Giá của các "sao" nhạc nhẹ
Gần như đã thành thông lệ, cứ đến thời điểm hết hạn kê khai nộp thuế cá nhân hằng năm, chuyện cátsê của ca sĩ lại trở thành đề tài bàn tán của giới trong nghề cũng như tranh luận trên phương tiện thông tin đại chúng.
Luật bất thành văn về thù lao ca sĩ
Có thời điểm, dư luận không ngớt xôn xao về chuyện tiền thù lao của M.T. cao đến nỗi không thể tính bằng tiền Việt mà phải tính bằng USD. Với ca sĩ thuộc diện đàn chị như H.N. thì bầu sô phải thỏa thuận bằng đồng euro... Thậm chí còn có thông tin phân chia chính xác cátsê ca sĩ hàng A,B,C cụ thể là bao nhiêu.
Mặc dư luận bàn tán, bản thân các ca sĩ và bầu sô không phủ nhận cũng không thừa nhận. Phần lớn các nghệ sĩ khi được hỏi cũng đều cho biết, họ có thông tin đó là từ… báo chí.
Lâu nay, chuyện thù lao biểu diễn của từng người vẫn được coi là lĩnh vực tế nhị trong giới nghệ sĩ, ít được đem ra trao đổi. Một bầu sô còn hóm hỉnh nửa đùa nửa thật rằng báo chí thông tin cátsê càng cao thì càng có lợi cho tên tuổi của ca sĩ.
Mức thù lao biểu diễn là một trong những yếu tố khẳng định vị trí, sức ảnh hưởng trong lòng công chúng. Thế nên, dù thông tin không chính xác nhưng đưa lên cao hơn thì đẹp cả đôi đường, đưa thấp quá, không chừng rắc rối lớn… Với cơ quan thuế thì cẩn thận hơn, "liệu cơm gắp mắm", miễn sao đừng vô lý quá.
Ca sĩ không công khai chuyện thù lao biểu diễn, người tổ chức chương trình càng không dễ gì chia sẻ với người khác.
Bầu Viên, ở sân khấu Trống Đồng kể rằng đã có lần anh bị một nữ ca sĩ gọi điện mắng xơi xơi chỉ vì trót nể nang, tiết lộ tiền thù lao của cô với một người thân quen, mới bước vào lĩnh vực tổ chức chương trình ca nhạc khác.
Một nguyên tắc bất thành văn lâu nay mà bất kỳ người trong nghề đều tuân thủ hoặc tỏ ra tuân thủ là coi mức trả thù lao cho ca sĩ như một vấn đề tế nhị, không được công khai lộ liễu.
Xét trên một bình diện nào đó, việc thỏa thuận biểu diễn cũng là hình thức kinh doanh. Mặc dù quy mô, tính chất từa tựa nhau nhưng ca sĩ "làm giá" với người tổ chức chương trình này hoàn toàn khác với người tổ chức chương trình khác.
Có thể có những nhóm các ông, bà "bầu" hoạt động chung một lĩnh vực có thể bắt tay trao đổi về khung thù lao nhất định dành cho các đối tượng nhất định. Tuy nhiên, việc từng người có "đi đêm" hay không và thực tế cụ thể thế nào thì còn phụ thuộc vào địa điểm biểu diễn thường xuyên hay không thường xuyên, mối quan hệ quen biết, mục đích, đối tượng công chúng mà chương trình hướng đến.
Với một số ca sĩ thuộc hàng sao, tại các địa chỉ biểu diễn thường xuyên, mang tính chất kinh doanh như các phòng trà, quán bar… mức cátsê thỏa thuận bình thường là trên dưới chục triệu. Nhưng nếu buổi biểu diễn ngày đó vắng khách, họ có thể linh động rút xuống vài trăm nghìn đến vài triệu đồng...
"Bảo bối" để tăng và giữ giá
Một bầu sô chuyên tổ chức các chương trình ca nhạc, tạp kỹ, phụ trách đơn vị sân khấu thuộc hàng đông khách thường xuyên của TP Hồ Chí Minh cũng cho biết: Mức thù lao chênh lệch một trời một vực giữa các ca sĩ chưa tên tuổi là thực tế hiển nhiên.
Với các ca sĩ chưa thành danh, bình thường chỉ được trả vài chục ngàn cho một suất diễn. Tuy nhiên, sau khi đoạt giải, gây ấn tượng tại một cuộc thi nào đó, được lăng xê và được công chúng chú ý nhiều hơn mà bầu còn giữ giá cũ thì chỉ còn nước… chờ dài cổ.
Đơn cử như trường hợp ca sĩ Phương Vy. Mỗi xuất diễn của Vy trước đây chỉ được trả 60.000 đồng đến vài trăm nghìn đồng. Nhưng sau khi giành giải quán quân trong VietNam Idol, đến nay, "bầu" đề nghị tiền triệu chưa chắc đã mời được cô biểu diễn.
Riêng với các "sao" đã khẳng định được tên tuổi trên thị trường thì ngoài các giải thưởng hằng năm, việc trải qua các khóa đào tạo, tham gia các chương trình biểu diễn tại nước ngoài vẫn là cái mác để "hét" giá mới.
Cách đây 3 năm, một bầu sô không thường xuyên cộng tác với M.T. biểu diễn, phải chấp nhận trả 10 triệu đồng mới mời được cô biểu diễn trong một chương trình ca nhạc làm từ thiện. Tuy nhiên, sau khi cô tham gia khóa học từ Hàn Quốc trở về thì anh tự lượng sức mình rằng nếu như mời nữ ca sĩ này biểu diễn thì chương trình của anh sẽ không còn chút lãi nào sau khi trả thù lao cho nghệ sĩ.
Thực tế, nếu không có bước đột phá nhất định, ca sĩ khó lòng tăng giá cátsê nhưng đã thuộc hàng "sao" rồi thì cũng khó giảm được.
Đất nước mở cửa, ca sĩ đi biểu diễn nước ngoài như… đi chợ. Quán bar, phòng trà mở ào ào trở lại. Nhiều buổi ra mắt công ty, sản phẩm mới, thậm chí nhiều nhà tổ chức sinh nhật con, đám cưới cũng yêu cầu phải mời bằng được ca sĩ A, ca sĩ B biểu diễn trong chương trình.
Không kể, nhiều "sao" tham gia hoạt động nghệ thuật lâu năm, thuộc lòng đường đi nước bước đã tự đứng ra tổ chức chương trình độc lập. Nhiều tên tuổi từng "hot" một thời chợt vắng bóng tại các tụ điểm sân khấu nước nhà vì còn bận xây dựng kế hoạch riêng, bận đóng quảng cáo, bận tu nghiệp nâng cao trình độ, thành lập, điều hành công ty, tận dụng mối quan hệ để kinh doanh… Thế nhưng, các chương trình thì không thể không có một vài tên tuổi được nhiều người biết đến để làm tâm điểm thu hút khán giả.
Nhu cầu nhiều, "sao" mới không xuất hiện, nhà tổ chức buộc phải bằng lòng quanh đi quẩn lại với những gương mặt cũ