"Bảo tàng sống" về nhạc cụ văn hóa dân gian và sử thi Tây Nguyên

08:24 07/03/2007

Đinh Viêu có thể hát dân ca hay kể chuyện đến 3 ngày, đêm vẫn chưa hết kho tàng mình có. Ông là nghệ nhân duy nhất ở Gia Lai được công nhận là nghệ nhân dân gian Việt Nam (10/2005).

Đinh Viêu, còn gọi là Đinh Tan (72 tuổi), sinh ra và lớn lên ở làng Tờ Mật, K'bang, Gia Lai. "Tan" là biệt danh của ông một thời đi tham gia hoạt động cách mạng khi mới lên 15 tuổi. Bố Đinh Viêu mất sớm, khi ông chưa tròn 3 tuổi. Lớn lên Đinh Viêu không hình dung ra được cha mình, chỉ nghe mẹ kể lại: "Con giống cha như đúc".

Là con trai duy nhất của gia đình nhưng sớm có lòng yêu quê hương đất nước nên Đinh Viêu được giác ngộ lý tưởng cách mạng từ khi mới lên tuổi 15. Những năm tháng chiến tranh, kẻ thù đã từng kinh hoàng, khiếp vía những trận đánh bất ngờ của du kích xã Đông do Đinh Viêu chỉ huy. Ông cũng là người tham gia trận đánh đồn Knát giành thắng lợi cuối cùng ở K'bang, Gia Lai.

Sau ngày giải phóng, Đinh Viêu tiếp tục cống hiến cho địa phương với 15 năm làm Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã, 6 năm làm Chủ tịch Hội Nông dân xã Đông, K'bang, Gia Lai... Cuộc đời Đinh Viêu kinh qua nhiều đạn lửa trong chiến tranh, điều mà ông tâm niệm là muốn làm cách mạng tốt phải gần dân. Muốn thế phải hiểu được đặc điểm văn hóa, cuộc sống, phong tục của người dân.

Đinh Viêu mê mẩn tiếng cồng, tiếng chiêng và những bài kể khan của già làng từ thời còn bé. Tiếng cồng, tiếng chiêng và hồn dân ca ấy ngấm sâu vào máu thịt Đinh Viêu theo từng ngày trong cuộc sống và những năm tháng tham gia cách mạng.

Đinh Viêu kể rằng, mình đi vận động dân làng bằng tiếng nhạc cụ quê hương, của dân tộc và những bài kể khan, bài hát dân ca Bah Nar. Đinh Viêu là người duy nhất ở Gia Lai đứng ra xin thành lập đội cồng chiêng của làng để lưu giữ bảo tồn. Lớp trẻ trong làng không biết đánh chiêng, dệt thổ cẩm... cũng đều tìm đến gặp Đinh Viêu nhờ truyền lại.

"Càng có nhiều người đến học càng tốt, mình chỉ giúp mà không lấy tiền công" - Đinh Viêu nói. Dân làng làm nhà rông văn hóa cũng phải nhờ Đinh Viêu chỉ dẫn từng nét hoa văn, cây nêu trang trí... Nhờ vậy, có người trong làng là học trò của Đinh Viêu bây giờ đã giỏi như Choăc (Đội trưởng Đội Chiêng của làng), hay Huân, Chuế... cũng đều đánh chiêng giỏi, chơi được các nhạc cụ truyền thống. Đội chiêng làng Tờ Mật không chỉ phục vụ ở làng, huyện, tỉnh mà còn đi biểu diễn ở nước ngoài.

Đinh Viêu có thể hát dân ca hay kể chuyện đến 3 ngày, đêm vẫn chưa hết kho tàng mình có. Ông là nghệ nhân duy nhất ở Gia Lai được công nhận là nghệ nhân dân gian Việt Nam (10/2005) về những đóng góp và bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa dân tộc Bah Nar. Đinh Viêu cũng là thành viên được mời tham gia trong nhóm sưu tầm biên soạn hồ sơ về không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên để trình UNESCO công nhận di sản văn hóa thế giới.

Tuổi già, tuy đôi bàn tay run rẩy nhưng tâm hồn ông vẫn còn mãi đắm say những nốt nhạc, lời ca. Sau giờ lên rẫy, ra đồng, Đinh Viêu lại về vui với thú tao nhã của văn hóa ở làng cùng những cây đàn Goong, Kơ ni, T'rưng... những bài chiêng cổ và kể khan, H'mon cho nhau nghe.

Lũ trẻ trong làng xúm nhau nghe ông tấu những khúc nhạc truyền thống ngàn đời của bà con Bah Nar gìn giữ. Đời ông như đã gắn trọn một niềm đam mê với làng là giữ gìn cho những linh hồn nhạc cổ của Tây Nguyên được mãi mãi ngân vang với thời gian trong nhân loại

Ngọc Như

Ngày 16/12, các tay chèo nữ của Rowing Việt Nam đã thi đấu xuất sắc, mang về tấm Huy chương Vàng (HCV) thứ 41 cho Đoàn Thể thao Việt Nam tại SEA Games 33, tiếp tục khẳng định vị thế của môn đua thuyền Việt Nam trên đấu trường khu vực.

26 tác phẩm thuộc các chất liệu sơn dầu, sơn mài, lụa, màu nước, chì, mực... do họa sĩ Tô Ngọc Vân sáng tác trong giai đoạn trước và sau 1945 sẽ được trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam từ ngày 18/12.

“Cuối ngày 15/12, đại diện gia đình bị cáo Thành đã đến Cơ quan thi hành án dân sự Hà Nội nộp  200 triệu đồng để khắc phục thêm hậu quả vụ án. Bị cáo Thành bị suy tim, tiềm ẩn nguy cơ đột quỵ. Đây là tình tiết mới, có căn cứ để Hội đồng xét xử xem xét cho bị cáo Thành được hưởng thêm tình tiết giảm nhẹ”, luật sư Hà trình bày.

Ngày 15/12, trong không khí hướng tới kỷ niệm 81 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và 36 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân, tại khuôn viên Nhà thờ Catholic và các khu dân cư lân cận thuộc Phái bộ An ninh lâm thời Liên Hợp Quốc tại Abyei (UNISFA), Đội Công binh số 4 Việt Nam đã tổ chức chương trình trao quà đầy ý nghĩa và ấm áp dành cho người dân địa phương.

Bị cáo Phạm Việt Cường (cựu Phó Chánh án TAND cấp cao tại Đà Nẵng cũ) bị cáo buộc đã nhận hối lộ trong 5 vụ án với tổng số tiền là 980 triệu đồng. Ngoài ra, có hai vụ án Cường không thực hiện được theo yêu cầu của người đưa hối lộ do có chỉ đạo của người có thẩm quyền nên đã trả lại 550 triệu đồng cho người đưa hối lộ.

Ở nhiều xã miền Tây tỉnh Thanh Hóa, nơi tiếng Thái vẫn là ngôn ngữ giao tiếp hằng ngày trong sinh hoạt cộng đồng, việc sử dụng tiếng bản địa để giao tiếp, nắm bắt tình hình địa bàn trở thành một lợi thế đặc biệt quan trọng. Với vai trò là lực lượng nòng cốt trong công tác bảo đảm an ninh trật tự, cán bộ, chiến sĩ Công an cơ sở chỉ thực sự làm tốt nhiệm vụ khi nghe được dân nói và nói cho dân hiểu, mà điều đó chỉ có thể đạt được khi họ mở được “cánh cửa” ngôn ngữ và văn hóa để đến gần hơn với đồng bào.

Nếu một ngày nào đó bạn nghe tin người ta đã “teleport” (viễn tải) những qubit (bit lượng tử) từ TP Hồ Chí Minh ra Hà Nội mà không cần vận chuyển vật chất, đừng vội nghĩ đến khoa học viễn tưởng. Viễn tải lượng tử - khái niệm từng bị xem là “trò đùa trí tuệ” của giới vật lý lý thuyết - đang bước ra đời thực, trở thành trụ cột của cuộc cách mạng thông tin mới mà thế giới đang chạy đua từng giờ.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文