Chuyện một nghệ sĩ Pháp gần 20 năm “rong ruổi” tìm hiểu văn hóa Việt

Những ngày giữa tháng 4, du khách trong nước và quốc tế khi đến với Cố đô Huế để tham dự Festival không khỏi ngạc nhiên khi nhìn thấy các bức ảnh được chụp bằng màu đen trắng được sắp đặt với phong cách rất nghệ thuật và hết sức ấn tượng trên cầu Trường Tiền bắc qua sông Hương. Từ người đi bộ đến bác đạp xích lô hay người chạy xe máy... đều phải “ngước mắt nhìn ảnh” và trầm trồ thán phục. Tuy nhiên, họ không hề hay biết, để có được trọn vẹn bộ ảnh thể hiện bản sắc văn hóa của 54 dân tộc trên đất nước Việt Nam, nghệ sĩ Sébastien Laval đã phải mất gần 2 thập kỷ rong ruổi trên khắp mọi nẻo đường.

Bên dòng sông Hương thơ mộng, hiền hòa với màu nước xanh ngắt, tranh thủ thời gian rảnh rỗi quý báu, nghệ sĩ Sébastien Laval tâm sự với chúng tôi, rằng: Ông chọn cầu Trường Tiền để trưng bày bộ ảnh độc đáo về 54 dân tộc Việt, bởi lẽ đây là một không gian hết sức đặc biệt, có thể thu hút sự chú ý của nhiều người. “Trước đây, tôi đã rất băn khoăn về việc chọn địa điểm để triển lãm 62 bức ảnh đen trắng (khổ 1x1m) này. Nhưng sau đó tôi nghĩ rằng, ở Cố đô Huế không có nơi nào khác tuyệt vời hơn không gian ở cầu Trường Tiền khi tất cả mọi người đến với Festival có thể tận mắt chứng kiến những nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc Việt Nam qua ảnh, đặc biệt là du khách đến từ nhiều nước trên thế giới...”, Sébastien Laval trải lòng.

Nghệ sĩ nhiếp ảnh người Pháp Sébastien Laval bên bộ ảnh thể hiện sự đặc sắc về văn hóa 54 dân tộc Việt Nam được trưng bày ở cầu Trường Tiền.

Sébastien Laval kể lại, để thực hiện được bộ sưu tập ảnh nói trên, ngay sau khi rời ghế giảng đường đại học, năm 1995, ông có cơ hội sang Việt Nam do một dự án tài trợ. Sau chuyến đi lần này, cảm thấy đất nước và con người Việt Nam quá thân thiện, đặc biệt là những nét văn hóa đặc trưng của các vùng miền ở những nơi mà Sébastien Laval đặt chân đến luôn có sức mạnh “vô hình” lôi cuốn nên sau đó, ông quyết định trở lại Việt Nam để thực hiện chuyến hành trình “ghi” lại dấu ấn văn hóa của con người Việt. Với ý tưởng này, Sébastien Laval đã đi từ các bản làng xa xôi ở Tây Bắc đến Tây Nguyên và dọc các làng quê ven biển đầy nắng gió của miền Trung. Ở những miền đất ấy, ông đã gặp gỡ và cùng sống với bà con người dân tộc thiểu số như: Cơ Tu, Pa Cô, Thái, Mường... để tìm hiểu các nền văn hóa khác nhau của mỗi dân tộc, để rồi từ đó chắt lọc “nét riêng” và thể hiện qua góc máy của mình. Giờ đây, người Cơ Tu, Pa Cô ở các xã vùng cao huyện Nam Đông; A Lưới (tỉnh Thừa Thiên - Huế) không còn thấy xa lạ với một người đàn ông cao lớn, có nước da trắng luôn mang chiếc ba lô lỉnh kỉnh máy móc trên lưng như những ngày đầu Sébastien Laval mới tìm đến…

Ngước nhìn những bức ảnh được treo trên cầu Trường Tiền mà bà Lê Trần Ana, một Việt kiều Mỹ gốc Huế, không thể giấu hết sự ngạc nhiên: “Đây là lần thứ 6 tôi về Huế để dự Festival nhưng chưa lần nào tôi chứng kiến cảnh cầu Trường Tiền được trưng bày những bức ảnh đẹp và quyến rũ như thế. Qua đây, tôi như được hiểu sâu hơn về văn hóa các dân tộc ở những vùng cao mà bản thân chưa từng có cơ hội được đi để tìm hiểu...”. Sau nhiều năm gắn bó, đến nay, nghệ sĩ Sébastien Laval đã có nhiều cuộc triển lãm ảnh về cuộc sống và con người tại Việt Nam. Trong đó, phải kể đến cuộc triển lãm “Hà Nội 18h-6h” diễn ra tại TP Hà Nội cách đây không lâu thu hút sự chú ý của giới truyền thông và đông đảo nghệ sĩ nhiếp ảnh trong cả nước.

Trong những ngày diễn ra lễ hội Festival Huế, khi màn đêm buông xuống, cầu Trường Tiền “6 vài 12 nhịp” hiện lên với những ánh đèn sắc màu tím, đỏ, vàng... lung linh huyền ảo như càng làm nổi bật giá trị độc đáo của hàng chục bức ảnh mà nghệ sĩ Sébastien Laval đang trưng bày tại đây. Sébastien Laval nói rằng: “Nếu không yêu mến con người và đất nước Việt Nam thì tôi sẽ chẳng bao giờ đi hết mọi miền Tổ quốc của các bạn để làm nên những bức ảnh “kỳ diệu” như thế...”. Và tôi tin, điều ấy là sự thật!