Lê Bá Đảng - Cõi tâm linh Việt

09:03 18/03/2015
Cố họa sĩ Lê Bá Đảng sinh năm 1921, tại làng Bích La Đông, Quảng Trị. Ông say mê hội họa từ nhỏ. 20 tuổi ông sang Pháp và năm 1950 đã có cuộc triển lãm tranh đầu tiên tại Pháp.

Năm 1989, ông được Viện Quốc tế Sain Louis (Mỹ) tặng danh hiệu “Nghệ sĩ có tài năng lớn và tư tưởng nhân đạo”; năm 1992 được Trung tâm tiểu sử quốc tế ,Trường Đại học Cambridge (Anh) bầu là một trong 10 “người nổi tiếng trên thế giới trong năm 1992-1993”; năm 1994, nước Pháp tặng ông “Huân chương Nghệ thuật văn học Pháp”; ông đã được bầu là công dân danh dự của nhiều thành phố trên thế giới…

Nghệ thuật Lê Bá Đảng và sự nổi tiếng của ông mọi người đã được nghe qua sách báo, truyền hình. May mắn thay, trong các dịp Festival Huế, bắt đầu từ năm 2002 về sau, hàng chục nghìn người Huế và khách du lịch trong nước, quốc tế lần đầu tiên được đến với phòng triển lãm Lê Bá Đảng đầy cảm kích và ấn tượng ngay bên bờ sông Hương thơ mộng. Nhà văn Tô Nhuận Vỹ kể, khi đã ngoài tuổi 80, tóc bạc trắng, nhưng họa sĩ Lê Bá Đảng vẫn nhanh nhẹn, khoẻ mạnh lắm; có lần đi nghỉ ở Lăng Cô, buổi sáng ông bơi như cá kình ngoài biển. Nhưng, đời người rồi như giấc chiêm bao… 

Lãnh đạo chính quyền tỉnh Thừa Thiên - Huế đã dành ngôi nhà xinh đẹp kiến trúc kiểu Pháp tọa lạc ngay bên bờ sông Hương thơ mộng, trên con đường Lê Lợi để làm Nhà trưng bày nghệ thuật Lê Bá Đảng. Vào dịp Festival Huế - 2006, Trung tâm Nghệ thuật Lê Bá Đảng đã được khánh thành, trở thành một địa chỉ văn hóa mới, rất hấp dẫn của Huế.

Họa sĩ Lê Bá Đảng và phu nhân trong một lần đến Huế.

Trong ngày khai trương, họa sĩ Lê Bá Đảng tâm sự: “Tôi sinh ra từ chốn đồng quê nghèo nàn, thất học. Năm 1939, khi 18 tuổi, tôi làm liều bỏ cha mẹ, gia đình, làng nước ra đi. Hôm nay, tôi mang về Huế nhiều tác phẩm của nhiều đoạn đường sáng tác thân biếu Huế. Riêng tôi, mang thêm về với bà con cái mỹ cảm và cả tài - tình… Có tài phải có tình. Có tình mới có cảm…”.

Ông kể, những năm ông bị bắt đi lính thợ sang Pháp, sống nghèo khổ đến mức không có tiền mua thuốc chữa bệnh cho đứa con đầu lòng trong một mùa đông lạnh giá trời Tây. Sau này, nhờ bán tranh vợ chồng ông giàu có…

Năm 1992, họa sĩ Lê Bá Đảng về làng tổ chức triển lãm tranh cho bà con nông dân xem. Cả làng Bích La (Quảng Trị) 3 ngày không gia đình nào đỏ lửa để đến ăn cơm do vợ chồng “người con quê hương” Lê Bá Đảng mời, rồi xem tranh của ông bày ở đình làng, tranh treo trên hàng rào, móc ở cành cây. Rồi ông bỏ tiền ra xây trường học, trạm xá, đường làng…

Nghệ thuật Lê Bá Đảng gồm nhiều loại hình đa dạng như tranh, điêu khắc gỗ, gốm… Và, các “Không gian Lê Bá Đảng” tạo dựng thành những hang động; hay các tác phẩm nửa tranh, nửa điêu khắc được tạo nên bằng những chất liệu hiện đại do ông tự tạo nên đều có một nét chung là vừa siêu thực vừa hiện thực, đó là  minh triết của phương Đông và hiện đại của phương Tây, đó là tâm linh Việt trong cõi Vũ trụ - Con người - Thế giới.

Như tác phẩm điêu khắc “Hạt gạo Trường Sơn” (1996) bằng gốm màu đất đỏ phù sa châu thổ ấy chính là hình ảnh “hạt gạo làng ta” nguồn cội, nghìn đời hai sương một nắng. Hoặc, một loạt bức tranh siêu thực hoành tráng như Đất nước (1976), Phong cảnh bất khuất (1973), Hậu quả chiến tranh (1965)... đều là cuộc tìm về cội nguồn dân tộc, tìm về chốn thẳm sâu của lịch sử và thân phận con người để lý giải sức trường tồn của nòi giống Việt...

Sinh thời, họa sĩ Lê Bá Đảng thường tâm sự, như một lời khuyên chí tình đối với các đồng nghiệp trong nước: “Chúng ta sẽ làm ăn với lòng kiêu hãnh, để những kẻ xa lạ tới đây không thể nghĩ rằng chỉ có người họ giàu có, nhiều tiền của, máy móc nghệ thuật thì mới tạo ra nghệ thuật hiện đại”. Đó chính là tuyên ngôn của sức mạnh nghệ thuật khởi thuỷ từ cõi tâm Linh Việt.

Ngô Minh - Chiến Hữu

Ngày 20/11, sau gần 40 tiếng đồng hồ nỗ lực tìm kiếm xuyên đêm, không quản khó khăn, lực lượng cứu nạn cứu hộ Công an tỉnh Phú Thọ và các đơn vị chức năng đã tìm thấy thi thể của 5 nạn nhân trong vụ đuối nước thương tâm xảy ra vào ngày 18/11 tại xã Hiền Quan, huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ.

Theo Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh, nhìn nhận mọi việc ở góc độ lãng phí thì "nhìn đâu cũng thấy", hiện hữu và yêu cầu xác định, nhận diện các nhóm nội dung về phòng, chống lãng phí để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết hiệu quả.

Sáng 20/11, tại Hà Nội, Học viện An ninh nhân dân (ANND) đã tổ chức Lễ kỷ niệm 42 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982-20/11/2024). Thiếu tướng, PGS.TS Trịnh Ngọc Quyên, Giám đốc Học viện ANND chủ trì buổi lễ. Nhân dịp này, Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an đã gửi lẵng hoa chúc mừng.

Từ ngày 15/11 - 31/12/2024, THACO AUTO triển khai chương trình “Cùng Kia đón Tết tại Hàn Quốc”. Theo đó, khi mua xe Kia K5 hoặc Kia Sorento, khách hàng sẽ có cơ hội tham gia rút thăm trúng thưởng với tổng giá trị giải thưởng lên đến 490 triệu đồng.

Khi tòa tuyên tử hình, bị cáo Mển hối hận và xin được khoan hồng vì còn nuôi 2 con nhỏ. Tuy nhiên với 2 lần vận chuyển hàng chục kg ma túy, sau khi xem xét HĐXX nhận định các tình tiết không đủ làm giảm nhẹ tội cho bị cáo Mển…

Ngày 20/11, tại Hà Nội đã diễn ra Hội nghị tổng kết chuyên án A724p chống tội phạm ma túy. Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Trưởng ban chỉ đạo 1389 Bộ Quốc phòng dự và chỉ đạo hội nghị.

Ngày 19/11, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lào Cai đã ra Quyết định khởi tố bị can, thực hiện Lệnh bắt bị can để tạm giam, Lệnh khám xét nơi ở, nơi làm việc đối với 2 bị can để điều tra về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" liên quan đến hành vi vi phạm trong công tác quản lý đất đai tại xã Phong Niên, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai.

Ngày 20/11, Công an thị xã Phú Mỹ (tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu) cho biết đã cùng chính quyền phường Mỹ Xuân phối hợp với Xí nghiệp Phân phối khí thấp áp Vũng Tàu tổ chức cưỡng chế thi hành quyết định cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả đối với Công ty TNHH phát triển Quốc tế Formosa....

Cùng với các địa phương trong cả nước, chính quyền các xã, thị trấn cùng với phụ huynh, học sinh và lực lượng làm nhiệm vụ ở huyện Trường Sa (Khánh Hòa) đã tổ chức buổi gặp mặt thầy, cô giáo tại các trường học trên vùng biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Ngày 20/11, Công an TP Kon Tum (tỉnh Kon Tum) cho biết, vừa truy tìm thành công Trần Thành Long (SN 1967, trú xã Trung Hoà, huyện Chương Mỹ, TP Hà Nội) khi đối tượng vừa xuống sân bay Tân Sơn Nhất. Đây là đối tượng liên quan vụ án lừa xin vào làm việc trong ngành Công an cách đây gần 10 năm.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文