Kể tiếp câu chuyện vượt ngục Hỏa Lò năm 1945 của các chiến sĩ cách mạng
80 năm sau ngày hơn 100 tù chính trị vượt ngục thành công, ngày 11/3, tại di tích Nhà tù Hoả Lò, Hà Nội, câu chuyện về những chiến sĩ cách mạng kiên trung tiếp tục được thế hệ con, cháu “kể” lại qua chương trình giao lưu “Dấu ấn vượt thời gian”.
Đây là sự kiện do Ban Quản lý di dích Nhà tù Hoả Lò tổ chức nhân kỷ niệm 80 năm cuộc vượt ngục của các chiến sĩ cách mạng tại Nhà tù Hỏa Lò (3/1945 - 3/2025).
Bà Nguyễn Thị Bích Thuỷ, Giám đốc Ban Quản lý di tích Nhà tù Hoả Lò cho biết, chương trình “Dấu ấn vượt thời gian” là hoạt động bày tỏ lòng tri ân đến các chiến sĩ cách mạng từng tham gia cuộc vượt ngục lịch sử và cảm nhận sâu sắc về quá khứ hào hùng, bản lĩnh, trí tuệ của cha ông, từ đó nuôi dưỡng những giá trị tinh thần quan trọng như lòng biết ơn, tình yêu đất nước và sức mạnh vượt khó.
Cũng theo bà Thuỷ, trong những năm qua, Ban Quản lý di tích Nhà tù Hoả Lò đã tổ chức nhiều cuộc gặp mặt, giao lưu giữa các cựu tù chính trị tham gia cuộc vượt ngục tháng 3/1945. Mỗi cuộc gặp mặt là dịp để những người cựu tù cùng nhau ôn lại những ký ức hào hùng trên con đường tìm kiếm tự do của người chiến sĩ cách mạng. Ban Quản lý di tích cũng đã tổ chức các trưng bày chuyên đề tại di tích và nhiều trưng bày lưu động, giới thiệu các tư liệu, hiện vật liên quan đến các cựu tù chính trị tham gia cuộc vượt ngục tháng 3/1945.
Từ tháng 2/2023 đến nay, trong chương trình “Đêm thiêng liêng 3 – Lửa thanh xuân” được tổ chức đều đặn vào các tối thứ 7 hàng tuần có biểu diễn hoạt cảnh có tái hiện cuộc vượt ngục bằng đường cống ngầm tháng 3/1945 luôn gây ấn tượng sâu sắc và cảm xúc mạnh mẽ cho khách tham dự. 80 năm đã trôi qua nhưng dấu ấn về tinh thần quả cảm, mưu trí, sáng tạo của những chiến sĩ cách mạng tham gia vượt ngục năm xưa vẫn luôn hiện hữu và âm vang mãi, như một minh chứng trường tồn cho lòng yêu nước và khát vọng tự do của nhân dân Việt Nam, giúp thế hệ trẻ hiểu sâu sắc hơn cái giá của hoà bình, tự do ngày hôm nay.
Cách đây 80 năm, ngày 9/3/1945, Nhật đảo chính Pháp, chiếm quyền quản lý Nhà tù Hỏa Lò. Lợi dụng quân Nhật có nhiều sơ hở trong việc canh phòng, hơn 100 tù chính trị đã vượt ngục bằng các hình thức: trèo tường, chui cống ngầm, trà trộn vào đoàn người thăm nuôi tiếp tế thoát khỏi Nhà tù Hỏa Lò. Sau khi vượt ngục thành công, các đồng chí nhanh chóng tỏa về các địa phương, kịp thời bổ sung cán bộ lãnh đạo cốt cán, góp phần làm nên thắng lợi của cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ.
Trong buổi giao lưu “Dấu ấn vượt thời gian”, Ban Quản lý di tích Nhà tù Hoả Lò đã tổ chức hoạt cảnh tái hiện lại cuộc vượt ngục của các tù chính trị 80 năm trước. Nhiều khách mời đặc biệt là những người con của nhiều người tù chính trị tham gia cuộc vượt ngục, Ban liên lạc chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày tại Nhà tù Hỏa Lò cũng đã chia sẻ những hồi ức, kỷ niệm về đấng sinh thành và ủng hộ một số tư liệu, hiện vật liên quan. Nhà sử học Dương Trung Quốc cũng đã trao tặng một bức ảnh đặc biệt về các phi công Mỹ từng bị bắt giam ở Nhà tù Hoả Lò khi tham gia chiến tranh phá hoại, đánh phá miền Bắc Việt Nam. Ban Quản lý di tích Nhà tù Hoả Lò cho biết, đây là những tư liệu, hiện vật quý để đơn vị có thêm tư liệu, dự kiến phục vụ cuộc trưng bày đặc biệt về chủ đề này vào năm 2030, nhân kỷ niệm 85 năm cuộc vượt ngục của các chiến sĩ cách mạng tại Nhà tù Hoả Lò.