Nghệ nhân Y Thim và khát vọng bảo tồn phát huy văn hóa Tây Nguyên

14:57 26/10/2010

Văn hóa cổ đặc sắc ở Tây Nguyên nếu không được bảo tồn "sống" thì sẽ không còn đi vào đời sống tinh thần của thế hệ trẻ hôm nay mà sẽ thay vào đó những thứ văn hóa ngoại lai. Nghệ nhân Y Thim Buôn Yă mở đầu câu chuyện về việc bảo tồn, gìn giữ giá trị đặc sắc của văn hóa Tây Nguyên với tôi trong nỗi lo lắng như vậy.

Hồi còn nhỏ ở buôn Ea Bông, xã Cư Êbur, TP Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk, mỗi lúc nghe tiếng đàn goong hay tiếng chiêng vang vọng cất lên là cậu bé Y Thim trốn nhà đi theo. Lớn lên anh tham gia làm công tác Đoàn thanh niên ở xã và cũng mải mê đi tìm, sưu tầm, lưu giữ những hiện vật mang đậm bản sắc của văn hóa Tây Nguyên như các loại đàn, sáo, cồng chiêng, vật dụng sinh hoạt văn hóa tinh thần của đồng bào Tây Nguyên.

Sau khi đi học ở Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Đắk Lắk và học Đại học Văn hóa, Y Thim càng thêm hiểu và say mê hơn những việc làm có ý nghĩa đích thực trong công tác bảo tồn, gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của đồng bào Tây Nguyên trên quê hương mình.

Đến nay, Y Thim đã sưu tầm được hàng trăm cổ vật như cồng chiêng, các loại đàn, dụng cụ lao động sản xuất, sinh hoạt văn hóa tinh thần… của đồng bào Tây Nguyên đem về trưng bày ở nhà sàn trong buôn như một bảo tàng riêng cho lớp trẻ ở đây thưởng thức, học tập và chiêm ngưỡng.

Có người bảo, Y Thim là người đầu tiên xây dựng được "Bảo tàng văn hóa tư nhân" ở Tây Nguyên. Thực ra, cách nhận xét ấy cũng rất đúng, bởi những hiện vật anh trưng bày ở đây rất đa dạng và phong phú. Anh còn bỏ ra hàng trăm triệu đồng để mua một căn nhà sàn cổ về trưng bày và lưu giữ hiện vật.

Y Thim giới thiệu hiện vật sưu tầm.

Hiện trong ngôi nhà sàn cổ làm bảo tàng lưu giữ cổ vật của Y Thim đang trưng bày 30 ché túk, ché tang, hàng chục bộ chiêng cổ của các dân tộc Jơ Rai, Êđê, M'nông và hàng trăm vật dụng sinh hoạt, đồ trang sức như vòng đeo tay... Trong đó có những ché quý trị giá bằng con voi, hoặc đàn trâu hàng chục con; có những vật dụng sinh hoạt trước đây của gia đình tộc trưởng, tù trưởng; đồ nghề săn bắt và thuần dưỡng voi rừng của già làng Bản Đôn; có cả những chếc ghế Kpan được làm bằng những cây gỗ quý to dài hàng chục mét.

Bên cạnh việc sưu tầm cổ vật, Y Thim còn chế tác, truyền dạy cho lớp trẻ sử dụng được nhiều nhạc khí, nhạc cụ dân tộc. Hằng ngày vào buổi tối hoặc cuối tuần, lớp trẻ đến đây còn được cha con Y Thim truyền dạy cho cách đánh chiêng, chơi đàn và biết cảm nhận những bài dân ca Tây Nguyên đặc sắc.

Cha con Y Thim còn dạy cho lớp trẻ cách chỉnh chiêng và chế tác các loại nhạc cụ dân tộc thiểu số Tây Nguyên. Y Thim cho rằng, không chỉ sưu tầm, lưu giữ những cổ vật ở bảo tàng mà còn phải làm cho nó "sống", nghĩa là truyền dạy cho lớp trẻ cách chơi, cách thưởng thức, chế tác và đi biểu diễn những loại nhạc cụ dân tộc đó ở mọi nơi mới thấm được trong đời sống tinh thần của bà con và thế hệ trẻ hôm nay. Cồng chiêng cũng như các loại nhạc cụ văn hóa Tây Nguyên nếu không được "sống" trong thế giới tinh thần của bà con thì sẽ trở thành những cổ vật ở bảo tàng và không còn giá trị đúng nghĩa của nó.

Y Thim cùng cha vợ là Y Wil đau đáu mỗi khi nhìn thấy những chiếc chiêng bị bỏ rơi hay mua bán đồng nát. Hai cha con anh tìm mọi cách để mua về chỉnh sửa lại rồi dạy lớp trẻ cách đánh. Bây giờ gia đình Y Thim sở hữu nhiều chiêng, ché nhất Tây Nguyên.

Cứ đều đặn mỗi ngày, sau những giờ làm việc ở Phòng Nghiệp vụ Văn hóa, Trung tâm Văn hóa Đắk Lắk, Y Thim lại về chỉnh chiêng, dạy lớp trẻ cách đánh và tập trung xây dựng đội cồng chiêng trẻ trong buôn. Hiện đội chiêng trẻ có thể tổ chức những lễ hội truyền thống như lễ đâm trâu, lễ cúng bến nước, lễ mừng lúa mới, diễn tấu cồng chiêng, hát dân ca dân vũ và đi biểu diễn ở các lễ hội khắp nơi

Ngọc Như

Xăng RON95-III tăng 40 đồng/lít

Từ 15h ngày 2/5, giá xăng dầu được điều chỉnh tăng giảm không đáng kể, theo đó, giá xăng E5RON92 giảm 8 đồng/lít; xăng RON95-III tăng 40 đồng/lít; giá dầu giảm 110 đồng- 142 đồng/lít.

Tiếp tục đấu thầu vàng miếng SJC, giá tham chiếu 82,9 triệu đồng/lượng

Ngân hàng Nhà nước sẽ mở lại phiên đấu thầu vàng vào 9h ngày 3/5.

Tin buồn: Đại tá Trần Quang Minh từ trần

Đảng ủy, lãnh đạo Cục B03 - Bộ Công an và gia đình thương tiếc báo tin: Đồng chí Đại tá Trần Quang Minh, SN 1938, nguyên Phó Cục trưởng thuộc Cục B53, Tổng cục V - Bộ Công an (nay là Cục B03, Bộ Công an); đã từ trần vào hồi 00h52 ngày 1/5/2024 (tức ngày 23 tháng 3 năm Giáp Thìn), hưởng thọ 87 tuổi.

Điều tra, thu thập chứng cứ vụ nổ lò hơi khiến 6 người tử vong

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Công an, ngày 2/5, Công an tỉnh Đồng Nai đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tập trung điều tra, thu thập chứng cứ về vụ tai nạn lao động khiến 6 người tử vong và 5 người bị thương nặng xảy Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại gỗ Bình Minh tại xã Thiện Tân, huyện Vĩnh Cửu…

Phá đường dây sản xuất, buôn bán nước giặt, nước rửa bát giả nhãn hiệu Thái Lan

Sau một thời gian điều tra, xác minh, làm rõ, Cơ quan CSĐT Công an thị xã Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa đã hoàn tất hồ sơ đề nghị truy tố 10 bị can trong đường dây sản xuất, buôn bán hàng giả là nước giặt, nước rửa bát mang nhãn hiệu Thái Lan.

Kinh doanh thua lỗ, Công ty CP Cao su Đắk Lắk rao bán khách sạn hơn 100 tỷ

Được đầu tư xây dựng với số tiền lên đến hơn 229 tỷ đồng, cụm khách sạn Dakruco do Công ty CP Cao su Đắk Lắk quản lý làm ăn thua lỗ liên tiếp trong nhiều năm qua đã được đơn vị này rao bán để trả nợ.

Bài cuối: Ứng dụng Căn cước công dân phục vụ người dân, doanh nghiệp

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Công an, Công an tỉnh Thái Nguyên đã triển khai kế hoạch cao điểm cấp Căn cước công dân (CCCD) gắn chip, đến ngày 27/5/2023 đã hoàn thành cấp 100% CCCD gắn chip cho những người đủ điều kiện (sớm hơn 65 ngày so với chỉ đạo của Bộ). Qua "mục sở thị" những mô hình điểm về chuyển đổi số tại Thái Nguyên, tôi nhận thấy CCCD gắn chip đã trở thành một phần tất yếu, thiết thực phục vụ người dân, doanh nghiệp, mà hai mô hình điểm thể hiện rõ nhất là: "Khám chữa bệnh sử dụng thẻ CCCD và VNeID" và "Triển khai tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT".

Tìm bị hại liên quan đến nhân viên ngân hàng lừa đảo trên 100 tỷ đồng

Là nhân viên ngân hàng, đối tượng khoe có nhiều mối quan hệ, có nhiều thông tin về khách hàng cần vay tiền đáo hạn ngân hàng, lợi nhuận thu được khi cho vay cao trong thời gian ngắn… và lừa đảo trên 100 tỷ đồng.

Đại tá Đậu Bá Thư từ trần

Đồng chí Đại tá Đậu Bá Thư, sinh ngày 26/3/1935, nguyên Trưởng phòng 2, Cục A14, Tổng cục An ninh (nay là Cục An ninh đối ngoại - Bộ Công an); huy hiệu 60 năm tuổi đảng; được tặng thưởng Huy chương chiến sĩ vẻ vang hạng Nhất, Nhì, Ba...

Uống nhầm vitamin D của người lớn, bé 6 tháng tuổi bị ngộ độc nặng

Bệnh nhi 6 tháng tuổi được đưa vào cấp cứu tại Bệnh viện Nhi Trung ương trong tình trạng quấy khóc, nôn, đi tiểu nhiều, có dấu hiệu mất nước nặng và giảm 0,7kg trong vòng 1 tháng do ngộ độc vitamin D.

2 cán bộ chiến sĩ bị ngạt khói khi chữa cháy đã ổn định, xuất viện

17 xe chữa cháy và hơn 100 cán bộ chiến sĩ tham gia dập tắt đám cháy tại Công ty TNHH Xuất nhập khẩu King Fish (phường Phước Long B, TP Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh). Trong lúc dập lửa, 2 cán bộ chiến sĩ chữa cháy bị ngạt khói, được đưa vào viện cấp cứu, hiện tình trạng đã ổn định…

Liên tiếp xuất hiện hố tử thần đe dọa cuộc sống của dân bản ở Sơn La

Ba hố tử thần liên tiếp xuất hiện tại xã Chiềng Sung, huyện Mai Sơn (Sơn La) uy hiếp cuộc sống của người dân.

Khởi tố Giám đốc Sở Y tế tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu

Ngày 2/5, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu tống đạt các quyết định khởi tố bị can, lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú, khám xét nơi ở và nơi làm việc đối với ông Phạm Minh An (SN 1964, Giám đốc Sở Y tế tỉnh) về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu qua nghiêm trọng".

Đại tá, PGS.TS Đặng Thị Cẩm Thúy từ trần

Do lâm bệnh nặng, mặc dù đã được các bác sỹ tận tình cứu chữa, gia đình quan tâm chăm sóc nhưng đồng chí Đặng Thị Cẩm Thúy đã từ trần hồi 15h 20 ngày 01/5/2024 (nhằm ngày 23 tháng 3 năm Giáp Thìn) tại Bệnh viện 198 - Bộ Công an.

Cháy rụi kho phế liệu ở An Giang

Vào khoảng 2h30 ngày 2/5, một vụ hỏa hoạn đã thiêu rụi hoàn toàn một kho chứa phế liệu rộng khoảng 500 m2 tại ấp An Hoà, xã An Hòa, huyện Châu Thành, tỉnh An Giang.

Phát hiện chất cấm trong Detox Táo hỗ trợ giảm cân

Cục Thương mại điện tử và kinh tế số (TMĐT&KTS, Bộ Công Thương) đề nghị người dùng phát hiện website bán sản phẩm Detox Táo hỗ trợ giảm cân thì thông báo cho Cục TMĐT&KTS để Cục có biện pháp xử lý.