Cây đàn bầu cải tiến của Thế Viên

08:22 10/08/2006

Cây đàn bầu cải tiến của ông có kích thước như đàn bầu thông thường, chỉ có hình dáng độc đáo hơn đó là bầu đàn được cách điệu thành hình chiếc lá sen, không cần bộ phận khuếch đại hoặc micro, tiếng đàn vẫn vang với âm lượng lớn.

Mỗi lần có khách du lịch đến tham quan nhà trưng bày nhạc cụ truyền thống TP Hồ Chí Minh, sau khi nhìn ngắm, chơi thử vài loại nhạc cụ thì khách du lịch được đưa vào phòng biểu diễn để chứng kiến tận mắt, nghe tận tai âm thanh của các loại nhạc cụ ấy. Buổi diễn nào cũng gây được ấn tượng với các đoàn tham quan trong và ngoài nước.

Song chỉ có một loại nhạc cụ mà nhiều vị khách Tây dù thán phục nhưng vẫn lắc đầu chê "chưa đã" đó là cây đàn bầu có gắn… điện. Nghệ sĩ Thế Viên đã mày mò cải tiến cây đàn bầu không cần dùng điện. Công trình này vừa được Sở Khoa học và Công nghệ TP Hồ Chí Minh nghiệm thu và đánh giá thành công.

Cây đàn bầu từ bao đời nay vốn là một loại nhạc cụ được xếp vào hàng độc đáo trong kho tàng âm nhạc dân gian và cũng là niềm hãnh diện của văn hóa dân tộc Việt Nam. Có khá nhiều người vì đam mê âm thanh "một dây nũng nịu đủ lời" của cây đàn này mà bỏ công sức để cải tiến sao cho đàn bầu mỗi lúc một phù hợp hơn với nhu cầu thưởng thức âm nhạc của người nghe. Trong số ấy có nhạc sĩ Phan Chí Thanh với khá nhiều công trình như tạo độ ngân dài, tạo dây thật trầm, dây thật cao, "Đàn bầu hạnh phúc" dành cho 4 người đàn cùng một lúc…

Thời gian gần đây, đàn bầu được sử dụng chung với các loại nhạc cụ dân tộc khác, và các dàn nhạc nhẹ, nhạc giao hưởng của phương Tây… Song tất cả đều phải dùng thiết bị khuếch đại âm thanh mới "hòa kịp" với các loại nhạc cụ khác. Bỗng dưng, cây đàn bầu thô, mộc với âm thanh trầm, bổng du dương trở thành cây đàn bầu "điện tử". Khi "đứng" chung với  sáo, bộ gõ và họ nhà "gảy" như kìm, tỳ bà… đàn bầu trở nên kém "hòa đồng" vì phải xài… điện. Chính cái điểm yếu này mà âm thanh của cây đàn bầu chưa thật sự thuyết phục được du khách…

Từ ý nghĩ phải cải tiến cây đàn bầu, "chuyên gia" cải tiến, sáng chế đàn Thế Viên đã gặp người bạn là nghệ nhân làm đàn Tạ Văn Khải ở Hà Nội bàn bạc cách làm. Thử tất cả các loại gỗ, vẽ ra nhiều kiểu dáng, thêm cái này, bớt cái kia trong gần một năm trời và phải vay tiền "vợ" nhiều lần, hư mất 5,6 cây đàn ông mới mạnh dạn đăng ký với Sở Khoa học và Công nghệ TP Hồ Chí Minh. Cây đàn bầu cuối cùng ông đem trình trước Hội đồng khoa học và được đánh giá là thành công, có kích thước như đàn bầu thông thường, chỉ có hình dáng độc đáo hơn đó là bầu đàn được cách điệu thành hình chiếc lá sen, không cần bộ phận khuếch đại hoặc micro, tiếng đàn vẫn vang với âm lượng lớn. Nghệ sĩ có thể biểu diễn với cây đàn này trong khán phòng nhỏ hoặc sân khấu lớn…

Hỏi bí quyết để ông cải tiến thành công cây đàn này là gì, lão nghệ sĩ Thế Viên trả lời: "Bí quyết nằm ở trên mặt bầu đàn. Sau khi thử nhiều loại gỗ, cuối cùng chỉ có loại gỗ thông ngoại nhập mới cho được âm thanh đặc trưng của đàn bầu".

Từng là diễn viên của các đoàn văn công trong kháng chiến, sau giải phóng làm Phó Giám đốc Đoàn Ca múa nhạc dân tộc Bông Sen, giờ đã nghỉ hưu nên Thế Viên dành nhiều thời gian cho việc nghiên cứu, sáng chế cải tạo nhạc cụ dân tộc. Trong hơn 100 nhạc cụ ở phòng trưng bày, có gần phân nửa là do ông "học lỏm" trong dân gian, tự mày mò sáng tạo nên.

Ông vốn có bản tính tìm tòi, cũng từng là diễn viên nên thường đặt hết tâm huyết vào việc cải tiến các loại nhạc cụ sao cho người dùng đàn, nhất là các nghệ sĩ dễ dàng ứng dụng trong khi biểu diễn và có thể có mặt trong dàn nhạc biểu diễn chuyên nghiệp. Cây đàn bầu cải tiến lần này đã được nhiều nghệ sĩ biểu diễn thử nghiệm và rất ưng ý nên đặt mua khá nhiều ngay từ "mẻ" đầu tiên, trong đó có Nhạc viện TP Hồ Chí Minh, Nhà hát dân tộc Bông Sen, nhóm nhạc Mặt Trời Đỏ…

Ông cho biết, trong thời gian nghiên cứu thì khá tốn kém nhưng khi thành công rồi thì tính toán giá cả, cây đàn bầu này có giá rẻ gần phân nửa cây đàn bầu thông thường, thay vì 1,8 triệu đồng một cây thì đàn bầu cải tiến có giá khoảng 1 triệu đồng.

Một nhà thơ Pháp từng ví cây đàn bầu Việt Nam giống với con người Việt Nam "Nghèo của mà giàu lòng, giản dị mà thanh cao, đơn sơ mà phong phú". Và chỉ "một dây căng giữa đất trời" mà cây đàn bầu đã đi vào lòng người biết bao đời cũng như là niềm tự hào của âm nhạc dân tộc Việt Nam với thế giới. Nay một số nhược điểm đã được những con người có tấm lòng với âm nhạc dân tộc như nghệ sĩ Thế Viên, nghệ nhân Tạ Văn Khải cải tiến để cây đàn bầu có thể nâng thêm tầm ra thế giới cũng như gần gũi hơn nữa với đời sống nghệ thuật, đời sống người lao động đã "trót" mê mẩn bởi tiếng đàn bầu.

Sau cây đàn bầu này, nghệ sĩ Thế Viên cho biết, ông sẽ bắt tay vào cải tiến bộ cồng chiêng "gói gọn" trong một chiếc hộp để các nghệ sĩ có thể đem đi biểu diễn trong và ngoài nước một cách dễ dàng… còn cải tiến kiểu gì thì ông bảo còn trong vòng... bí mật

Hạnh Chi

Việt Nam đã đạt nhiều tiến bộ đáng kể trong việc bảo vệ quyền con người và phòng, chống tra tấn. Những nỗ lực này bao gồm cải cách pháp luật, hợp tác quốc tế, và đào tạo chuyên sâu nhằm xây dựng một xã hội minh bạch và nhân văn. Báo cáo quốc gia lần thứ hai về thực thi Công ước CAT đã được quốc tế đánh giá cao, minh chứng cho cam kết và quyết tâm của Việt Nam. Qua những hoạt động hợp tác và tuyên truyền sâu rộng, Việt Nam đang đi đúng hướng để củng cố vị thế của mình trong việc bảo vệ nhân quyền toàn cầu.

Mang trong mình dòng máu của đồng bào dân tộc Cor, nhưng lại có hơn 3 năm công tác ở xã vùng cao Sơn Trung, huyện Sơn Hà (Quảng Ngãi) và nặng nghĩa tình với đồng bào dân tộc Hre nơi đây, Đại úy Hoàng Thị Lan Phương luôn coi vùng đất này như quê hương thứ 2 của mình.

Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Lào Cai ngày 21/11 cho biết vừa hoàn thành bản kết luận điều tra vụ án lừa đảo môi giới hôn nhân với người nước ngoài… Đây chỉ là một trong những vụ án được Công an tỉnh Lào Cai điều tra, phát hiện trong thời gian qua. Theo Công an tỉnh Lào Cai, từ khi Chính phủ áp dụng chính sách cấp visa điện tử (Evisa) cho người nước ngoài, số người Trung Quốc dùng thị thực Evisa nhập cảnh Việt Nam tăng lên. Một số đã khai mục đích du lịch hoặc làm việc để sang Việt Nam tìm vợ… Từ các vụ án được phát hiện đã gióng lên hồi chuông cảnh báo.

Công an TP Hà Nội phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ Bộ Công an đồng loạt tiến hành triệu tập 26 đối tượng và khám xét khẩn cấp 8 địa điểm, thu giữ nhiều tài liệu, tang vật gồm 129,3 tấn nguyên liệu khí N2O ("khí cười"); 14 hệ thống máy móc, thiết bị san chiết khí; 2 máy bơm khí; 610 kg viên nén khí N2O; 71.668 chai khí thành phẩm; 6.586 vỏ bình khí; 50 kg vỏ bóng; nhiều điện thoại di động, máy tính cá nhân…; tạm giữ 23,17 tỷ đồng cùng 9.300 USD liên quan hoạt động phạm tội. 

Ít nhất 120 người đã thiệt mạng trong các cuộc tấn công của Israel vào Gaza trong hai ngày qua, theo các quan chức y tế Palestine, trong bối cảnh Israel tăng cường các cuộc ném bom trên khắp vùng lãnh thổ bị bao vây này.

Theo bà Nguyễn Thị Minh Tâm, Trưởng phòng Kỹ thuật an toàn môi trường, Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh cho biết, xyanua và các hợp chất nằm trong nhóm hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh.

Từng được mệnh danh là “Thụy Sĩ của Trung Đông” nhờ sự phát triển thịnh vượng và đa dạng văn hóa nhưng hiện nay, Lebanon đang chìm sâu trong một giai đoạn đen tối. Những năm gần đây, đất nước này đã phải đối mặt với hàng loạt khủng hoảng chồng chất từ sự suy thoái kinh tế, chia rẽ chính trị, đến xung đột quân sự dữ dội với Israel. Tình hình hiện tại đã đưa Lebanon tới ngưỡng cửa sụp đổ hoàn toàn, đòi hỏi những nỗ lực không chỉ từ nội tại mà còn từ cộng đồng quốc tế để cứu vãn và tái thiết.

Trong bối cảnh cả Nga và Triều Tiên đều chịu áp lực nặng nề từ các lệnh trừng phạt quốc tế, hai quốc gia đã tìm thấy điểm tựa chiến lược để tăng cường hợp tác trên nhiều lĩnh vực. Từ kinh tế, quân sự đến ngoại giao, mối quan hệ này không chỉ giúp họ đối phó với sự cô lập, mà còn góp phần tái định hình cục diện địa chính trị tại Đông Bắc Á.

Đợt không khí lạnh tăng cường khiến các tỉnh thành ở miền Bắc nền nhiệt tiếp tục giảm, trời rét. Thủ đô Hà Nội ngày nắng, về đêm và sáng sớm lạnh. Vùng núi cao một số nơi dưới 16 độ C.

Dù lực lượng chức năng đã có nhiều biện pháp để hạn chế tình trạng spam (rác) cuộc gọi bằng cách hạn chế sim rác, cho phép người nghe báo cáo cuộc gọi làm phiền, tuy nhiên tình trạng gọi điện thoại để chào mời hàng hóa, dịch vụ, thậm chí lừa đảo tham gia các sàn giao dịch vàng, chứng khoán... vẫn chưa có dấu hiệu giảm nhiệt. Góp phần không nhỏ cho hiện trạng này, không ai khác chính là những đơn vị, hội nhóm chuyên mua bán các loại data trên chợ đen.

Lực lượng phòng vệ dân sự Lebanon ngày 23/11 cho biết một cuộc không kích dữ dội ở trung tâm Beirut đã khiến ít nhất 11 người thiệt mạng, làm rung chuyển thủ đô khi Israel tấn công nhóm vũ trang Hezbollah.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文