Chưa trao quyền cưỡng chế thi hành án dân sự toàn diện cho văn phòng ngoài công lập
Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi) gồm 5 chương, 116 điều, đã tháo gỡ vướng mắc trong thực tiễn, đổi mới hệ thống thi hành án dân sự, đẩy mạnh thực hiện xã hội hoá và chuyển đổi số trong công tác thi hành án dân sự.
Chiều 5/12, với 433/440 đại biểu Quốc hội có mặt biểu quyết tán thành chiếm 91,54% tổng số đại biểu, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi).
Trước khi thông qua dự thảo luật, Quốc hội đã nghe Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi). Theo đó, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cho hay dự thảo luật sau khi được tiếp thu, chỉnh lý, trình Quốc hội xem xét, thông qua có 5 chương, 116 điều, đã tháo gỡ vướng mắc trong thực tiễn, đổi mới hệ thống thi hành án dân sự (THADS), đẩy mạnh thực hiện xã hội hoá và chuyển đổi số trong công tác THADS.
Theo báo cáo, có ý kiến đại biểu đề nghị quy định rõ giá trị pháp lý của văn bản, dữ liệu điện tử trong thi hành án để các tổ chức tín dụng, ngân hàng không trì hoãn việc cung cấp thông tin hoặc phong tỏa tài khoản khi nhận yêu cầu điện tử.
Tiếp thu ý kiến đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng quy định rõ văn bản, dữ liệu điện tử ký số có giá trị pháp lý như văn bản giấy. Đồng thời, quy định trách nhiệm của Kho bạc Nhà nước, tổ chức tín dụng... phải thực hiện kịp thời yêu cầu của cơ quan THADS (dù bằng văn bản giấy hay điện tử), khắc phục tình trạng trì hoãn cung cấp thông tin, phong tỏa tài khoản.
Có ý kiến đề nghị quy định mô hình cơ quan THADS theo hướng tổ chức mô hình hai cấp tại địa phương (cấp tỉnh và khu vực) để tương đồng với mô hình của TAND và VKSND, thuận lợi cho công tác phối hợp. Một số ý kiến đề nghị bổ sung chức danh tư pháp “Chấp hành viên trưởng” cho Phòng THADS khu vực.
“Thực hiện Kết luận 162 của Bộ Chính trị dự thảo luật quy định hệ thống THADS gồm cơ quan quản lý THADS thuộc Bộ Tư pháp, 34 cơ quan THADS cấp tỉnh và 355 Phòng THADS khu vực trực thuộc cơ quan THADS cấp tỉnh. Dự thảo Luật đã bổ sung chức danh tư pháp "Chấp hành viên trưởng" để bổ nhiệm đối với Trưởng Phòng THADS khu vực nhằm bảo đảm thống nhất trong việc chỉ đạo và phối hợp liên ngành trong công tác THADS ở địa phương” - Chủ nhiệm Hoàng Thanh Tùng báo cáo.
Về đề nghị mở rộng thẩm quyền cho Văn phòng THADS, Thừa hành viên, báo cáo giải trình cho hay chủ trương đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động THADS đã được đề ra tại nhiều văn bản của Đảng, Tuy nhiên cưỡng chế thi hành án là hoạt động mang tính quyền lực nhà nước, tác động trực tiếp đến quyền cơ bản của công dân (tài sản, cư trú...).
Việc trao quyền này cho Văn phòng THADS là tổ chức ngoài công lập tiềm ẩn rủi ro về an ninh, trật tự nếu không được kiểm soát chặt chẽ. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho phép quy định theo hướng chưa trao quyền cưỡng chế thi hành án toàn diện cho Văn phòng THADS. "Thừa hành viên chỉ có quyền đề nghị cơ quan có thẩm quyền thực hiện phong tỏa tài khoản, tài sản, tạm dừng giao dịch để ngăn chặn tẩu tán tài sản” - Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày.