Những điều chưa biết về Jerusalem - "Vùng đất thiêng" ngàn năm xung đột

15:49 06/12/2017
Jerusalem là thành phố thiêng liêng, lâu đời bậc nhất thế giới với sự hội tụ của 3 tôn giáo lớn là Hồi giáo, Thiên chúa và Do Thái. Đây cũng là nơi bắt nguồn của những xung đột dai dẳng tại "chảo lửa" Trung Đông.

Nhà Trắng ngày 5-12 bất ngờ ra thông báo cho biết Tổng thống Donald Trump đã trao đổi với 5 nhà lãnh đạo các nước Trung Đông về "những quyết định liên quan đến vấn đề Jerusalem", trong đó công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và di chuyển trụ sở đại sứ quán Mỹ tại Israel từ Tel Aviv đến thánh địa này.

Reuters cho biết, Tổng thống Trump sẽ thông báo cụ thể về quyết định này ngay trong ngày 6-12 (giờ địa phương). 

Theo giới quan sát, hành động này của Mỹ không những có khả năng phá vỡ chính sách hàng thập kỷ qua của Mỹ tại Trung Đông mà còn có nguy cơ châm ngòi khủng hoảng và làn sóng bạo lực mới ở chảo lửa của thế giới.

Thành cổ Trung Đông này nằm trên đỉnh của một cao nguyên, bên lưu vực sông giữa Địa Trung Hải và Biển Chết trên độ cao 650-840m, và được bao bọc bởi những phiến đá khổng lồ màu xám.
Có ý nghĩa quan trọng với cả người Do Thái, người Cơ Đốc và người Hồi giáo nên từ thời Kinh thánh, thời của đế chế La Mã hay của các cuộc thập tự chinh, Jerusalem đã là đất thiêng của những tranh chấp.
Tính từ sau Thế chiến I, sau khi Đế chế Ottoman bị đánh bại, Pháp được ủy nhiệm quản lý Syria còn Anh được ủy nhiệm quản lý vùng Lưỡng Hà và Palestine, đường biên giới sau đó được các cường quốc tham gia đàm phán xác lập.
Cách đây 100 năm, vào tháng 12-1917, tướng Anh Edmund Allenby nắm quyền kiểm soát Jerusalem. Vài thập kỷ sau, vùng đất thiêng chứng kiến làn sóng người Do Thái định cư ở đây với tư tưởng Jerusalem là quê nhà , trong khi người Arab địa phương giảm xuống theo sự sụp đổ của đế chế Ottoman, vốn cai trị nơi này từ năm 1517.
Làn sóng di cư hiển nhiên vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của người Palestine. Họ thậm chí gây ra một số cuộc bạo động nghiêm trọng. Trong khi đó, người Do Thái lại bất chấp nhà cầm quyền Anh và lệnh hạn chế nhập cư đã được ban hành vào năm 1939. Nhiều người cho rằng quyết định của người Anh khiến nhiều người Do Thái không kịp chạy trốn khỏi cuộc diệt chủng của Đức Quốc xã.
Cho tới giai đoạn sau Thế chiến II, vào năm 1947, 2 năm sau khi Liên Hợp Quốc ra đời, tổ chức quốc tế lớn nhất thế giới đã thông qua kế hoạch phân chia cho 2 nhà nước - một Do Thái, một Arab - với Jerusalem được quản lý bởi "chế độ quốc tế đặc biệt" do tình trạng độc nhất của nó.
Vào ngày 14-5-1948, nhà lãnh đạo David Ben-Gurion đã đọc Tuyên ngôn Độc lập của Israel vào tại Tel Aviv. Tuy nhiên, kế hoạch phân chia lại bị người Arab - Hồi giáo bác bỏ gay gắt. Một ngày sau khi Israel tuyên bố độc lập, khối các nước Arab tấn công Israel non trẻ nhưng đã thất bại thảm hại. Trong khi người Do Thái gọi là Chiến tranh giành độc lập và Chiến tranh giải phóng, thì người Palestine gọi cuộc chiến là cuộc "Thảm họa".
Đây là trận chiến mở màn cho xung đột hàng thập kỷ qua tại Trung Đông, sau sự kiện này, rất nhiều người Arab và Do Thái đã phải di dời chỗ ở. Jerusalem bị chia cắt: nửa phía Tây trở thành một phần của nhà nước Israel và tới năm 1950 trở thành thủ đô theo luật do Israel thông qua, trong khi nửa phía Đông, bao gồm cả thành cổ, do Jordan quản lý.
Cho tới năm 1967, quyền quản lý gần như toàn bộ "vùng đất thiêng" đã rơi về tay chính quyền Israel sau chiến tranh Trung Đông giữa Israel và thế giới Arab trong cuộc chiến 6 ngày. Kể từ đó, Israel xem cả thành phố này là thủ đô không thể chia tách của họ.
Người Palestine phải di chuyển xa hơn nữa về phía cực Đông của vùng đất này. Palestine sau đó tuyên bố Đông Jerusalem chính là thủ đô của nhà nước tương lai. Trong tháng 11 năm 1967, Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc thông qua Nghị quyết 242, kêu gọi Israel rút "từ vùng lãnh thổ bị chiếm đóng trong cuộc xung đột gần đây". 
Bất chấp Nghị quyết của Liên Hợp Quốc, Năm 1980, Tel Aviv thông qua Luật Jerusalem, trong đó tuyên bố rằng "Jerusalem, đầy đủ và thống nhất, là thủ đô của Israel", do đó chính thức hóa thôn tính đơn phương của Israel.
Bức tường phân chia Đông và Tây Jerusalem nhìn từ phía Đông. Có thể thấy được sự khác biệt của khu phía Tây thịnh vượng và khu phía Đông nghèo đói: Từ năm 1967 đến năm 1991, đã có 40.000 nơi cư trú cho người Do Thái Israel được xây dựng trong khi chỉ có 555 nơi dành cho người Palestine.
Jerusalem sau đó chứng kiến hàng loạt cuộc đụng độ giữa người Palestine và người Israel ở nhiều quy mô khác nhau: từ ném đá, đấu súng, hay thậm chí là những vụ đánh bom liều chết. 
Cảnh tượng sau một vụ đánh bom tự sát ở Đông Jerusalem vào những năm 2000. Mặc dù chủ quyền của Israel với Jerusalem vẫn chưa bao giờ được cộng đồng quốc tế thừa nhận, song với lực lượng quân đội mạnh hơn hẳn, Israel vẫn duy trì quyền kiểm soát khu vực "thiêng liêng" này.
Đỉnh điểm, vào năm 2000, chuyến thăm nhà thờ Hồi giáo al-Aqsa ở thành cổ Jerusalem của Thủ tướng Israel đương nhiệm đã làm phật lòng người Palestine và gây ra cuộc xung đột bạo lực kéo dài 5 năm, lấy đi mạng sống của khoảng 3.000 người Palestine và 1.000 người Israel.
Trong suốt nhiều thập kỷ qua, các nỗ lực kiến tạo hòa bình tại khu vực này được cộng đồng quốc tế rất chú trọng. Mặc dù vậy, bất chấp thực tế rằng tất cả các khu định cư ở Jerusalem là bất hợp pháp, người Israel vẫn xây dựng nhiều nhà ở trên vùng đất người Palestine coi như là nhà nước tương lai của họ. 
Có thể nói rằng, Jerusalem đã trở thành trung tâm của xung đột và hận thù giữa người Arab và người Do Thái. Bởi vậy, mọi động thái liên quan đến khu vực này luôn cần được cân nhắc vô cùng cẩn trọng.
Mặc dù vậy, trong một diễn biến vô cùng bất ngờ, Nhà Trắng ngày 5-12 bất ngờ ra thông báo cho biết Tổng thống Donald Trump sẽ sớm công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và di chuyển trụ sở đại sứ quán Mỹ tại Israel từ Tel Aviv đến thánh địa này. 
Theo giới quan sát, hành động này của Mỹ không những có khả năng phá vỡ chính sách hàng thập kỷ qua của Mỹ tại Trung Đông mà còn có nguy cơ châm ngòi khủng hoảng và làn sóng bạo lực mới ở chảo lửa của thế giới.
Thiện Nhân (Ảnh: Tổng hợp)

Sau 11 ngày thi đấu sôi nổi, Đại hội Thể thao Cảnh sát và Lính cứu hỏa thế giới 2025 (WPFG 2025) vừa bế mạc. Đoàn CAND Việt Nam đã để lại dấu ấn với thành tích giành tổng cộng 25 huy chương các loại trong đó có 15 Huy chương Vàng.

Đoàn đại biểu Bộ Công an Việt Nam và Cơ quan An ninh và Tư lệnh Cảnh sát Liên bang Brazil thống nhất tăng cường hợp tác trong phòng, chống tội phạm có tổ chức, xuyên quốc gia, khủng bố quốc tế và tội phạm mạng, đồng thời đẩy mạnh chia sẻ thông tin, đào tạo cán bộ và phối hợp hành động vì an ninh khu vực và toàn cầu.

Bộ Tài chính mới đây đã có Văn bản số 10038/BTC-QLĐT báo cáo Thủ tướng Chính phủ và kiến nghị nhiều nội dung nhằm bảo đảm tính minh bạch, hiệu quả, đúng quy định lựa chọn nhà thầu tại gói thầu thi công Dự án xây dựng đường cao tốc TP Hồ Chí Minh - Thủ Dầu Một - Chơn Thành đoạn qua tỉnh Bình Phước (cũ) nay là tỉnh Đồng Nai.

Sau vụ cháy khiến 8 người chết, 3 người bị thương xảy ra tại cư xá Độc Lập (hẻm 80, đường Đô Đốc Long, phường Phú Thọ Hòa, TP Hồ Chí Minh), chính quyền địa phương đã yêu cầu các hộ dân chiếm dụng hành lang cư xá, lắp đặt các “lồng sắt” ở các cửa sổ phải tháo dỡ, đề phòng cháy nổ…

Ông Nguyễn Xuân Kỳ, Chánh án TAND Hà Nội đề xuất TP hỗ trợ kinh phí sửa chữa, cải tạo các trụ sở tòa án nhân dân (TAND) cấp huyện hiện có để sử dụng làm trụ sở TAND khu vực; xem xét bố trí tạm thời các trụ sở dôi dư, trụ sở chưa sử dụng trên địa bàn làm nơi làm việc và xét xử.

Xác thực truy xuất nguồn gốc hàng hoá, dịch vụ là xu hướng tất yếu trong nền kinh tế số. Các chuyên gia tin tưởng, bằng việc kết hợp công nghệ và các giải pháp đồng bộ, Việt Nam có thể tận dụng tối đa tiềm năng của truy xuất nguồn gốc để xây dựng một nền kinh tế số minh bạch, hiệu quả, và cạnh tranh.

Ngày 8/7, Cơ quan CSĐT Công an TP Hồ Chí Minh đã kết luận điều tra (lần 3, sau nhiều lần điều tra bổ sung) vụ án xảy ra tại chung cư Miếu Nổi phường Gia Định (phường 3, quận Bình Thạnh cũ). Trong kết luận lần này, số tiền cựu Trưởng ban quản trị chung cư Miếu Nổi và đồng phạm tham ô tài sản được xác định là 1,2 tỷ đồng (trước đó là 2,5 tỷ đồng).

Sáng 8/7, TAND TP Hà Nội mở phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử bị cáo Vũ Văn Vương (SN 1973, trú tại thôn Kim Long Trung, xã Hoàng Long, huyện Phú Xuyên (cũ), Hà Nội) và tuyên phạt bị cáo tử hình về tội “Giết người”. Vương là đối tượng đã ra tay thảm sát cả gia đình mình  đầu năm 2025 gây rúng động dư luận.

TP Huế có 1.132 căn nhà ở của các dự án (DA) bất động sản thuộc diện tồn kho. Thị trường bất động sản ở địa phương vẫn ảm đạm khi lượng giao dịch đất nền, nhà ở không tăng. Trong khi đó, nhu cầu nhà ở xã hội (NƠXH) trên địa bàn rất cao.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.