Thế giới đánh giá việc sở hữu hạt nhân của Iran

14:10 05/01/2021
Iran bắt đầu tăng cấp độ làm giàu uranium lên 20%, vượt ngưỡng cho phép trong thỏa thuận hạt nhân kí với các cường quốc năm 2015, song điều đó không có nghĩa là nước này có thể sớm sở hữu vũ khí hạt nhân.


Reuters ngày 5/1 dẫn thông báo của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) xác nhận Iran đã bắt đầu quá trình làm giàu uranium mức 20%, cấp độ cao nhất mà nước này từng đạt được trước khi thỏa thuận hạt nhân 2015 được Tehran ký với các cường quốc thế giới (Nga, Mỹ, Trung Quốc, Anh, Pháp và Đức), còn gọi là Kết hoạch hành động toàn diện chung (JCPOA).

Tổng thống Iran Hassan Rouhani tới thăm một trung tâm hạt nhân cách đây không lâu. Ảnh: Reuters

Cùng ngày, Liên Hợp Quốc, Liên minh châu Âu (EU) cùng các quốc gia còn lại trong thỏa thuận 2015 và cả Mỹ (dù đã rút khỏi JCPOA từ 2018), lên tiếng quan ngại về bước đi của Tehran, hối thúc nước này khẩn trương quay lại tuân thủ JCPOA.

Một số quốc gia trong khu vực thậm chí kêu gọi quốc tế cứng rắn với Tehran, song Nga, một bên ký kết JCPOA, lại đề nghị các bên bình tĩnh, tránh “bi kịch hóa” vấn đề. Đại sứ Nga tại các tổ chức quốc tế ở Vienna, Áo, ông Mikhail Ulyanov, đánh giá, quyết định mới nhất của Iran là đáng tiếc, nhưng mọi thứ có thể cứu vãn vì chương trình hạt nhân của Iran vẫn minh bạch và có thể kiểm chứng.

Giới chuyên gia cũng nhìn nhận, dù Iran tăng cấp độ làm giàu uranium, song điều đó không có nghĩa nước này sắp sở hữu vũ khí hạt nhân.

Uranium được khai thác trong tự nhiên, song không phải uranium nào cũng làm được nhiên liệu hạt nhân. Chỉ có đồng vị uranium-235 mới có thể được dùng để cung cấp năng lượng cho các lò phản ứng và chế tạo bom, nhưng nó chỉ chiếm khoảng 0,7% khối lượng uranium được khai thác.

Làm giàu uranium là quá trình thu thập đồng vị uranium-235 trong quặng lên mức cao hơn nhờ sử dụng các máy ly tâm hiện đại. Uranium được coi là làm giàu ở cấp độ thấp nếu tỷ lệ tinh khiết của nó từ 0,7% đến 20%. Uranium làm giàu ở cấp độ cao nếu tỷ lệ đồng vị uranium-235 trong nó vượt ngưỡng 20%.

JCPOA quy định việc làm giàu uranium của Iran bị giới hạn ở mức tối đa là 3,67%, vừa đủ để sản xuất năng lượng. Từ khi rút bớt các cam kết trong JCPOA hồi năm 2019 để đáp trả việc Mỹ rời khỏi thỏa thuận, Iran duy trì cấp độ uranium làm giàu ở ngưỡng 4,5% suốt hơn một năm qua. Tuy nhiên, để sản xuất vũ khí hạt nhân, uranium cần được làm giàu ở mức trên 90%.

Trữ lượng uranium làm giàu ở cấp độ thấp của Iran hiện là gần 2,5 tấn, cao hơn ngưỡng trên 200 kg mà JCPOA quy định, nhưng thấp hơn mức 8 tấn mà Iran từng sở hữu trước JCPOA, theo báo cáo của IAEA được Reuters trích dẫn.

Với việc tuyên bố đủ sức làm giàu uranium ở mức 20%, Iran cho thấy rõ năng lực vượt trội của nước này trong lĩnh vực hạt nhân. Vào những năm 2006, khi căng thẳng giữa Mỹ và Iran bùng nổ, Iran từng sở hữu lượng uranium làm giàu gần 20% rất lớn.

Trong một báo cáo khác của IAEA, để sản xuất một đầu đạn hạt nhân cần 8kg plutonium hoặc 25kg uranium được làm giàu cấp độ cao. Về mặt lý thuyết, Iran có năng lực chế tạo nhiên liệu của bom hạt nhân.

Tuy vậy, để thu thập đủ uranium phục vụ công tác làm giàu để rồi có đủ 25kg uranium cấp độ cao cho việc chế tạo một đầu đạn hủy diệt, Iran sẽ mất rất nhiều thời gian. Phần lớn máy ly tâm hạt nhân của Iran đã bị hủy hoặc phong tỏa theo thỏa thuận năm 2015.

Tiếp đó, để chế tạo bom hạt nhân, chỉ uranium làm giàu là chưa đủ. Iran vẫn cần mồi kích hoạt quá trình phân hạch nguyên tử trong bom, thiế kế đầu đạn, thiết kế tên lửa và các thiết bị tiên tiến khác, vốn đòi hỏi thời gian dài nghiên cứu với sự trợ giúp của các cường quốc.

Hiện chưa có báo cáo nào cho thấy Iran đủ khả năng hoặc đã bắt đầu chế tạo những bộ phận này. Phía Tehran cũng chưa từng nói gì về kế hoạch chế tạo vũ khí hủy diệt.

Reuters cho biết, năm 2013, lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei đã ban hành án lệnh Fatwa cấm tuyệt đối việc sản xuất bom hạt nhân vì nó trái với các nguyên tắc của đạo Hồi.

Năm 2019, IAEA xác nhận tất cả 14 cuộc thanh sát của cơ quan này được tiến hành trên mặt đất cũng như từ vệ tinh đã khẳng định Iran không còn khả năng chế tạo ra một quả bom hạt nhân và không có bất cứ hoạt động nào nhằm sản xuất loại vũ khí này.

Hiện tại, các cơ sở hạt nhân của Iran đều nằm dưới sự kiểm soát nghiêm ngặt của đông đảo đội ngũ chuyên gia của IAEA. IAEA và Iran từng căng thẳng vì chuyện Tehran ngăn thanh sát viên IAEA kiểm tra hai cơ sở hạt nhân vào năm 2020, song vấn đề này đã được giải quyết.

Thiện Nhân

Có thể khẳng định rằng, với Đề án 06 và ứng dụng VNeID do Bộ Công an chủ công xây dựng đã được phát triển mạnh mẽ, trở nên quen thuộc, thiết yếu trong công cuộc chuyển đổi số của người dân Việt Nam nói chung và Thủ đô Hà Nội nói riêng. Năm 2024, thành phố đã triển khai ứng dụng hiệu quả VNeID trong chuyển đổi số, góp phần phát triển nhanh, bền vững kinh tế - xã hội của Thủ đô.

Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024 (Vietnam Defence Expo 2024) là một sự kiện quy mô lớn, thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ giới chuyên gia và truyền thông quốc tế. Đây không chỉ là cơ hội để Việt Nam khẳng định vị thế trong hợp tác quốc phòng toàn cầu mà còn là dịp để giới thiệu các thành tựu quốc phòng cũng như thúc đẩy hợp tác quốc tế.

Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đã hoàn tất cáo trạng và chuyển hồ sơ sang Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đưa ra xét xử sơ thẩm 5 bị cáo gồm: Mai Thị Thanh Thủy (SN 1964, Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn Tài Thắng - Công ty Tài Thắng); Lê Tuấn Tú (SN 1987, con trai bị cáo Thủy, Tổng Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại Quốc tế Tuấn Phát - Công ty Tuấn Phát); 2 nhân viên kế toán 2 công ty gồm: Đinh Thị Lan Hương (SN 1980), Nguyễn Thị Phương (SN 1987); Trịnh Thị Thanh Hòa (SN 1984, thủ kho kiêm thủ quỹ 2 công ty) về tội "Vi phạm các quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng" theo quy định tại Điều 221, khoản 1, khoản 3 - Bộ luật Hình sự.

Không thụ động chờ các chính sách ưu đãi từ Trung ương, ngày càng nhiều tỉnh, thành phố chủ động thu hút các đoàn làm phim nhằm tích cực đẩy mạnh quảng bá địa phương, thu hút khách du lịch, thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội tại từng điểm đến. Đây là động thái cần thiết, không chỉ có lợi cho điện ảnh mà còn có lợi cho các địa phương, mặc dù, việc triển khai này bị cho là khá muộn so với nhiều quốc gia khác.

Kinh tế toàn cầu trong năm 2024 đã chứng tỏ khả năng phục hồi đáng kinh ngạc trước một loạt thách thức lớn. Từ những căng thẳng địa chính trị kéo dài ở Ukraine và Trung Đông, cho đến những vấn đề nội tại như lạm phát và bất ổn thị trường lao động, bức tranh kinh tế thế giới mang đến cả những tín hiệu tích cực lẫn bài học quý giá. Các nền kinh tế lớn và mới nổi đều tìm cách vượt qua nghịch cảnh, tạo động lực để tiếp tục tiến lên trong bối cảnh biến động không ngừng.

Với khoảng 1,2 triệu lao động từ các tỉnh, thành khác đến Bình Dương sinh sống và làm việc đã góp phần rất lớn để phát triển kinh tế của vùng đất công nghiệp Bình Dương. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng kéo theo không ít đối tượng "đầu trộm đuôi cướp", "đá cá lăn dưa" và những thành phần bất hảo, côn đồ tìm đến ẩn náu và gây án…

Từ năm 2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) cho phép các trường phổ thông được xây cao không quá 5 tầng, thay vì 3-4 tầng như hiện nay. Nhiều ý kiến cho rằng, sự điều chỉnh này là hướng mở phù hợp, cần thiết nhằm góp phần giải quyết bài toán quá tải trường lớp ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, nơi quỹ đất để xây trường trong nội thành ngày càng eo hẹp.

Cơ quan CSĐT Công an huyện Mê Linh, TP Hà Nội đang điều tra, xác minh vụ tai nạn giao thông xảy ra khoảng 5h10' ngày 27/11/2024 tại đường Mê Linh theo hướng từ đường Võ Văn Kiệt đi tỉnh Vĩnh Phúc thuộc xóm Soi, thôn Bạch Trữ, xã Tiến Thắng, huyện Mê Linh, TP Hà Nội giữa xe ôtô BKS 29C - 733.12 với người đi bộ.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文