Khẳng định quan điểm bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa trong bối cảnh mới

Ở phần quan điểm, mục tiêu xây dựng đất nước trong giai đoạn mới, dự thảo xác định mục tiêu: “Giữ vững môi trường hoà bình, ổn định; phát triển nhanh, bền vững đất nước và bảo vệ vững chắc Tổ quốc; cải thiện và nâng cao toàn diện đời sống nhân dân; tự chủ chiến lược, tự cường, tự tin, tiến mạnh trong kỷ nguyên mới của dân tộc; thực hiện thắng lợi mục tiêu đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; hiện thực hoá tầm nhìn đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao vì một nước Việt Nam hoà bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước đi lên CNXH”.

Trong đó, về quốc phòng, an ninh, dự thảo ghi rõ: “Bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc, kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ Đảng, Nhà nước, Nhân dân, chế độ XHCN; bảo vệ thành quả cách mạng, sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hoá, hiện đại hoá; bảo vệ nền văn hoá và uy tín, vị thế quốc tế của đất nước; bảo vệ vững chắc an ninh quốc gia, an ninh con người, an ninh kinh tế, an ninh mạng; ngăn ngừa, đẩy lùi từ sớm các nhân tố gây mất ổn định chính trị từ bên trong; giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; giữ vững và củng cố môi trường hoà bình để xây dựng, phát triển đất nước”. Đồng thời, “chủ động nghiên cứu, đánh giá, dự báo đúng tình hình, xử lý kịp thời các tình huống về quốc phòng, an ninh, các vấn đề trật tự, an toàn xã hội, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống; ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột, mất an ninh, trật tự từ sớm, từ xa”…

Bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa là sự kế thừa bài học, kế sách "giữ nước từ khi nước chưa nguy" trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam.

Quan điểm này thể hiện tư duy, tầm nhìn chiến lược, tính chủ động, sáng tạo của Đảng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bảo vệ Tổ quốc “từ sớm” là sớm về tư duy, nhận thức, sớm có quan điểm chỉ đạo, phương châm hành động, sớm trong nhận diện nguy cơ để có phương án, lực lượng, phương tiện bảo vệ. Quá trình xây dựng, củng cố, phát triển cũng là quá trình triển khai các biện pháp phòng ngừa, bảo vệ, tự bảo vệ từ trước.

Bảo vệ Tổ quốc “từ xa” là bao hàm về không gian và thời gian, chủ động, cảnh giác, sớm phát hiện, ngăn chặn, triệt tiêu ngay từ nguyên nhân, điều kiện hình thành nguy cơ đe dọa, uy hiếp từ xa. Chủ động phân tích, dự báo, đấu tranh, làm thất bại mọi âm mưu, hành động xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ.

Bảo vệ non sông, bờ cõi, bảo vệ quốc gia, lãnh thổ từ sớm, từ xa là sự vận dụng quan điểm chủ động phòng ngừa, làm cho nước nhà vững mạnh, tránh xung đột, có kế sách đối phó thù trong, giặc ngoài ngay từ khi chưa xảy ra cơ sự. Nhìn lại lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, ông cha ta chú trọng việc bảo vệ Tổ quốc từ xa, từ sớm bằng rất nhiều biện pháp. Về đối ngoại thì tích cực hoạt động bang giao, lấy hòa hiếu, hữu nghị làm trọng, nhất là với các nước láng giềng, tránh xung đột, binh đao. Về đối nội, nhà nước chăm lo xây dựng, phát triển kinh tế, củng cố sức mạnh vật chất và tinh thần, đoàn kết trong toàn dân, chăm lo xây dựng lực lượng vũ trang, giữ vững phên giậu quốc gia, thực hiện kế sách khoan thư sức dân...

Từ khi tiến hành sự nghiệp đổi mới đến trước Đại hội XII, nhất là Nghị quyết Trung ương 8, Khóa XI về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, những vấn đề lý luận về bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa được Đảng, Nhà nước ta tiếp tục nghiên cứu, vận dụng. Quan điểm này trở thành tư tưởng và hành động xuyên suốt của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta. Tổng kết thực tiễn và lý luận bảo vệ Tổ quốc, lần đầu tiên trong văn kiện chính thức của một đại hội, quan điểm chủ động giữ nước trong thời bình, từ sớm, từ xa được nêu rõ. Bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa là bảo vệ từ trước, phòng ngừa từ trước, chủ động chuẩn bị các điều kiện để bảo vệ Tổ quốc ngay trong thời bình, khi đất nước chưa nguy, lấy việc phòng ngừa từ trước, từ xa theo phương châm xây dựng nước nhà vững mạnh, yên ổn, không phải chiến tranh là thượng sách.

Quan điểm bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa thể hiện tầm nhìn chiến lược mới về quốc phòng - an ninh. Đại hội XIII, Đảng ta tiếp tục phát triển, hoàn thiện đường lối về bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa, từ khi “nước chưa nguy”, trở thành tư tưởng chỉ đạo, phương châm hành động của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đẩy mạnh công cuộc đối mới đưa đất nước vào giai đoạn phát triển mới: “Chủ động ngăn ngừa nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa”, “có kế sách ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa; chủ động phòng ngừa, phát hiện sớm và triệt tiêu các nhân tố bất lợi, nhất là các nhân tố bên trong có thể gây ra đột biến”.

Thượng sách trong bảo vệ Tổ quốc là giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, ngăn ngừa không để xảy ra xung đột, chiến tranh dưới bất cứ hình thức, quy mô nào. Muốn ngăn ngừa không để xảy ra chiến tranh, trước hết phải tập trung xây dựng đất nước thực sự ổn định và vững mạnh về mọi mặt ngay từ bên trong, lấy giữ vững ổn định chính trị là cơ bản, thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo định hướng XHCN, đảm bảo cho nước ta có nội lực vững mạnh, đủ khả năng, điều kiện ngăn ngừa, đẩy lùi các nguy cơ xảy ra chiến tranh, xung đột. Giữ vững ổn định và xây dựng đất nước giàu mạnh, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, bảo vệ vững chắc Tổ quốc là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. Không ngừng củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, kết hợp chặt chẽ hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; gắn phát triển kinh tế - xã hội với củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh, đối ngoại.

Tập trung xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, gắn bó mật thiết với nhân dân. Xây dựng hệ thống chính quyền nhà nước thực sự của dân, do dân, vì dân, các tổ chức đoàn thể vững mạnh, các cộng đồng dân cư đoàn kết, văn hóa. Xây dựng "thế trận lòng dân" vững chắc làm chỗ dựa cho bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa. Thường xuyên nắm chắc tình hình thế giới, khu vực và trong nước, xử lý kịp thời, đúng đắn mọi tình huống diễn biến phức tạp ngay trong thời bình.

Nghị quyết Trung ương 8, Khóa XI được ban hành trên cơ sở thành tựu, kinh nghiệm về lý luận và thực tiễn, nhất là trong thời kỳ đổi mới, hội nhập. Nghị quyết có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng, thể hiện đường lối, tư duy mới, bước đột phá về sự lãnh đạo của Đảng đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; xác định rõ mục tiêu, quan điểm, phương châm chỉ đạo, nhiệm vụ và các giải pháp thực hiện, tạo động lực thực hiện hiệu quả nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong bối cảnh mới. Tiếp đó, Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 (Khóa XIII) xác định “Bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa là sự nghiệp của toàn dân, trong đó lực lượng Quân đội, Công an là nòng cốt, đặt dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, sự quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước”.

Tại dự thảo Văn kiện Đại hội XIV, nội dung này tiếp tục được khẳng định rõ: “ngăn ngừa, đẩy lùi từ sớm các nhân tố gây mất ổn định chính trị từ bên trong; giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; giữ vững và củng cố môi trường hoà bình để xây dựng, phát triển đất nước”. Đồng thời, “chủ động nghiên cứu, đánh giá, dự báo đúng tình hình, xử lý kịp thời các tình huống về quốc phòng, an ninh, các vấn đề trật tự, an toàn xã hội, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống; ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột, mất an ninh, trật tự từ sớm, từ xa”…