Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân trên không gian mạng

Ngày 19/9, Uỷ ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại (QP, AN & ĐN) của Quốc hội đã họp thẩm tra sơ bộ dự án Luật An ninh mạng. Trung tướng Nguyễn Minh Đức, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban QP, AN & ĐN của Quốc hội chủ trì phiên họp.

Phát biểu mở đầu phiên họp, Trung tướng Nguyễn Minh Đức nêu rõ, thực hiện chủ trương của Đảng về tiếp tục đổi mới hệ thống pháp luật đáp ứng yêu cầu tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; thể chế hóa các quan điểm trong các Nghị quyết của Bộ Chính trị, Chính phủ đã trình nhiều dự án luật, với rất nhiều luật tại Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng Quốc hội khóa XV. Mục tiêu đặt ra là vừa bảo đảm chất lượng, đi vào thực tiễn, sát với thực tế, thông suốt để khơi thông phát triển, không tạo ra những vướng mắc, điểm nghẽn về thủ tục hành chính. Trên tinh thần đó, Trung tướng Nguyễn Minh Đức đề nghị các đại biểu tham gia đóng góp ý kiến để Thường trực Ủy ban QP, AN & ĐN hoàn thiện Báo cáo thẩm tra báo cáo Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tại Phiên họp thứ 49.

Báo cáo tóm tắt tờ trình dự án luật, Thượng tá Triệu Mạnh Tùng, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao cho biết, Luật An ninh mạng được xây dựng trên cơ sở hợp nhất quy định của Luật An toàn thông tin và Luật An ninh mạng 2018 và bổ sung một số quy định về những vấn đề cấp bách đang phát sinh, tác động lớn đến đời sống xã hội do sự phát triển vượt bậc của khoa học và công nghệ trong thời đại mới; bãi bỏ những quy định trùng lắp tại Luật An toàn thông tin mạng và Luật An ninh mạng năm 2018 và các văn bản pháp lý khác có liên quan, không làm thay đổi trách nhiệm quản lý nhà nước của các bộ, ngành trong lĩnh vực và không làm thay đổi trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

Qua đó, đẩy mạnh phân quyền cho Chính phủ và các cơ quan trong bộ máy nhà nước để cụ thể hoá các quy định của luật, thực hiện phân cấp đảm bảo phù hợp với năng lực tổ chức thực hiện của từng cơ quan, tổ chức, chính quyền địa phương, kịp thời đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong từng giai đoạn; khuyến khích sáng tạo, khơi thông mọi nguồn lực…

Dự thảo Luật An ninh mạng quy định về hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân trên không gian mạng; bảo đảm an ninh thông tin, an toàn hệ thống thông tin; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

Dự án luật dự kiến áp dụng với cơ quan, tổ chức, cá nhân Việt Nam, tổ chức, cá nhân nước ngoài trực tiếp tham gia hoặc có liên quan đến hoạt động bảo vệ an ninh mạng tại Việt Nam; tổ chức, cá nhân Việt Nam, tổ chức, cá nhân nước ngoài trực tiếp tham gia hoặc có liên quan đến hoạt động kinh doanh sản phẩm, dịch vụ an ninh mạng. Dự thảo luật gồm 9 chương với 58 điều, trong đó kế thừa 29 điều của Luật An ninh mạng năm 2018; kế thừa 19 điều của Luật An toàn thông tin mạng năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2018); hợp nhất nội dung của 8 điều của 2 luật nêu trên; bổ sung 3 điều.

Trình bày Báo cáo thẩm tra sơ bộ dự án luật, Thiếu tướng Vũ Huy Khánh, Ủy viên Thường trực Uỷ ban QP, AN & ĐN cho biết, Thường trực Ủy ban nhất trí về sự cần thiết ban hành Luật An ninh mạng; đồng thời nhấn mạnh, việc ban hành luật nhằm quán triệt và thực hiện kịp thời đường lối, chủ trương, các quan điểm chỉ đạo của Đảng về bảo vệ Tổ quốc; bảo vệ an ninh mạng; đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Việc xây dựng dự án luật phù hợp với chủ trương, chỉ đạo của Đảng về đổi mới tư duy trong hoạt động lập pháp, nhằm tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc pháp lý hiện nay, loại bỏ sự chồng chéo, mâu thuẫn giữa Luật An ninh mạng năm 2018 và Luật An toàn thông tin mạng hiện hành. Bên cạnh đó, việc ban hành luật là đáp ứng cầu cấp bách của tình hình thực tiễn bảo vệ, phòng ngừa và ngăn chặn các hành vi tấn công mạng, bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức, nhất là trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra sâu rộng trên hầu hết các lĩnh vực thì nguy cơ lợi dụng môi trường mạng để thực hiện các hành vi chống phá Đảng, Nhà nước, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân diễn biến phức tạp. Thường trực Ủy ban cho rằng, hồ sơ dự án luật đáp ứng các yêu cầu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đủ điều kiện trình Quốc hội thảo luận, cho ý kiến.

Tại phiên thẩm tra, các đại biểu đánh giá cao cơ quan chủ trì soạn thảo đã chuẩn bị hồ sơ dự án luật công phu, nghiêm túc. Hồ sơ dự án luật đã bổ sung nhiều tài liệu để báo cáo Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10. Đặc biệt, trong bối cảnh Việt Nam là nước phát triển Internet hàng đầu thế giới, có sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn…đi kèm với đó, mối đe dọa về an ninh mạng ngày càng lớn, vì vậy việc ban hành Luật An ninh mạng là hết sức cần thiết và phù hợp với xu thế hiện nay.

Các đại biểu bày tỏ đồng tình với sự cần thiết hợp nhất 2 dự án luật thành Luật An ninh mạng để giới chuyên môn và người dân cũng dễ tiếp cận, nắm bắt. Dự án Luật An ninh mạng thể chế các nội dung trong các Nghị quyết của Bộ Chính trị để tạo hành lang pháp lý đồng bộ cho việc triển khai thực hiện; các đại biểu cũng nêu ý kiến cụ thể đóng góp cho các nội dung như: hệ thống thông tin cơ yếu, xử lý vi phạm pháp luật về an ninh mạng...

Thay mặt cơ quan soạn thảo, Thượng tá Triệu Mạnh Tùng tiếp thu, giải trình ý kiến đại biểu; khẳng định cơ quan chủ trì soạn thảo đã làm việc công phu, nghiêm túc để hoàn thiện dự án luật; đồng thời cho biết, sẽ tiếp thu nghiêm túc báo cáo thẩm tra và ý kiến các đại biểu tại phiên họp;  mong muốn tiếp tục nhận được các ý kiến đóng góp về dự thảo luật để bổ sung, hoàn thiện.

Phát biểu kết thúc phiên họp thẩm tra, Trung tướng Nguyễn Minh Đức đề nghị, trên cơ sở ý kiến của các đại biểu, cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra cần phối hợp chỉnh sửa và khẩn trương hoàn chỉnh báo cáo Uỷ ban Thường vụ Quốc cho ý kiến. Trung tướng Nguyễn Minh Đức lưu ý, cần đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp, thống nhất trong hệ thống pháp luật; cần rà soát kỹ, lưu ý phân định rõ chức năng nhiệm vụ của các cơ quan, đơn vị, không để khoảng trống pháp lý về an ninh mạng, an toàn thông tin trên không gian mạng, góp phần bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.

“Trong xây dựng luật này, chúng ta phải phân định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng đơn vị. Dứt khoát nhiệm vụ của đơn vị nào, đơn vị nào đó phải chịu trách nhiệm; đồng thời không để phát sinh thủ tục hành chính theo tinh thần Nghị quyết 66 và 68 của Bộ Chính trị là giảm tối đa thủ tục hành chính” – Trung tướng Nguyễn Minh Đức nhấn mạnh.