Hãy cứu di chỉ Vườn Chuối sắp bị “xóa sổ”

14:45 18/01/2010

Báo CAND đã có bài phản ánh làng Lai Xá (xã Kim Chung, huyện Hoài Đức, Hà Nội) có nhiều cổ vật trong lòng đất, đặc biệt là gò Vườn Chuối. Hơn 40 năm qua, gò Vườn Chuối là một di chỉ khảo cổ quan trọng còn chứa đựng nhiều hiện vật có giá trị, rất cần được bảo vệ. Thế nhưng, với dự án Khu đô thị Kim Chung - Di Trạch, di chỉ khảo cổ học này có thể sẽ bị xóa sổ.

Bảo tàng trong lòng đất

Một ngày cuối tháng 12/2009, có mặt tại gò Vườn Chuối, PV Báo CAND được mục kích 2 ngôi mộ cổ thuộc thời kì văn hóa Đông Sơn vừa phát lộ, trong đó có một mộ cải táng còn khá nguyên vẹn.

PGS.TS Lâm Thị Mỹ Dung - Chủ nhiệm Bộ môn Khảo cổ học, Khoa Lịch sử (Đại học KHXH & NV, Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết: Qua khai quật hai hố với tổng diện tích 60m² tại di chỉ gò Vườn Chuối, kết quả thu được rất khả quan. Hai tầng văn hóa ở đây là văn hóa Đồng Đậu và văn hóa Đông Sơn. Tầng văn hóa Đồng Đậu còn khá nguyên vẹn với nhiều hiện vật như rìu đá, trang sức bằng đá, chày bằng đá, vòng đeo tay, khuyên tai bằng các loại đá cứng như đá ngọc, đá đen; một số loại bình gốm, nồi, bát, dọi xe chỉ...

Đáng chú ý, ở hố khai quật thứ hai, cách bề mặt gò khoảng 30 - 40cm, đã phát hiện 2 mộ cổ thuộc văn hóa Đông Sơn, gồm 1 mộ hung táng và 1 mộ cải táng. Mộ hung táng gần như đã hóa hết; đồ tùy táng gồm rìu lưỡi xéo bằng đồng, sợi dây đồng, mũi tên đồng và 1 nồi gốm đặt ở phía dưới chân người. Mộ cải táng, cốt được xếp lại vào một quách gỗ, còn khá nguyên vẹn.

Lần tìm những tư liệu về gò Vườn Chuối, chúng tôi không khỏi bất ngờ trước những giá trị lịch sử, văn hóa của một vùng đất cổ xưa. Đợt khai quật đầu tiên năm 1969, thu được 48 đồ đá, 8 đồ đồng và nhiều đồ gốm. Đợt khai quật thứ hai năm 2001, thu được nhiều đồ đồng, đồ gốm, hạt gạo cháy, xương động vật...

Đáng chú ý, đợt khai quật lần thứ ba cuối tháng 12/2009, đã thu được nhiều kết quả rất quan trọng. Trong tầng văn hóa màu xám đen, dày trung bình từ 0,5 cho đến 1m, đã phát lộ nhiều hiện vật có niên đại từ 3.500 đến 3.000 năm cách nay, được làm bằng các chất liệu đá, đồng, xương, gốm. Đồ đá chủ yếu bằng bazan và đá ngọc được chế tác khá tinh xảo. Nhiều hiện vật phong phú khác như đục, rìu, bôn, bàn mài, khuôn đúc, vòng, khuyên tai, hoa tai, thanh đồng, dây đồng, lưỡi câu, mảnh đồng, xỉ đồng. Đồ gốm có dọi xe chỉ, bi gốm và hàng vạn mảnh gốm các loại; trong đó có nhiều mảnh gốm trang trí hoa văn rất đẹp, cầu kì.

Có thể khẳng định, gò Vườn Chuối là một trong những di chỉ khảo cổ quan trọng, tiểu biểu thời Hùng Vương và làng Lai Xá có bề dày lịch sử văn hóa rất đáng tự hào, đáng được coi là một "Bảo tàng trong lòng đất".

Bảo tồn di tích Vườn Chuối là thiết thực kỉ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội

Thế nhưng di tích Vườn Chuối đang có nguy cơ bị xóa sổ. Trung tuần tháng 1/2010, khi chúng tôi trở lại Lai Xá, ở đây đang biến thành một đại công trường và di tích Vườn Chuối đang bị "ngoạm" dần bởi hàng trăm con người, xe máy hối hả giải phóng mặt bằng cho dự án khu đô thị mới Kim Chung - Di Trạch. Theo ông Phạm Văn Hùng, Đội trưởng An ninh thôn Lai Xá, với tốc độ này thì chỉ sau Tết Nguyên đán Canh Dần, toàn bộ gò Vườn Chuối sẽ bị vùi lấp và nhiều công trình sẽ mọc lên ngay trên chính khu "Bảo tàng dưới lòng đất" Vườn Chuối.

Khu di tích Khảo cổ gò Vườn Chuối đứng trước nguy cơ “xóa sổ”.

Theo bản đồ quy hoạch chi tiết Khu đô thị Kim Chung - Di Trạch được niêm yết tại thôn Lai Xá, tổng diện tích khu đất xây dựng là 170,29ha, diện tích đất ở là 41,45ha. Trong đó, biệt thự là 12,91ha, nhà liên kết vườn 20,3ha, nhà cao tầng 8,24ha. Ngoài ra, còn có đất cho công trình hỗn hợp là 12,45ha, quảng trường, cây xanh 7,31ha và công viên, hồ, mặt nước, đường giao thông, bãi đỗ xe, đất công trình công cộng, dịch vụ thương mại... Chủ đầu tư công trình là Tổng Công ty CP Thương mại Xây dựng, Công ty cổ phần Tư vấn Thiết kế Vietracimex làm đơn vị tư vấn.

Thiết nghĩ, trong lúc cả nước đang xúc tiến các hoạt động hướng tới Đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, việc bảo vệ di tích gò Vườn Chuối là điều rất cần thiết, là trách nhiệm trước tiền nhân và cả hậu thế.

PGS.TS Lâm Thị Mỹ Dung: Sớm có giải pháp bảo vệ di chỉ gò Vườn Chuối

Theo PGS.TS Lâm Thị Mỹ Dung, những đồ trang sức bằng đá tại di chỉ này có hoa văn khá đẹp không kém gì đồ trang sức của văn hóa Phùng Nguyên. Về đồ đồng, thu được một số mũi tên đồng, mũi nhọn bằng đồng, nhiều sỉ đồng, một lò đúc đồng cùng các khuôn đúc đồng. Ngoài ra, còn thu được một số hạt gạo đã cháy, xương động vật... Một số nồi gốm còn nguyên vết muội bám, củi gỗ đang cháy dở còn cả than, cùng một số hố bếp hình lòng chảo... chứng tỏ đây từng là nơi cư trú của cư dân cổ cách nay 3.000 năm.

Gò Vườn Chuối nằm trọn trong dự án khu đô thị Kim Chung - Di Trạch của TP Hà Nội. Chúng tôi đã liên hệ với Bảo tàng Hà Nội đề nghị báo cáo thành phố bảo vệ di tích này theo quy định của Luật Di sản văn hóa; theo đó, trước khi tiến hành giải phóng mặt bằng tại nơi có di tích lịch sử, văn hóa, cần phải tiến hành thám sát, khai quật đánh giá giá trị của di tích... Tuy nhiên, cho đến nay chúng tôi chưa nhận được bất cứ hồi âm nào. Nếu TP Hà Nội không có biện pháp kịp thời, rất có thể di chỉ khảo cổ học Vườn Chuối sẽ bị xóa sổ hoàn toàn

Trần Duy Hiển

Khởi tố 2 đối tượng buôn bán thuốc chữa bệnh giả

Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an tỉnh Thanh Hóa (Phòng Cảnh sát kinh tế) đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú đối với Nguyễn Anh Tú (SN 1991, ở phường Nguyệt Viên, tỉnh Thanh Hóa) và Bùi Thị Hằng (SN 1994, ở phường Hạc Thành, tỉnh Thanh Hóa) về hành vi buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh…

CSGT Hà Nội phối hợp cứu nam thanh niên rơi xuống sông Hồng

Nhận được tin báo của người dân về việc có người rơi từ trên cầu Nhật Tân xuống sông Hồng, lực lượng Cảnh sát đường thủy Hà Nội nhanh chóng triển khai đến hiện trường, phối hợp tổ chức cứu nạn.

"Chiến thuật" nào giúp thí sinh trúng tuyển cao nhất?

Hệ thống hỗ trợ tuyển sinh chung của Bộ GD&ĐT sẽ đóng vào 17h ngày 28/7, do đó thí sinh cần ghi nhớ mốc thời gian này. Các em cần cập nhật các dữ liệu sử dụng cho việc xét tuyển như: Các chứng chỉ ngoại ngữ, kết quả đánh giá năng lực, các chứng nhận ưu tiên khu vực, đối tượng… để không bỏ sót điểm cộng theo quy định.

Một ngày thu nhận 700 mẫu ADN của thân nhân liệt sĩ ở phường Sầm Sơn

Ngày 17/7, tại Trung tâm Hội nghị phường Sầm Sơn, Phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội, Công an tỉnh Thanh Hóa, Công an phường Sầm Sơn và Công ty Genestory đã phối hợp triển khai thu nhận 700 mẫu ADN của thân nhân liệt sĩ chưa xác định được thông tin…

Rèn ý chí trên thao trường A80

Dưới cái nắng oi ả của những ngày hè miền Bắc, hàng nghìn cán bộ, chiến sĩ vẫn say sưa luyện tập hoạt động diễu binh diễu hành cho Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945-19/8/2025) và Quốc khánh (2/9/1945-2/9/2025) - A80.

Nhiều cơ sở sát hạch lái xe ở Hà Nội thiếu thí sinh vì tâm lý sợ trượt

Nhu cầu sát hạch, cấp GPLX của người dân Thủ đô là rất lớn, Phòng CSGT Công an TP Hà Nội đã có đánh giá cụ thể tình hình và mở đợt cao điểm, huy động tối đa nguồn lực để đáp ứng nhu cầu. Tuy nhiên, thực tế trong quá trình triển khai, việc tổ chức các kỳ thi sát hạch lại đang gặp nhiều khó khăn cả từ cơ sở đào tạo cũng như thí sinh chưa dám thi vì thiếu tự tin.

Truy tìm người phụ nữ bị tố lừa đảo, chiếm đoạt gần 30 tỷ đồng

Ngày 19/7, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh An Giang cho biết, vừa ra quyết định truy tìm đối với Lăng Ngọc Diễm (SN 1986, nơi đăng ký thường trú: số 23-25, đường Sư Vạn Hạnh, phường Bình Đức, tỉnh An Giang) để phục vụ yêu cầu điều tra vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Sở GD&ĐT Hải Phòng liên tiếp phải xin lỗi do sự cố kỹ thuật

Ngày 19/7, Sở GD&ĐT Hải Phòng cho biết, Sở vừa có văn bản giải trình và xin lỗi một học sinh cùng gia đình, do để xảy ra sự cố đáng tiếc trong kỳ thi vào lớp 10 THPT năm học 2025 – 2026.

Điều tra vụ khai thác đất trái phép quy mô lớn tại tỉnh Gia Lai

Kiểm tra các xe tải chở đất lúc rạng sáng, cơ quan Công an phát hiện vụ khai thác, vận chuyển đất trái phép quy mô lớn trên địa bàn.

Đắk Lắk: Cô gái trẻ tử vong do sốt xuất huyết

Ngày 19/7, theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh Đắk Lắk, trên địa bàn tỉnh vừa ghi nhận một trường hợp bệnh nhân tử vong vì sốt xuất huyết (SXH) tại phường Buôn Ma Thuột. Đây là trường hợp tử vong vì SXH đầu tiên trên địa bàn tỉnh từ đầu năm tới nay.

Hậu quả thảm khốc từ “ma men”

Vụ tai nạn giao thông (TNGT) liên hoàn vào tối 16/7 trên đường Nguyễn Trác, đoạn trước toà nhà CT7 (phường Dương Nội, TP Hà Nội), tài xế gây tai nạn có nồng độ cồn rất cao, lên tới 0,861mg/1 lít khí thở, đâm vào 5 xe máy, khiến 1 người tử vong, nhiều người bị thương đưa đi cấp cứu, trong đó có 2 cháu nhỏ, một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo “đã uống rượu bia thì không lái xe”.

Đại tá, thầy thuốc ưu tú Nguyễn Thị Giang từ trần

Đại tá, bác sĩ, thầy thuốc ưu tú Nguyễn Thị Giang, nguyên Trưởng Khoa Y học Cổ truyền, Bệnh viện 19-8, Bộ Công an từ trần, hưởng thọ 72 tuổi.

Khống chế đám cháy kho xưởng ở phường Tương Mai, không có thiệt hại về người

Lực lượng chức năng đã kịp thời ngăn chặn cháy lan và bảo vệ được gần 1.000m2 các kho xưởng xung quanh; tổ chức di rời nhiều tài sản, vật dụng, xe ô tô và các phương tiện khác; hạn chế tối đa thiệt hại về tài sản cho người dân, doanh nghiệp. Quá trình chữa cháy, 1 cán bộ Phòng Cảnh sát PCCC & CNCH bị ngạt khói được đưa đi bệnh viện kiểm tra, sức khỏe đã ổn định.

Đại học Quốc gia Hà Nội công bố quy đổi tương đương giữa điểm thi tốt nghiệp và đánh giá năng lực

Ngày 19/7, Đại học Quốc gia Hà Nội đã công bố quy đổi tương đương giữa điểm thi đánh giá năng lực (HSA) và tổ hợp điểm thi tốt nghiệp THPT 2025.

Gần dân, sát dân để hoàn thành nhiệm vụ

Những ngày giữa tháng 7/2025, khi Công an TP Hà Nội bước sang một phương thức quản lý, vận hành mới, không tổ chức Công an cấp huyện và sắp xếp lại 526 Công an xã, phường, thị trấn xuống còn 126 Công an phường, xã (giảm 400 đầu mối) theo sự sáp nhập đơn vị hành chính, chúng tôi có mặt tại Công an phường Hoàng Liệt.

Tìm bị hại trong vụ lừa bán căn hộ ECO HOME

Ngày 19/7, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hồ Chí Minh cho biết đang mở rộng điều tra vụ án Lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy ra tại địa chỉ 530A Xô Viết Nghệ Tĩnh (phường Thạnh Mỹ Tây), theo Quyết định khởi tố vụ án hình sự số 489 ngày 21/10/2024 của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an quận Bình Thạnh cũ.