Thờ “Ngọc cốt” cá voi trong lăng cổ của làng chài Nam Ô

18:25 27/02/2012

Như bao làng chài khác trên dải đất ven biển miền Trung và Nam bộ, tục thờ cúng Ông Ngư (cá voi) của làng chài Nam Ô, thuộc phường Hòa Hiệp Nam, quận Liên Chiểu, TP Đà Nẵng, có tự lâu đời. Đặc biệt, từ thời Gia Long (1802), triều đình đã dựng miếu thờ, lấy sắc phong: “Nam Hải Cự Tộc Ngọc Lân chi thần” làm thần vị cúng tế.

Những người già cao niên nhất làng Nam Ô kể rằng, xưa nay dân làng chài gặp nạn trên biển được Ông Ngư cứu giúp thoát chết rất nhiều. Họ còn nhớ, vào năm 1959, trong mưa gió mịt mùng của trận bão biển dữ dội thì Ông Ngư cõng một chiếc thuyền bị lật úp trên lưng đưa vào tận bến Nam Ô. Dân làng chạy ra xem, Ông Ngư ngoi lên mặt biển, phì nước lên không trung, rồi hất chiếc thuyền úp trên lưng xuống mặt nước, nhẹ nhàng quẫy đuổi quay ra khơi. Lúc đó, mọi người mới phát hiện trên chiếc bị nạn có một phụ nữ đang mang thai còn sống thoi thóp và 2 người đàn ông đã chết, xác buộc vào thuyền.

Khi được cứu hồi tỉnh, phụ nữ kể rằng, thuyền của họ gặp bão ngoài khơi và bị sóng đánh trôi dạt nhiều ngày. Hai người đàn ông bị chết do đói và lạnh; còn chị trong cơn tuyệt vọng thì Ông Ngư xuất hiện cứu giúp. Ở làng Nam Ô có ông Lương Cải, đi ghe mành với ông Tư Biên ra biển bị bão đánh chìm. Ông Biên được thuyền bạn cứu giúp, còn ông Cải bị sóng cuốn mất tích. Tưởng ông Cải đã chết, gia đình than khóc rầm trời. Nào hay, một ngày sau ông Cải được Ông Ngư đưa vào bờ...

Lăng Ông Ngư ở làng Nam Ô.
Xương cá voi được thờ trong lăng.

Lăng Ông Ngư ở làng Nam Ô vừa “vọng Ông Sanh”, vừa “thờ Ông Tử”. Lễ tế vọng Ông Sanh, chính là lễ hội Cầu Ngư diễn ra vào 15/2 Âm lịch hằng năm, với ước vọng cầu ngư đắc biển. Trong lễ hội cầu ngư có tổ chức hát bộ, hát bã trạo; thi đấu các trò chơi dân gian như: đua thuyền, lắc thúng, kéo co, đẩy sào... Còn thờ Ông Tử tức là tổ chức tang lễ và thờ cúng Cá Ông.

Mỗi khi phát hiện “Ông lụy” (Cá voi chết) trôi vào là dân làng ra đón (nghinh Ông) đưa vào bờ tổ chức tẩm liệm, để tang, vì theo quan niệm “Ông vào làng như vàng vào tủ”, sẽ được no ấm, tai qua nạn khỏi. Khi đi chôn, người đầu tiên vớt được “Ông lụy” được vinh dự bịt khăn vải điều (đỏ), đội nồi hương đi trước đám tang. Chôn cất 3 năm sau, người ta lại cải táng lấy xương cốt Ông Ngư rửa bằng rượu, cho vào hủ sành để vào lăng thờ cúng, gọi là “Ngọc cốt”. Ngày lễ cúng giỗ Ông Ngư được tổ chức vào ngày tống táng “Ông lụy” dân làng tề tựu đến lăng cúng bái thành kính, cầu cho vị thần của biển khơi phù hộ làm ăn phát đạt...

Trên góc độ giá trị văn hóa lịch sử, rõ ràng lăng Ông Ngư ở làng chài Nam Ô là một di tích cổ gắn liền với tín ngưỡng nghề nghiệp có từ lâu đời của ngư dân. Ở đây, ngoài việc duy trì lễ hội dân gian (lễ hội Cầu Ngư) hằng năm, còn là một tụ điểm văn hóa, nơi tập họp ngư dân làng chài để bàn thảo, truyền đạt kinh nghiệm trong công việc làm ăn trên biển. Thời gian qua, vấn đề “Bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa phi vật thể” được Đảng và Nhà nước quan tâm. Vì vậy, người dân làng chài Nam Ô mong muốn cơ quan quản lý di sản văn hóa của TP Đà Nẵng có kế hoạch trùng tu, bảo tồn di tích lăng Ông Ngư để gìn giữ vốn văn hóa truyền thống quí báu này

L.V.

Nếu phải chọn một điều đọng lại rõ nét nhất sau trận chung kết SEA Games 33 tối 18/12, đó chính là tinh thần chiến đấu không khuất phục của U22 Việt Nam. Trong bối cảnh thi đấu trên sân khách, đối diện sức ép khổng lồ từ khán đài Rajamangala và bị dẫn trước tới hai bàn, thầy trò HLV Kim Sang Sik vẫn không buông xuôi. Bằng bản lĩnh, niềm tin và ý chí bền bỉ, các cầu thủ áo đỏ đã viết nên màn lội ngược dòng đầy cảm xúc để giành Huy chương Vàng ngay trên đất Thái Lan.

Viện KSND tối cao vừa ban hành cáo trạng truy tố Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc và Phó Tổng Giám đốc Công ty Z Holding cùng 15 bị can khác trong vụ án “Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm”, “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng” và Rửa tiền” xảy ra tại Công ty Z Holding với số tiền gần 6.700 tỷ đồng.

Ngày 18/12, Viện An ninh phi truyền thống (Trường Quản trị và Kinh doanh, ĐH Quốc gia Hà Nội) phối hợp cùng Cổng Thông tin điện tử Chính phủ và Việt Nghiên cứu Phát triển kinh tế-xã hội Hà Nội tổ chức Tọa đàm với chủ đề "An ninh phi truyền thống trong quản trị đô thị Hà Nội: Thực trạng - thách thức - giải pháp bền vững".

Nhà nước đã miễn học phí cho học sinh, nhưng nhiều phụ huynh vẫn phải gánh thêm hàng triệu đồng mỗi tháng vì các môn học liên kết được đưa vào chính khóa. Thực trạng này đang gây bức xúc, tạo áp lực nặng nề cho học sinh và gia đình, đặt ra yêu cầu cấp thiết phải rà soát, chấn chỉnh để trả lại bản chất cốt lõi của giáo dục phổ thông.

Liên quan chuyên án đấu tranh triệt xóa, bắt giữ nhóm đối tượng hình sự, hoạt động côn đồ, sử dụng hung khí để giải quyết mâu thuẫn, gây mất ANTT trên địa bàn Chợ Mới (An Giang), chiều 18/12, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh An Giang cho biết vừa bắt giữ thêm đối tượng Bùi Thanh Trường (SN 1983, thường trú: ấp An Bình, xã Mỹ An Hưng, tỉnh Đồng Tháp) về hành vi “Gây rối trật tự công cộng”.

Thứ trưởng Lê Văn Tuyến yêu cầu Công an tỉnh Tuyên Quang cần bảo đảm an ninh trên tất cả các lĩnh vực theo tinh thần “an ninh chủ động”, không để bị động, bất ngờ; tập trung thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu đã đề ra, nhất là giảm tội phạm, phấn đấu nâng cao tỷ lệ xã, phường không có ma túy.

Tại phiên tòa phúc thẩm, bị cáo Nguyễn Duy Hưng (cựu Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Thuận An) bất ngờ rút 2/3 nội dung kháng cáo, chỉ còn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Lý do xin giảm nhẹ hình phạt là bị cáo đã khắc phục hoàn toàn hậu quả của vụ án và tham gia nhiều hoạt động an sinh xã hội.

Ngày 18/12, Thiếu tướng Nguyễn Hữu Phước, Giám đốc Công an tỉnh Khánh Hòa cùng đại diện các đơn vị nghiệp vụ, phối hợp cấp ủy, chính quyền xã Đông Khánh Sơn tổ chức khánh thành căn nhà của anh Mấu Trường (SN 1994, trú thôn Dốc Trầu, xã Đông Khánh Sơn), nằm trong “Chiến dịch Quang Trung” do Thủ tướng Chính phủ phát động.

Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an nhận thấy, qua vụ án xảy ra tại Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) có thể thấy, cơ chế, chính sách và quy trình chuyên môn cũng bộc lộ nhiều sơ hở; các quy trình thẩm định, cấp hồ sơ còn phức tạp, kéo dài, qua nhiều khâu trung gian; một số tiêu chí đánh giá mang tính định tính, tạo điều kiện cho cán bộ lợi dụng quyền hạn để can thiệp, gây khó khăn hoặc kéo dài thời gian xử lý hồ sơ nhằm trục lợi…

Với tinh thần “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đổi mới - Phát triển”, Đại hội lần thứ VII Công đoàn CAND thể hiện quyết tâm chính trị cao của toàn thể cán bộ, đoàn viên công đoàn (ĐVCĐ), người lao động (NLĐ), phấn đấu xây dựng tổ chức Công đoàn ngày càng vững mạnh, thực sự là chỗ dựa tin cậy của ĐVCĐ, NLĐ góp phần cùng toàn lực lượng CAND hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文