Cát - xê càng cao, "sao" càng làm ngơ với thuế thu nhập

Công khai, minh bạch hoá lịch diễn trên mạng thông tin toàn cầu há chẳng phải là cái cách để các ca sĩ này nói với thiên hạ rằng tôi được yêu mến, tôi làm việc chăm chỉ, tôi có thu nhập cao hay sao. Biết rằng không có chuyện ngược đời ca sĩ đi biểu diễn không được tiền. Thế nhưng cái tưởng như ngược đời này lại đang diễn ra ở nước ta, giữa cái thời mà Internet đã len lỏi đến các văn phòng, công sở, trước cổng trường... bởi tuy đã có luật nhưng ngành Thuế có thu được đồng nào từ những buổi diễn dày sin sít ấy đâu. Quy định chỉ để đấy, còn họ - đối tượng của luật này, vẫn công khai trước bàn dân thiên hạ cái mà họ thu được và bỏ túi trọn vẹn.

Lướt trang web của ca sĩ Mỹ Tâm, bạn đọc không chỉ có được những thông tin khá đầy đủ về cô ca sĩ thị trường hàng đầu ở Việt Nam hiện nay như đời tư, CD sắp phát hành bị trục trặc vì đâu, câu lạc bộ fan đang hoạt động những gì, những hình ảnh rất mới của ca sĩ này… mà còn được "lần theo dấu chân của nàng" trên những chặng đường biểu diễn.

Tháng 2/2005, lịch diễn của Tâm: Trước 9/2, Tâm phải quay hình mấy chương trình. 22h ngày 9/2 (tức mùng 1 Tết) Tâm biểu diễn tại Phương Đông; 16/2 biểu diễn tại phòng trà Tiếng Tơ Đồng; 17/2 biểu diễn tại bar MTV; 20/2 biểu diễn trong chương trình "Điểm hẹn âm nhạc" tại Hà Nội và Hồ Gươm Xanh; 21/2 biểu diễn tại Oasis (đường Láng Hạ) lúc 21h45' và tại New Centery lúc 22h45’; 24/2 biểu diễn tại bar 259; 25/2 biểu diễn tại bar M và Tôi. So với tháng 1/2005 (Mỹ Tâm biểu diễn gần 20 buổi) thì tháng này, tần số xuất hiện của cô bị giảm đi một nửa. Chỉ trong tháng Tết mà doanh thu giảm đi phân nửa kể cũng đáng tiếc thật.

Với con số trung bình 15 buổi diễn trong một tháng, cô ca sỹ có cát-xê đứng hàng đầu trong giới âm nhạc Việt Nam hiện nay thu nhập bao nhiêu? Cứ cho rằng cô đóng thuế 10% cho mỗi buổi diễn thì số tiền phải nộp cũng gấp 3 lần thu nhập của một người bắt đầu phải nộp thuế thu nhập (5 triệu đồng/tháng). Điều này cho thấy sự cần thiết và nghĩa vụ phải nộp thuế của những người hoạt động nghệ thuật có thu nhập cao, bởi lẽ đóng góp cho xã hội không chỉ là trách nhiệm mà còn góp phần làm hạn chế sự phân biệt giàu nghèo ngày càng lằn sâu hiện nay.

Vừa qua, báo chí cũng đề cập khá nhiều việc các ca sĩ với danh nghĩa đi du lịch rồi biểu diễn luôn. Cứ cho rằng họ "vi hành" nhưng lịch diễn tại nước ngoài của họ lại công khai từ trong nước, cho thấy rõ bản chất thực của những chuyến đi này. Các chuyến xuất ngoại của Hồng Ngọc, Đàm Vĩnh Hưng đổ bể, nguyên nhân chính là do họ đã tìm cách trốn nộp thuế cho nước sở tại. Thế mới biết không chỉ ở Việt Nam, các ca sĩ luôn tìm cách né tránh nghĩa vụ này mà ra nước người, họ cũng phải tìm cách "lách" cho được.

Theo ông Lê Ngọc Cường, Cục trưởng Cục Biểu diễn nghệ thuật trả lời trên báo chí thì mục đích chính của không ít ca sĩ đi ra nước ngoài biểu diễn chẳng phải là quảng bá nghệ thuật hay giới thiệu văn hoá gì cả mà là tiền. Mục đích kiếm tiền đặt lên quá cao nên họ đã quên luôn nghĩa vụ công dân. Ví như Đàm Vĩnh Hưng chẳng hạn, với 1.000 USD/buổi diễn mà phải đóng thuế thu nhập ở nước sở tại, ở cả Việt Nam thì đương nhiên số tiền bỏ túi chẳng còn trọn vẹn.

Khi biết một đêm diễn với sự tham gia của 40 diễn viên, nhạc công, kỹ thuật viên… của Nhà hát tuồng TW thường được trả 3,5 triệu đồng thì tôi không thể không làm phép so sánh. 40 con người làm công việc giữ gìn phát triển một môn nghệ thuật truyền thống chỉ bằng cát-xê của một ca sĩ thị trường hạng làng nhàng.

Ai dám bảo họ không phải học tập, rèn luyện? Sức lao động, chất xám họ bỏ ra có phần còn hơn hẳn những ca sĩ được thổi bùng lên theo trào lưu thị trường. Nhưng sự thật là sự thật. Một nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu NSƯT phải có thành tích nghệ thuật, đạo đức nghề nghiệp; với danh hiệu NSND, người nghệ sĩ ấy không chỉ có thành tích trong nghệ thuật mà còn tạo được dấu ấn của mình cho loại hình nghệ thuật ấy. Nhưng cát-xê của họ thì sao? Xin thưa 50.000đ/đêm diễn cho một vai chính (Nhà hát tuồng TW); ở Nhà hát Tuổi trẻ, theo chúng tôi được biết thì vai diễn chính được từ 70.000đ - 100.000đ/ đêm diễn, với NSƯT, NSND thì được nhận 120.000đ - 150.000đ. Nếu đem so sánh đóng góp của các nghệ sĩ này cho nghệ thuật cũng như số tiền mà họ nhận được với các ca sĩ nhạc nhẹ tuổi đời mới ở độ U-20, U-30 hiện nay thì không có sự khập khiễng nào bằng. Nhưng đấy là sự thật.

Đầu năm, báo chí cũng mải miết đề cập việc các nghệ sĩ hài phương Nam chạy "sô" đến đứt hơi. Chiếm con số kỷ lục phải kể đến nghệ sĩ Hoài Linh với 14 suất diễn/ngày. Một con số đáng gờm nhưng càng giật mình hơn khi biết mỗi suất diễn anh được trả cát-xê  từ 4- 6 triệu đồng. Chắc hẳn nghe thông tin này nhiều người phải ước ao giá như mình cũng làm diễn viên hài nhỉ?

Hiện nay, diva phía Bắc Mỹ Linh đang cùng ban nhạc Anh Em lưu diễn ở nước ngoài. Nghe nói trước khi đi, cô có đến cơ quan thuế tìm hiểu việc kê khai và nộp thuế thu nhập. Với lịch diễn ở châu Âu cụ thể là: Ngày 22, 23/2 diễn tại Rome (Italia); 26/2 diễn tại Geneve (Thụy Sỹ); 28/2 và 1/3 diễn tại Bratislava (Slovakia), khi trở về nước, cô có thực hiện nghĩa vụ? Mong rằng với danh hiệu diva mà người hâm mộ phong tặng, Mỹ Linh sẽ là ca sĩ đi đầu trong việc ủng hộ ngành Thuế thực hiện nhiệm vụ