Thao thức cùng "Đêm xuân" của nhà thơ Vương Trọng

09:22 07/02/2011
Có thể nói, "Đêm xuân" là một bài thơ rất ít hình ảnh, chủ yếu là trạng huống tình cảm. Chi tiết nổi bật chỉ có mưa, có lá (và thực ra cũng chỉ có mưa có lá), thêm nữa, nhịp cầu - nhưng lại với nghĩa biểu tượng, thế thôi. Bài thơ như một bức tranh, chủ yếu là màu nền, rất ít đường nét.

Đêm xuân không dễ ngồi nhà 
Anh đi thơ thẩn chỉ là để đi  
Đến đâu và sẽ làm gì 
Xin đừng rành mạch những khi xuân về  

Tưởng mình hát chỉ mình nghe 
Ngờ đâu trời đất đệm bè thiên nhiên
Lá như môi, lá như tim
Trong đêm rạo rực trong đêm thì thầm  

Cứ đi trên cỏ chân trần
Mơn man cây lá thấm dần thịt da
Lặng thầm đón hạt mưa sa
Mưa xuân thương mến cài hoa mái đầu

Tình yêu sánh bước cùng nhau
Con đường như thể nhịp cầu lứa đôi
Một mình chẳng chịu lẻ loi
Cứ đi rồi sẽ gặp người mình mong
 

Mùa xuân là mùa mở đầu một năm, cũng như với phần đông con người, tuổi xuân là tuổi mở đầu cho cuộc sống - tình yêu và sự nghiệp. Mùa xuân -  tuổi trẻ - tình yêu là những mệnh đề quen thuộc. Không dưng mỗi lần xuân đến lại làm cho những trái tim trai trẻ bồi hồi xao xuyến: 

Đêm xuân không dễ ngồi nhà 

Con người thốt ra câu này có lẽ là con người mà ban ngày đã được chứng kiến cảnh thiên hạ du xuân với một khát khao như Huy Cận năm nào:

Ồ những người ta đi hóng xuân  
Cho tôi theo với, kéo tôi gần! 

Trải qua một ngày vui vẻ (và nhọc mệt) không khí hội hè, trong đêm xuân thao thức, bất chợt trong anh trỗi dậy những đam mê kỳ lạ. Anh chợt thấy mình cô đơn, trống vắng. Tưởng như tất cả xóm giềng xung quanh đã bỏ ra với trời với đất. Anh nhấp nhổm đứng ngồi, đi ra đi vô và sau đó, anh nhận ra cái động tác của mình thật lạ lùng: "Anh đi thơ thẩn chỉ là để đi". Chắc chắn, nếu cứ đà này, "đi" thế này, thì đến hết đêm anh cũng chỉ quanh quẩn ra đến… đầu ngõ mà thôi. Ấy là chưa kể cách đặt vấn đề: "Đến đâu và sẽ làm gì" - biết trả lời sao đây?

May thay, chàng trai đã ý thức được một điều, như câu chuyện ngụ ngôn cổ về chú sâu cuốn chiếu: "Sâu cuốn chiếu có lần đăm chiêu nghĩ ngợi xem trình tự nhấc mỗi chân trong số 40 chiếc chân của mình thế nào, chú không thể giải đáp nổi mà kết quả là quên mất cả cách đi". Bài học rút ra cho những trường hợp tương tự - chàng trai đã tìm được câu trả lời cho chính bản thân mình:

Xin đừng rành mạch những khi xuân về 

Sự thực ở đời, con người vẫn luôn hành động theo tiếng gọi của trái tim. Và tiếng gọi ấy nhiều khi linh thiêng đến mức họ sẵn sàng bất chấp ngay cả sự ngăn trở của lý trí. Vả lại, thiên nhiên vốn đầy rẫy những ma lực cám dỗ. Cuộc đời đầy những bí ẩn kỳ diệu. Và thiết nghĩ, có thế mới làm nên cái bất ngờ kỳ diệu của cuộc đời này. 

Cái bất ngờ đầu tiên mà chàng trai nhận được khi hòa nhập với đất trời, là lúc anh cất lên tiếng ca khe khẽ, có được sự hưởng ứng:

Tưởng mình hát chỉ mình nghe
Ngờ đâu trời đất đệm bè thiên nhiên 
Mà, trời đất đệm bè ra sao? 
Lá như môi, lá như tim
Trong đêm rạo rực trong đêm thì thầm
 

Đúng là, đêm đến, nói theo cách của Tô Hoài "hình như mọi việc mới bắt đầu". Từ trong thăm thẳm đêm đen, sự sống trở nên huyền ảo lạ. Đêm rạo rực với lá như tim. Đêm thì thầm bằng lá như môi (đây là hai câu thơ có chữ dùng nói được đúng tâm tình và cảnh huống). Là môi đấy mà là tim đấy, là bề nổi mà cũng là bề sâu. Lại nữa, đêm thì thầm vì lá "như môi" nên chúng ta mới nghe ra được sự dịu dàng, mềm mại thế kia. 

Nhưng tất cả đấy mới chỉ cho thấy thiên nhiên đồng điệu với con người, đến khổ thơ tiếp sau, thiên nhiên thực sự ban tặng cho con người:

Cứ đi trên cỏ chân trần
Mơn man cây lá thấm dần thịt da
Lặng thầm đón hạt mưa sa
Mưa xuân thương mến cài hoa mái đầu

Đây là những câu thơ xúc cảm "chân trần" mà âm điệu thì "mơn man cây lá". Khổ thơ thật gợi không khí. Đúng là cỏ xuân, mưa xuân chứ không phải một thứ cỏ, thứ mưa nào khác.  

Có thể nói, "Đêm xuân" là một bài thơ rất ít hình ảnh, chủ yếu là trạng huống tình cảm. Chi tiết nổi bật chỉ có mưa, có lá (và thực ra cũng chỉ có mưa có lá), thêm nữa, nhịp cầu - nhưng lại với nghĩa biểu tượng, thế thôi. Bài thơ như một bức tranh, chủ yếu là màu nền, rất ít đường nét. Tuy nhiên, chỉ với một chút ít chất liệu như thế, nó đã "khua dậy" trong ta những xúc cảm. "Đêm xuân không dễ ngồi nhà" - đọc bài thơ, tôi bỗng nhớ tới câu thơ của ai đó: "Một mình tôi lại đi ra đất trời"…

Phạm Khải (chọn và bình)

Có một địa danh, nếu như vì một lý do khách quan hoặc chủ quan mà không đến thăm được, thì có lẽ ta sẽ phải trăn trở suốt đời. Với tôi, Điện Biên Phủ là một địa danh như vậy! Vậy mà mãi gần đây, tôi mới có dịp lên thăm chiến trường Điện Biên năm xưa, với tư cách là một cựu chiến binh, một thương binh, đã từng trải qua cuộc kháng chiến chống Mỹ cùng vị Tổng tư lệnh huyền thoại Võ Nguyên Giáp. Làm sao mà không cảm xúc dâng trào, mà không nghẹn ngào xao xuyến!

VKSND TP Hồ Chí Minh vừa hoàn tất cáo trạng truy tố 254 bị can về 11 tội danh liên quan đến các sai phạm, tiêu cực trong lĩnh vực đăng kiểm. Đáng lưu ý, quá trình điều tra, Cơ quan CSĐT Công an TP Hồ Chí Minh đã làm rõ sự “tiếp tay” của nhóm đối tượng nguyên lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam (ĐKVN) và lãnh đạo, đăng kiểm viên Phòng kiểm định xe cơ giới (VAR) cho các đối tượng khác trong quá trình gây án.

Hai thập kỉ từ sau đợt mở rộng lớn nhất lịch sử, Liên minh châu Âu (EU) đã gặt hái những bước phát triển vượt bậc trong nhiều lĩnh vực, nhưng hiện đang đối mặt không ít thách thức từ bối cảnh địa chính trị thay đổi, cũng như sự chênh lệch về kinh tế và khác biệt quan điểm giữa các quốc gia thành viên.

Vẫn chiêu trò cũ rích, thế nhưng thời gian gần đây một số người dân ở Phú Yên tiếp tục nhận được những cuộc điện thoại di động (ĐTDĐ) mạo danh cán bộ các cơ quan tư pháp, đưa ra nhiều thông tin liên quan đến số phận pháp lý của người nghe điện thoại, rồi yêu cầu cung cấp dữ liệu cá nhân để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Đánh giá tác động môi trường cũng như hồ sơ phê duyệt, quy mô trang trại này chỉ được phép nuôi 150 con lợn nái, nhưng khi kiểm đếm để đền bù, GPMB cao tốc Bắc - Nam, trang trại này nuôi đến 668 con. Ngoài ra, trước thời điểm cao tốc được Chính phủ phê duyệt quy hoạch 5 tháng, dự án này cũng được điều chỉnh tăng thêm về diện tích, quy mô chuồng trại dù số lượng vật nuôi không biến động.

Vào ngày 15/3, Công an huyện Gò Dầu (Tây Ninh) nhận tin báo từ người dân về việc, trên địa bàn xã Cẩm Giang (huyện Gò Dầu) xảy ra vụ án mạng đặc biệt nghiêm trọng. Nạn nhân tử vong là bà Đ.T.N (SN 1960), còn chồng bà N. là ông L.V.P (SN 1964) bị thương tích nặng. Gây án xong, đối tượng nhanh chóng bỏ trốn khỏi hiện trường.

Sau hơn 10 năm để “đắp chiếu” giữa trung tâm thành phố, ngày 2/5, Văn phòng UBND TP Hồ Chí Minh đã phát đi thông báo kết luận của ông Phan Văn Mãi, Chủ tịch UBND thành phố đối với Dự án xây dựng Trung tâm thể dục thể thao Phan Đình Phùng (Nhà thi đấu Phan Đình Phùng). Đây là công trình thể dục thể thao quy mô lớn với 4 mặt tiền ở quận 3.

Cảnh sát phải dùng biện pháp mạnh để giải tán hàng loạt người biểu tình ủng hộ Palestine tại một số trường đại học ở Mỹ ngày 2/5, bao gồm cả việc dỡ bỏ một khu cắm trại tại Đại học California tại Los Angeles, trong bối cảnh hỗn loạn bùng phát và ngày càng gia tăng tại hàng loạt trường đại học trong tuần này.

Trong những ngày cuối tháng 4, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã cắt băng khánh thành cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo và thông xe, đưa vào khai thác cao tốc Diễn Châu - Bãi Vọt (đoạn từ Diễn Châu, Nghệ An đến QL 46B). Đây là hai dự án thuộc tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020, nâng tổng chiều dài đường cao tốc trên cả nước vượt mốc 2.000km.

Mưa dông diện rộng được dự báo diễn ra khắp miền Bắc và tại cá tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An với lượng mưa có nơi trên 80mm. Thủ đô Hà Nội trời mát mẻ, nhiệt độ trong ngày từ 23-29 độ C.

Từ kiến thức và kinh nghiệm tích lũy được sau nhiều năm học tập, làm việc ở Pháp, Malaysia và từ những chuyến chu du tiếp cận các nền nông nghiệp tiên tiến trên thế giới, anh Đặng Dương Minh Hoàng đã mang kiến thức đó trở về mảnh đất mình sinh ra ở tỉnh Bình Phước bắt tay vào làm nông nghiệp thông minh (hay còn gọi là nông nghiệp số) và đã gặt hái nhiều thành quả.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文