Trì hoãn việc tăng lương: Sẽ ảnh hưởng tới chất lượng và năng suất lao động

Đã có công văn số 2347/BNV-TL ngày 27/6/2014 của Bộ Nội vụ đề nghị các Bộ, cơ quan ngang Bộ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội thực hiện rà soát, đánh giá tình hình thực hiện các chế độ phụ cấp lương hiện hành đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang. Căn cứ báo cáo của các bộ, ngành, địa phương, Bộ Nội vụ sẽ tổng hợp để đề xuất cụ thể trong nội dung của Đề án cải cách chính sách tiền lương trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

PV: Thưa ông, lộ trình cải cách tiền lương, việc tăng lương cơ sở đã bị lùi 2 năm và sang năm 2015 cũng sẽ tiếp tục lùi do ngân sách Nhà nước chưa bố trí được nguồn. Nhiều ý kiến cho rằng không nên lùi thời gian tăng lương cho người lao động thêm nữa?

Ông Trần Hoàng Ngân: Đúng vậy, tôi cho rằng cần phải tính toán và xem xét kỹ lưỡng để có thể tăng lương tối thiểu cho người lao động. Hiện tại, trong các khoản chi ngân sách thì tới 67% dành cho chi thường xuyên (chi lương, công tác hành chính, đi công tác nước ngoài…). Nếu chúng ta “chắt chiu”, tiết giảm các khoản chi không cần thiết, như chi cho khánh thiết, tổ chức lễ hội, tiếp khách… thì có thể tiết kiệm và khoản này sẽ dành cho chi trả lương. Nhưng trong cuộc họp mới đây, dù dự kiến thu ngân sách sẽ vượt chi gần 10% trong năm 2014, nhưng Bộ Tài chính cho rằng, sẽ không còn nguồn nào dành cho chi tăng lương, bởi vượt thu thì cũng dành để trả nợ… Đúng là ngân sách đang rất khó khăn, nhưng tôi nhắc lại, việc điều chỉnh tiền lương vẫn có thể thực hiện được nếu tính toán khoa học và cơ cấu lại nguồn chi có giới hạn một cách hợp lý.

PV: Kịch bản xấu nhất là ngân sách Nhà nước không thể tăng lương đồng bộ thì theo ông nên tập trung vào đối tượng nào? Theo ông, lương công chức hiện nay có đảm bảo được cuộc sống tối thiểu, mua được nhà để ở chẳng hạn?

Ông Trần Hoàng Ngân: Trong trường hợp không thể tăng hết toàn bộ đối tượng thì cũng có thể tính tới phương án tăng từng phần theo từng đối tượng ưu tiên, với tỷ lệ tăng khác nhau. Đơn cử, trong đợt tăng đầu tiên có thể xét ưu tiên tăng lương cho người lao động thu nhập thấp, dưới 5 triệu đồng/tháng. Còn với đối tượng thu nhập hằng tháng trên 5 triệu đồng/tháng thì có thể xét tăng sau. Ứng với từng nhóm cụ thể sẽ có tỷ lệ tăng lương khác nhau, dao động từ 2-5%. Nếu thực hiện theo phương án này thì chúng ta phải tổ chức, sắp xếp lại lao động. Vì hiện trong cùng bộ máy khu vực Nhà nước cũng có những công việc, vị trí mức lương hằng tháng khá thấp, như y tá, giáo viên… Ngược lại, có những vị trí thu nhập lại rất cao. Phải đánh giá để kéo gần lại khoảng cách chênh lệch về thu nhập hiện nay.

PV: Như vậy, việc tăng lương cho người thu nhập thấp trước, liệu có phá vỡ hệ thống thang bảng lương hiện nay, thưa ông?

Ông Trần Hoàng Ngân: Khi cần thì cũng phải xem xét lại toàn bộ hệ thống thang bảng lương hiện nay cho phù hợp với Luật Ngân sách Nhà nước đang sửa đổi, để làm sao nâng cao đời sống người lao động. Không thể phủ nhận, hiện nay đang tồn tại khoảng cách giàu nghèo khá lớn trong nước.

Lực lượng vũ trang là một trong những đối tượng được các chuyên gia đề xuất tập trung cải cách tiền lương.

PV: Ông vừa nói ngân sách cắt giảm khoản chi không cần thiết thì có thể tính tới chuyện tăng lương cho người lao động, nhưng lộ trình tăng lương đã hoãn tới 2 năm rồi và hiện có nguy cơ sẽ hoãn tiếp. Theo ông, để đảm bảo chính sách tiền lương hợp lý, phát huy được vai trò cốt yếu của tiền lương là đảm bảo đời sống, để cán bộ, công chức không phải “chân ngoài dài hơn chân trong”, là động lực của sự sáng tạo, thì việc điều chỉnh lương hằng năm nên thực hiện theo hướng nào?

Ông Trần Hoàng Ngân: Vừa rồi, chúng ta hoãn việc tăng lương vì trông chờ vào kết quả Đề án cơ cấu lại, tinh giản biên chế bộ máy hành chính sự nghiệp. Nhưng tiếc là việc tinh giản tiến hành quá chậm chạp, bộ máy vẫn cồng kềnh. Nhưng giờ đã tới lúc phải tiến hành song song, chứ không có thu nhập đảm bảo mức sống hằng ngày thì sẽ ảnh hưởng tới chất lượng và năng suất lao động. Hiện chúng ta vẫn đang thực hiện xã hội hóa khu vực hành chính sự nghiệp, để khu vực này tự thu, tự chi… nhằm giảm gánh nặng cho ngân sách Nhà nước, có điều kết quả tới đâu thì cần xem lại. Ngoài chuyện giảm số lượng người hưởng lương từ ngân sách Nhà nước thì cũng phải chú ý tới chuyện nâng cao hiệu suất lao động của người lao động.