm, nhất là tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm về kinh tế, tham nhũng, ma túy, công nghệ cao, mua bán người và môi trường…

Tăng cường công tác bổ nhiệm và bố trí điều tra viên đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, nâng cao hiệu quả công tác điều tra, xử lý tội phạm, nhất là tội phạm vi phạm trật tự quản lý kinh tế và tội phạm tham nhũng.

Nâng cao hiệu lực hiệu quả quản lý nhà nước về ANTT, triển khai có hiệu quả các giải pháp đảm bảo ATGT, phòng chống cháy nổ, vũ khí vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ.

Tiếp tục thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Chỉ thị 09 ngày 1/12/2011 của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa 11 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ trong tình hình mới gắn với phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa nhằm huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân trong công tác đấu tranh phòng chống vi phạm pháp luật và tội phạm.

Chỉ đạo tổng kết Bộ luật Hình sự và Bộ luật Tố tụng Hình sự, đảm bảo xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật trình Quốc hội theo đúng chương trình đã đề ra, góp phần đảm bảo hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý Nhà nước.

Tỷ lệ điều tra, khám phá án đạt và vượt chỉ tiêu

Trong Báo cáo về công tác phòng ngừa, chống vi phạm pháp luật và tội phạm, Chính phủ nhận định: Lực lượng Công an đã tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, giáo dục truyền thống, tạo được khí thế thi đua sôi nổi, có nhiều chuyển biến tích cực về nhận thức và hành động của cán bộ chiến sỹ trong công tác chiến đấu, quan hệ tiếp xúc giải quyết công việc với nhân dân. Bộ Công an cũng đã tổ chức ký kết quy chế phối hợp với các bộ ngành về công tác bảo đảm ANTT, triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, tổ chức nắm chắc tình hình tội phạm ở các tuyến, địa bàn, lĩnh vực trọng điểm, mới nổi để lập kế hoạch phòng ngừa, đấu tranh. Bên cạnh đó, tập trung phát hiện, điều tra xử lý nghiêm minh các đối tượng phạm tội, triệt xóa các tụ điểm phạm tội... Với những nỗ lực của lực lượng Công an, công tác phòng chống tội phạm đã có chuyển biến tích cực, các mục tiêu, nhiệm vụ về công tác phòng chống tội phạm mà Quốc hội đề ra trong Nghị quyết 37 đã cơ bản đạt được, góp phần quan trọng giữ vững an ninh trật tự, phục vụ sự nghệp phát triển KT - XH và đối ngoại của Nhà nước.

Bộ Công an đã chủ trì phối hợp với Viện KSND tối cao và các bộ ngành liên quan ban hành Thông tư liên tịch số 06 ngày 2/8/2013 hướng dẫn thi hành các quy định của Luât Tố tụng hình sự về việc tiếp nhận, giải quyết các tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố. Bộ Công an đã tiếp nhận 98.945 tố giác, tin báo tội phạm, tăng 30,54% so với 2012. Hầu hết tin báo đã được giải quyết, đạt tỷ lệ 90,5%, đảm bảo đúng quy định của pháp luật, đạt và vượt các chỉ tiêu đặt ra trong Nghị quyết 37.

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Trưởng Ban chỉ đạo 138/CP; Bộ trưởng Trần Đại Quang và các đại biểu Quốc hội, sáng 28/10. Ảnh: Lê Anh Dũng.

Cơ quan điều tra các cấp đã chỉ đạo chấn chỉnh các hạn chế, thiếu sót trong công tác điều tra, đẩy nhanh tiến độ điều tra các vụ án trọng điểm mà dư luận quan tâm, rà soát các vụ án còn tồn đọng để giải quyết dứt điểm. Số vụ án đã thụ lý tăng 3,94% so với năm 2012. Bộ Công an cũng chủ động phối hợp với Viện KSND, TAND các cấp, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình tố tụng, tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ điều tra viên, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Chất lượng công tác điều tra có chuyển biến tích cực. Tỷ lệ điều tra khám phá tội phạm xâm phạm trật tự xã hội đạt 76,6%, án nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng đạt 90%, đạt và vượt chỉ tiêu Nghị quyết 37.

Công tác phòng chống tội phạm kinh tế, tham nhũng được quan tâm chỉ đạo quyết liệt. Nhiều vụ án tồn đọng kéo dài đã được giải quyết dứt điểm. Một số vụ án nghiêm trọng, nhất là trong lĩnh vực tài chính ngân hàng được phát hiện, điều tra kịp thời.

Tỷ lệ gia tăng tội phạm giảm hẳn

Trong phần đầu báo cáo, Bộ trưởng Trần Đại Quang cho biết, mặc dù năm 2013 có nhiều yếu tố tác động làm gia tăng tội phạm, nhưng với sự tập trung chỉ đạo quyết liệt, có hiệu quả của Chính phủ, sự cố gắng nỗ lực của các bộ ngành địa phương, sự tham gia tích cực của nhân dân trong đấu tranh phòng chống tội phạm nên tốc độ gia tăng của tội phạm đã được kiềm chế. Tỷ lệ gia tăng tội phạm giảm hẳn so với năm 2012.

Tuy nhiên, tình hình tội phạm vẫn đang tiếp tục diễn biến phức tạp với tính chất nghiêm trọng hơn.

Bộ trưởng Trần Đại Quang trao đổi với đại biểu Quốc hội. Ảnh: Lê Anh Dũng.

Báo cáo của Chính phủ nêu rõ, trong năm nay, một số tội phạm xâm phạm trật tự xã hội giảm so với năm 2012 như tội phạm giết người giảm 4,32%, cướp tài sản giảm 12,51%, chống người thi hành công vụ giảm 9,93%... nhưng tính chất của tội phạm nghiêm trọng hơn, nhất là hoạt động của các băng, nhóm tội phạm dưới dạng bảo kê, xiết nợ thuê, cho vay nặng lãi, tổ chức các loại cờ bạc, cá độ bóng đá. Nhiều đối tượng manh động, liều lĩnh sẵn sàng sử dụng vũ khí nóng, vật liệu nổ gây án, gây lo lắng trong nhân dân. Tội phạm giết người do nguyên nhân xã  hội chiếm 86,1% trong các vụ án giết người. Nguyên nhân chủ yếu do các mâu thuẫn bột phát, tức thời trong gia đình, trong quan hệ xã hội. Hầu hết các đối tượng gây án phạm tội lần đầu, chưa có tiền án, tiền sự. Tình trạng Giết người thân trong gia đình xảy ra nhiều chứng tỏ sự xuống cấp về đạo đức xã hội đáng báo động, nhiều vụ giết người với hành vi rất dã man, tàn bạo gây bức xúc trong dư luận

Tội phạm đánh bạc tăng, hoạt động của nhiều sới bạc mang tính chất chuyên nghiệp, quy mô lớn gắn với cho vay nặng lãi có sự tham gia của nhiều đối tượng có tiền án, tiền sự. Tình trạng cá độ bóng đá qua mạng internet ngày càng tinh vi, phát hiện thủ đoạn sử dụng đường truyền internet tốc độ cao truyền hình trực tuyến từ các sòng bạc từ Campuchia về Việt Nam để tổ chức đánh bạc. Tội phạm xâm phạm sở hữu tăng, trong đó tội trộm cắp tài sản chiếm đến hơn 32% tổng số vụ phạm tội. Tội phạm xâm phạm quản lý kinh tế cũng tăng, xảy ra nhiều vụ gây hậu quả nghiêm trọng trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng…

Tội phạm tham nhũng gia tăng. Các hành vi tham ô, môi giới hối lộ và nhận hối lộ được phát hiện ở nhiều lĩnh vực, tập trung vào lĩnh vực quản lý tài sản công, đầu tư công quản lý sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng cơ bản. Tội phạm ma túy vẫn diễn biến phức tạp. Hoạt động của các đường dây tội phạm lớn có chiều hướng gia tăng, ma túy chủ yếu được vận chuyển từ nước ngoài vào nước ta.