Nén tâm hương với Bác

+ Anh là một diễn viên tên tuổi với nhiều vai diễn ấn tượng trong lòng khán giả. Nhưng cơ duyên nào đưa anh đến với vai lãnh tụ đầu tiên này của mình?

NSND Bùi Bài Bình: Từ khi mới viết kịch bản “Nhà tiên tri”, biên kịch Hoàng Nhuận Cầm đã nói với tôi rằng anh “đo ni đóng giày” vai Bác Hồ cho tôi nên tôi không được từ chối vai diễn”. Được tin cậy như vậy, lại là vai diễn lãnh tụ Hồ Chí Minh mà tôi chưa từng trải nghiệm, nên tôi cười và nhận lời ngay. Sau đó, năm 2014, khi bắt tay vào làm phim này, đạo diễn Vương Đức đã mời vào vai. Có một sự trùng hợp hết sức thú vị là khi phim bấm máy, cũng là lúc tôi bằng tuổi Bác Hồ ở trong phim.

+ Đã có nhiều người thể hiện vai Bác Hồ và đã ghi dấu ấn trong lòng khán giả. Với anh, đó có là áp lực?

NSND Bùi Bài Bình: Quả thật, khi nhận lời, tôi cũng đầy lo âu khi đã có nhiều nghệ sỹ đóng vai Bác Hồ như Tiến Hợi, Trần Lực, Mạnh Trường… ở những giai đoạn khác nhau trong cuộc đời Hồ Chủ tịch và ít nhiều đã được khán giả ghi nhận. Nhưng tôi nghĩ, mình cũng có thể thể hiện được vai diễn quan trọng này theo cách của mình, bằng những cảm xúc của chính mình.

Bởi, từ lâu, trong sâu thẳm trái tim, tôi vẫn luôn dành cho Bác tình yêu thương, kính trọng, một thứ tình yêu như dành cho người ruột thịt và đó sẽ là cơ sở cho tôi thể hiện cảm xúc của mình khi vào vai.

Dù rằng, tôi đã trải qua rất nhiều năm đóng phim với rất nhiều vai diễn đủ mọi thành phần, nhưng khi đảm nhận vai Hồ Chủ tịch, vẫn là một thử thách quá lớn. Bởi Bác Hồ là người có ý chí vĩ đại, một nhân cách lớn.

Một con người nhỏ bé phải chịu bao cảnh tù đày, gian khổ, ở cả trong nước lẫn nước ngoài, nhưng tất cả chẳng những không làm nhụt đi ý chí, mà còn hun đúc lên tinh thần bất khuất, kiên trung với mục tiêu giải phóng dân tộc của Người. Và thể hiện “ra vai” một nhân vật tầm vóc như vậy, chúng ta đều biết, quả là không đơn giản.

+ Anh đã làm gì để tạo cho mình một vai diễn lãnh tụ rất “Bùi Bài Bình”?

NSND Bùi Bài Bình: Để khẳng định cái riêng của mình trong một vai diễn đã có nhiều người đi trước, không hề dễ dàng. Bởi thế, sau khi chính thức nhận vai Bác Hồ, tôi phải dành thời gian nghiên cứu sâu nhiều tư liệu, phim ảnh về Bác Hồ, cả nguồn tư liệu trong nước lẫn ở nước ngoài nhằm có được những hình dung đầy đủ hơn về Người.

Tuy nhiên, việc tìm hiểu, nghiên cứu cũng đầy những khó khăn, khi các tài liệu về Bác chưa nhiều, hoặc có nhưng chưa sâu. Đã thế, có những ý kiến cho rằng, tôi không giống Bác Hồ, nên không thể vào vai được.

Trước những ý kiến này, đạo diễn Vương Đức đã động viên tôi, đồng thời, phân tích: Có hai cách chọn để diễn viên thể hiện vai Bác Hồ: Đó là chỉ cần tìm được người có ngoại hình tương đồng với Bác Hồ, nhưng lại không thể lột tả được hết tâm lý, tình cảm, suy nghĩ, cũng như khát vọng của Người về độc lập và hòa bình cho dân tộc. Hoặc, một diễn viên không có ngoại hình giống Bác, nhưng lại thể hiện được thần thái, tâm lý, tình cảm của Bác qua những cử chỉ, ánh mắt…

Sau khi phân tích kỹ càng, đạo diễn Vương Đức quyết định chọn phương án 2, tức là cố gắng tạo hình để diễn viên có ngoại hình giống nhân vật ở mức có thể, nhưng về diễn xuất, thì bắt buộc phải diễn làm sao để toát lên ý chí, nghị lực phi thường trong một con người nhỏ bé, giản dị, có được vai trò quan trọng trong lịch sử dân tộc.

+ Chuẩn bị kỹ càng nhưng khi diễn, anh có gặp khó khăn không?

NSND Bùi Bài Bình: Có thể nói, với tôi, đây là vai diễn gian truân, vất vả hơn những vai diễn khác tôi đã từng đóng. Ngay khi tôi được đạo diễn Vương Đức mời, đã có không ít ý kiến, rằng tôi chỉ hợp vai tầng lớp dưới đáy xã hội chứ không thể vào vai lãnh tụ được.

Rằng, nhân vật Bác Hồ có cặp mắt tinh anh, sáng ngời, còn tôi thì không. Đã thế, khi phim bấm máy, việc tìm người và thuyết phục cho việc lồng tiếng cũng không hề dễ dàng.

Bắt đầu vào thời kỳ đóng phim, tôi lại phải sửa đổi ngoại hình, và phải giảm cân tới 6kg cho phù hợp với ngoại hình của Bác thời điểm tôi vào vai. Chưa hết, có lần, trong khi quay cảnh cưỡi ngựa, tôi đã bị ngựa đè lên người và chỉ có sự may mắn mới cứu tôi thoát khỏi bàn tay tử thần.

+ Bộ phim đã chuẩn bị ra mắt, anh đã thấy hài lòng chưa?

NSND Bùi Bài Bình: Được vào vai Bác Hồ là một niềm vui và tự hào khi không phải diễn viên nào cũng có cơ hội. Bởi thế, tôi đã nhận lời và thể hiện vai diễn bằng tất cả tình cảm kính trọng, yêu mến của tôi với Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Vai diễn này như một nén tâm hương của tôi, của đạo diễn Vương Đức và nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm với Bác. Tuy nhiên, theo tôi, giá được hóa trang tốt hơn thì vai diễn sẽ giống Bác Hồ hơn. Song, đến nay, tôi hài lòng vì đã hết mình với vai diễn, còn đánh giá thế nào, phải do khán giả thẩm định.

+ Xin cảm ơn anh!