Nhà văn Nguyễn Quang Lập: Kinh doanh ý tưởng không dễ

- Nhà văn Nguyễn Quang Lập vừa lên chức? Giám đốc một công ty kịch bản. Quá oách!

- Từ xưa đến nay chỉ biết viết. Bây giờ, thử nhảy sang vừa kinh doanh vừa viết, viết để kinh doanh cũng hay. Tôi mới thành lập công ty kịch bản ngày 27/2/2008. Vừa tự phong chức cho mình được hơn 1 tháng thôi (cười).

- Xuất phát từ ý tưởng nào vậy?

- Tôi thành lập công ty kịch bản bắt đầu từ khát vọng của các học trò tôi. Nhóm các em: Song - Thủy - Lương - Hà do Quỹ Ford tài trợ trong chương trình đào tạo các nhà biên kịch trẻ. Tôi dạy các em từ khi các em chưa hề biết kịch bản là gì.

Sau khi tốt nghiệp, nhóm đã có 1 năm thử nghiệm sản xuất kịch bản. Các em thu được những thành công ban đầu, và các em nung nấu một khát vọng để phát triển sự nghiệp của mình. Tôi nghĩ tại sao không? Các em còn quá trẻ và chưa có kinh nghiệm gì nhiều về lĩnh vực này, tôi đành lĩnh ấn tiên phong, chứ già rồi còn ham hố gì nữa. Mong ước của tôi là tạo sự nghiệp cho các em, đơn giản chỉ vậy thôi.     

- Đây có phải là công ty kịch bản đầu tiên được thành lập không?

- Có lẽ là thế. Trước đó chưa có công ty nào thành lập cả. Nhưng sau khi Scripts thành lập thì có một vài công ty kịch bản khác đang manh nha thành lập. Ví dụ công ty kịch bản của Nguyễn Quang Vinh, công ty kịch bản Nắng Sài Gòn -  SG light…

- Nghĩa là ngay từ đầu, công ty đã phải đối diện với sự cạnh tranh không kém phần quyết liệt?

- Sự cạnh tranh nào cũng thúc đẩy sự phát triển. Tất nhiên mọi thứ rất khó khăn, rất phức tạp, không như mình tưởng. Nhưng bản thân con người tôi càng khó khăn bao nhiêu, phức tạp bao nhiêu, tôi càng phấn khích bấy nhiêu. Làm việc gì dễ dàng quá, viết cái gì dễ quá, tôi thường rất nhanh chán.

- Cái tên Nguyễn Quang Lập thì nhiều người đã biết. Còn các thành viên đứng sau thì hình như rất mới và lạ?

- Hiện tại có đội ngũ biên kịch trẻ gồm 9 người do Quỹ Ford đào tạo, và là các học trò của tôi. Thoạt đầu, ít ai tin vào học trò của tôi có thể làm nên cơm cháo. Nhưng qua gần chục bộ phim truyền hình nhiều tập, nhiều người đã tin, thậm chí còn rất ngạc nhiên tại sao họ mới vào nghề đã viết tốt như thế.

Ngoài các học trò, tôi cộng tác với các nhà biên kịch lớn, nổi tiếng. Tôi đã mời được nhà văn Nguyễn Khắc Phục về giúp tôi việc thẩm định nghệ thuât với chức danh là Chủ tịch Hội đồng Nghệ thuật.

Tôi đang cố gắng mời cho được nhà biên kịch lão thành Lê Phương, và đợt tới vào Sài Gòn thế nào tôi cũng mời bằng được nhà biên kịch Nguyễn Mạnh Tuấn cộng tác với chúng tôi. Các nhà biên kịch trẻ như Thu Trang, Vũ Liêm, Kim Quy, Đình Khôi,… tôi sẵn sàng trải chiếu hoa mời họ về. Nhưng trước mắt, họ đã vui vẻ nhận lời cộng tác.

- Vậy uy tín của NQL, tình bạn hữu hay là mức lương đủ hấp dẫn để chiêu mộ người tài về công ty?

- Những anh em đại ca như Nguyễn Khắc Phục, Lê Phương, Nguyễn Mạnh Tuấn là anh em bạn bè, hiểu nhau và biết năng lực của nhau. Họ làm việc với tôi là giúp đỡ tôi. Tất nhiên họ tin vào công ty và nhìn thấy tương lai của công ty phát triển tốt thì họ mới tham gia.

Nhất là với các nhà biên kịch trẻ, họ nhìn thấy đây cũng là môi trường tốt, có rất nhiều người nói muốn về công ty tôi làm việc là để học nghề vì đây là chỗ học nghề rất tốt. Điều kiện làm việc tốt, có tiền tương đối và họ có tương lai để trở thành một nhà biên kịch tốt. Đó là tất cả những yếu tố để tôi thu thập người tài.

- Nguyễn Quang Lập có vẻ rất tự tin trong lĩnh vực kinh doanh mới mẻ và bàn tay khéo léo chèo lái công ty của mình trong thời gian tới. NQL là người luôn khai phá những con đường khó?

- Tôi chưa bao giờ kinh doanh, ngoại trừ đi buôn gian bán lận một thời gian. Tôi sợ nhất là làm thế này không khéo sẽ thành một đội dự án chứ không phải là công ty, lơ tơ mơ thì nó sẽ na ná một trại sáng tác. Đội dự án là mình nhận hàng về, gia công rồi bán lại cho người khác. Công ty là phải có tính kinh doanh.

Công ty Scripts vừa hoạt động vừa tìm tòi mày mò con đường đi. Không có tiền lệ nào cho mình học tập. Nhiều khi hằng đêm tôi không ngủ được, nằm vắt tay trên trán nghĩ sao mình điên thế, tự dưng lại lập ra Công ty trong lúc mỗi mình viết cũng đủ kiếm sống thoải mái rồi.

- Có chút nào ảo tưởng không?

- Hoàn toàn không. Tôi nghĩ thành lập công ty phải đảm bảo 3 yếu tố. Thứ nhất là thông minh, nhanh trí, nhạy bén, xử lý nhanh. Thứ hai là kiên trì. Thứ ba là không tham lam. Tôi nghĩ tôi có đủ 3 điều kiện đó. Tôi làm gì cũng theo 3 nguyên tắc này.

- Kế hoạch phát triển của công ty sau khi thành lập?

- Năm đầu tiên giải quyết vấn đề nghề nghiệp chắc chắn. Năm thứ 2 là phát triển thương hiệu. Năm thứ 3 mở rộng công ty. Năm thứ 4, 5 là ổn định và phát triển.

Công ty kịch bản làm rất nhiều việc. Tôi gọi đùa là trung tâm mua bán sửa chữa trung đại tu các loại kịch bản. Đọc thẩm định, biên tập cho các hãng phim các kênh ti vi nếu họ cần. Hai là làm các kịch bản gameshow, talkshow, tổ chức sự kiện và tạo các formating cho các chương trình mới của ti vi, làm các kịch bản quảng cáo. Tóm lại là copywriter, tất cả các dòng kịch bản thiên về ý tưởng.

Tóm lại, chúng tôi làm mọi việc liên quan đến kịch bản. Chúng tôi cũng mua kịch bản, làm lại và bán lại. Ví dụ có một kênh tivi mới mở, thay vì nhận người, trả lương, chế độ nhân công bảo hiểm xã hội vất vả, họ có thể ký với chúng tôi về các kịch bản đầu vào. Họ là nhà sản xuất, không cần đội ngũ biên kịch nữa. Chúng tôi là sân sau cho họ. Đáp ứng tất cả những gì mà họ yêu cầu. Hàng của chúng tôi đảm bảo chất lượng.

- Đã có kênh tivi nào ký hợp đồng lâu dài với công ty chưa?

- Hiện tại thì chưa nhưng đã có những cuộc bàn thảo và hứa hẹn.

- Vấn đề lương Nguyễn Quang Lập đặt ra có vẻ rất hấp dẫn đối với các nhà biên kịch trẻ? Vậy một tháng công ty phải làm ra bao nhiêu tiền để đủ chi?

- Chắc chắn là chúng tôi làm ra hàng tháng một khoản tiền không nhỏ mới đủ chi phí. Tôi nghĩ làm việc mà để có mức lương hấp dẫn, đủ để trả lương cho mọi người thì không khó. Để phát triển, để có tiền dư dôi mới là vấn đề rất khó khăn.

- Đã có những hợp đồng lớn sau khi thành lập chưa?

- Chúng tôi luôn luôn có khách hàng, có hợp đồng. Vấn đề là có nhiều hay không thôi. Chúng tôi không bao giờ thiếu khách hàng. Điều tuyệt vời may mắn của tôi là thế. Các hợp đồng năm 2007 chúng tôi đã giải quyết xong. Năm 2008 có khoảng 4-5 cái hợp đồng đã và sắp sửa ký với hãng phim Đông A - Hãng Phim Giải Phóng, Lasta , Tfs v.v…

- Không tham lam nhưng đầy tham vọng?

- Tôi là người luôn luôn có nhiều tham vọng. Những tham vọng cho người khác thì không nên dừng. Tôi tham vọng cho các em để các em có một chỗ lập nghiệp chắc chắn. Còn nghiệp của tôi thì xong rồi, ổn rồi. Cố nữa cũng chỉ là Nguyễn Quang Lập mà thôi, không thể hoá thánh được. Tôi chỉ làm 5 năm nữa rồi sẽ bàn giao lại cho các em.

- Một năm vừa qua, nhóm kịch bản của Nguyễn Quang Lập đã thành công với những kịch bản nào?

- "Lập trình cho trái tim", "Tuổi yêu và Âm tính", đó là những kịch bản hay, chúng tôi rất hài lòng.

- Một câu hỏi cuối trong buổi trò chuyện này, vừa rồi kịch bản "Trái tim bé bỏng" của anh đoạt giải Cánh diều bạc. Không biết đến bao giờ Nguyễn Quang Lập thoát khỏi cát, đời cát và mảnh đất Quảng Bình. Có vẻ cái bóng của chính mình là cái bóng khó vượt qua nhất?

- Tôi nghĩ vấn đề là không nên lặp lại chính mình. Cát chỉ là một khung cảnh, hay rộng hơn là một đề tài thì tôi có thể theo đuổi nó suốt đời