Trưng bày những bức thư của vua Quang Trung gửi Nguyễn Thiếp

16:27 13/02/2011
Sau hơn hai thế kỷ, những câu chuyện được lưu truyền thuở nào lại trở về như bài học không bao giờ cũ cùng với những "vật chứng" rõ ràng: Những sắc thư, sắc chiếu của vua Quang Trung gửi cụ Nguyễn Thiếp được trưng bày ngày 10/2 tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam, TP HCM.

Có ít nhất ba lần đích thân Bắc Bình Vương, sau này là vua Quang Trung thiết tha gửi thư mời ra giúp dân, giúp nước là ba lần La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp khéo léo chối từ. Nhưng bằng sự tôn trọng và lòng kiên trì cầu hiền tài, vị vua nổi tiếng của triều đại phong kiến Việt Nam đã thuyết phục được người sĩ phu nổi tiếng "xuất núi" và có nhiều đóng góp to lớn cho đất nước cũng như chính triều đại Tây Sơn…

La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp sinh năm 1723 tại Nguyệt Ao, huyện La Sơn (nay là Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh). Từng đỗ Hương giải, ra làm quan một thời gian rồi cáo về ở ẩn, đọc sách, nổi tiếng là người thanh cao, uyên bác. Chúa Trịnh từng mời ra làm quan nhưng ông từ chối. Biết tiếng Nguyễn Thiếp, năm 1787, lần đầu tiên Bắc Bình Vương Nguyễn Huệ trịnh trọng cử người mang thư đến mời. Nội dung thư khẳng định Bắc Bình Vương nghe tiếng Phu tử đức lớn, tài cao, đã khó nhọc bỏ công tìm kiếm, rất mong được gặp mặt cho thỏa lòng… Nguyễn Thiếp khéo léo từ chối. Không bỏ cuộc, Nguyễn Huệ tiếp tục cử người đưa thư mời lần thứ hai. Cùng những lời lẽ tha thiết còn viện dẫn rằng việc ông ra giúp đời không chỉ giúp Nguyễn Huệ có thầy mà thờ mà còn để giúp thời thế khỏi loạn, dân tình đỡ khổ sở. Sự việc vẫn không thành.

Chiếu vua Quang Trung trách cụ Nguyễn Thiếp từ chối bổng lộc.

Ngày 13/9/1787, Nguyễn Huệ tiếp tục sai người đưa lá thư thứ 3 đến Nguyễn Thiếp. Nội dung vẫn là những lời tha thiết nhưng thoảng có ý trách cụ cố chấp. Tuy nhiên, phải đến cuối năm, khi đưa quân ra Bắc trị tội Vũ Văn Nhậm, có dịp ghé qua miền Trung, Nguyễn Huệ cho người đến rước, hai bên mới gặp nhau.

Chia sẻ về câu chuyện và những hiện vật đặc biệt vừa được đưa về trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam, TP HCM này, Tiến sĩ Phạm Hữu Công, Phó Giám đốc Bảo tàng cho rằng tất cả sẽ chỉ lưu truyền qua các câu chuyện trong nhân gian và các trang tư liệu nếu đầu thế kỷ XX, vị giáo sư cũng nổi tiếng học rộng tài cao Hoàng Xuân Hãn không theo học sinh trường Bưởi tản cư vào Thanh Hóa vì chiến tranh. Chính những ngày này, Giáo sư Hoàng Xuân Hãn đã tìm được khá nhiều tư liệu quý, trong đó có những tư liệu về La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp cùng nhiều sắc thư, sắc chiếu của vua Quang Trung và nhiều vị quan khác gửi cho ông. Tất cả các hiện vật đều được dòng họ này cất giữ cẩn thận, coi như vật gia bảo.

Lý giải về thái độ của Phu tử Nguyễn Thiếp, Tiến sĩ Phạm Hữu Công cho rằng ngoài sức mạnh quật khởi, đè bẹp thù trong giặc ngoài của phong trào Tây Sơn thì thái độ trọng hiền tài của vị vua lẫy lừng trong lịch sử chính là yếu tố quyết định việc Nguyễn Thiếp nhận lời ra giúp việc triều chính. Bởi lẽ, Nguyễn Thiếp vốn là người xuất thân từ cửa Khổng, sân Trình, không thể không có tư tưởng trung quân ái quốc theo quan niệm trung thành với một triều đại. Hơn thế, Nguyễn Huệ lúc ấy vẫn còn khá trẻ, chỉ bằng nửa tuổi đời Phu tử đất La Sơn. Nhưng bằng tấm lòng chân thành, sự trọng thị thực sự người hiền tài của vua Quang Trung Nguyễn Huệ đã không chỉ giúp một sĩ phu thức thời, trở thành cánh tay đắc lực cho nhà Tây Sơn mà còn có công lớn, giúp quân Tây Sơn đánh tan quân Thanh, xây dựng nền giáo dục thực học hơn…

Trở lại với những hiện vật trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam, TP HCM, chúng tôi được biết ngoài thư mời cụ Nguyễn Thiếp ra giúp việc, hội kiến với vua Quang Trung còn có chiếu của vua nhờ cụ xem, chọn ngày dựng hành cung ở Nghệ An, khen cụ dịch "Tiểu học", "Tứ thư" và giục dịch các kinh "thi, thư, dịch" hay có khi chỉ là lời trách cụ đã từ chối bổng lộc của triều đình. Tất cả đều khiến người xem kính trọng đức hạnh, tầm nhìn, cách ứng xử của La Sơn phu tử và càng kính trọng hơn tài năng, trí tuệ, tầm nhìn, đặc biệt là thái độ "dụng nhân", trọng thị người hiền tài phục vụ nhân dân, đất nước của người anh hùng áo vải của dân tộc - vua Quang Trung Nguyễn Huệ

Ngọc Nguyễn

Kiểm toán nhà nước (KTNN) vừa công bố kết quả kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách năm 2023; chuyên đề việc quản lý, sử dụng kinh phí bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021-2023; chuyên đề công tác quản lý và sử dụng nguồn kinh phí hoạt động giai đoạn 2021-2023 của các cơ sở y tế công lập tỉnh Khánh Hòa.

Tối 4/1, tại Quảng trường 10-3, TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, Bộ Công an, UBND tỉnh Đắk Lắk phối hợp cùng Trung tâm Truyền hình Việt Nam khu vực miền Trung - Tây Nguyên (VTV8) - Đài truyền hình Việt Nam (VTV) tổ chức Chương trình “Người truyền lửa” năm 2025 với chủ đề “Lửa ấm Cao Nguyên”.

Sau hơn 1 tháng trao đổi với chúng tôi về những vụ việc có dấu hiệu sai phạm xảy ra tại Phân hiệu Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam tại TP Hồ Chí Minh (Phân hiệu) thuộc Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam, ngày 30/12/2024 ông Hà Tài Sáu, Giám đốc Phân hiệu đã có văn bản trả lời xung quanh những vấn đề này…  

Ngày 4/1, Cục CSGT cho biết, kể từ ngày 1/1/2025, lực lượng CSGT được giao nhiệm vụ quản lý, vận hành, sử dụng hệ thống quản lý dữ liệu thiết bị giám sát hành trình và thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe. Nội dung này được căn cứ theo Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ, Nghị định 151/2024/NĐ-CP của Chính phủ, Thông tư 71/2024/TT-BCA của Bộ Công an.

Ít nhất 8 người đã thiệt mạng và nhiều người khác bị thương trong vụ hoả hoạn nghiêm trọng tại chợ dân sinh ở thành phố Trương Gia Khẩu thuộc tỉnh Hà Bắc của Trung Quốc.

* Thu giữ 10 bánh heroin và 15kg nghi là ma tuý tổng hợp dạng đá

Ngày 4/1, thông tin từ Công an tỉnh Quảng Trị cho biết vừa tổ chức khen thưởng Phòng CSĐT tội phạm về ma túy vì đã có thành tích xuất sắc trong đấu tranh, truy xét và làm rõ đối tượng liên quan vụ phát hiện số lượng lớn ma túy trên xe ô tô khách bị TNGT.

Ngày 4/1, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Tuyên Hóa (Quảng Bình) đã tống đạt quyết định khởi tố bị can và ra lệnh tạm giam đối với Bùi Thanh Tùng và Phan Văn Tiến, là phóng viên Báo Tài nguyên và Môi trường, về hành vi “Cưỡng đoạt tài sản”, quy định tại Điều 170 BLHS.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文