80% nhà thuốc đã kết nối với Cơ sở Dữ liệu Dược Quốc gia
Triển khai còn một số khó khăn
Cục Quản lý Dược cho biết, đến nay, 63 tỉnh/thành phố trong cả nước đã triển khai ứng dụng công nghệ thông tin kết nối cơ sở cung ứng thuốc. Các địa phương đã phối hợp với các cơ sở cung ứng phần mềm trên địa bàn tổ chức tập huấn, cài đặt phần mềm, cấp tài khoản hướng dẫn cụ thể chi tiết cho các cơ sở cung ứng thuốc trên địa bàn.
Hiện, các tỉnh, thành phố đã cài đặt và cung cấp tài khoản liên thông cho 24.922 cơ sở bán lẻ thuốc, trong đó có 15.178 nhà thuốc đã thực hiện kết nối liên thông với "Cơ sở dữ liệu Dược Quốc gia", chiếm trên 80% các nhà thuốc trên toàn quốc. Đối với quầy thuốc, theo lộ trình, đến 1.1.2020 phải thực hiện kết nối liên thông với Cơ sở dữ liệu Dược Quốc gia.
 |
| Sở Y tế Hà Nội kiểm tra nhà thuốc kết nối liên thông. |
Theo Sở Y tế Hà Nội, đến 30-11, tổng số cơ sở cung ứng thuốc trên địa bàn thành phố đã thực hiện kết nối là 6.274/7.136 (đạt 87,9%), trong đó, số cơ sở bán lẻ thuốc thực hiện kết nối 5.939/6.007 (đạt 98,9%). Tuy nhiên, đến nay, vẫn còn một số huyện chưa hoàn thành kết nối 100% quầy thuốc tư nhân.
Lãnh đạo Sở Y tế Hà Nội cho biết, trong quá trình triển khai, thực hiện một số cơ sở vẫn còn gặp khó khăn như trình độ, kỹ năng công nghệ thông tin của nhân viên nhà thuốc còn chưa cao, dược sỹ của chủ cơ sở đa số là tuổi cao, người giúp việc thay đổi thường xuyên; các cơ sở cung ứng thuộc lo ngại vấn đề bảo mật thông tin các hoạt động kinh doanh của cơ sở khi thực hiện quản lý hoạt động kinh doanh bằng phần mềm và bằng hệ thống sổ sách theo quy định hiện hành; trong quá trình thực hiện còn có lúc gặp tình trạng nghẽn mạng ảnh hưởng đến quá trình bán hàng.
Qua khảo sát, hiện tượng bán thuốc không kê đơn vẫn còn xảy ra tại nhiều quầy thuốc, nhà thuốc tư nhân ở Hà Nội. Mặc dù đăng ký tài khoản liên thông kết nối với hệ thống “Cơ sở dữ liệu Dược Quốc gia” đã vài tháng nay, nhưng theo anh H., chủ nhà thuốc trên phố Thụy Khuê, quận Tây Hồ thì theo quy định bán thuốc theo đơn phải triển khai trên hệ thống, tuy nhiên, nếu theo đơn có khi cả tuần chỉ được vài đơn. Do vậy, việc bán thuốc không kê đơn tại nhà thuốc này diễn ra thường xuyên. Quan sát tại đây trong một thời gian ngắn, chúng tôi thấy nhiều người ốm nhẹ tới đây mua thuốc, kể bệnh tình, dược sỹ tự “kê đơn” kháng sinh. Không riêng kháng sinh mà bất kể bệnh gì, chỉ cần kể triệu chứng, người bán đều tự kê đơn cho người mua. Đây có lẽ cũng là thói quen với nhiều người, khi hắt hơi, sổ mũi lại ngại tới bệnh viện, tự mua thuốc uống.
Tăng cường kiểm tra
Cục Quản lý Dược cũng cho biết, việc ứng dụng công nghệ thông tin kết nối các cơ sở cung ứng thuốc, người dân dễ dàng tiếp cận với các thông tin của thuốc như nguồn gốc xuất xứ, hạn dùng…
Các cơ sở cung ứng thuốc có công cụ hữu hiệu phục vụ hoạt động kinh doanh như chức năng thống kê, báo cáo, kiểm soát chặt chẽ hạn dùng của thuốc, đưa ra cảnh báo khi thuốc sắp hết hạn, tiếp nhận kịp thời các văn bản chỉ đạo của cơ quan quản lý như thông tin thuốc bị thu hồi, thuốc không đạt chất lượng…Cơ quan quản lý dược từ trung ương đến địa phương có thể xác định nguồn gốc, xuất xứ, hạn dùng của thuốc, kiểm soát giá cả, chất lượng thuốc.
| Cần kiểm tra thường xuyên các nhà thuốc về cập nhật đầy đủ dữ liệu, bán thuốc không kê đơn. |
Đến nay, Bộ Y tế đã thành lập nhiều đoàn kiểm tra, giám sát tiến độ thực hiện kết nối cơ sở cung ứng thuốc tại các địa phương, kịp thời giải quyết các vướng mắc trong quá trình triển khai. Việc triển khai ứng dụng công nghệ thông tin kết nối các cơ sở cung ứng thuốc cần phải bảo đảm đúng lộ trình đề ra nhưng cũng phải đảm bảo cung ứng đủ thuốc cho người bệnh.
Đối với một số trường hợp chưa thực hiện kết nối, Bộ Y tế đã chỉ đạo các địa phương tiến hành rà soát, phân loại, xác định nguyên nhân và khẩn trương báo cáo về Bộ để có hướng xử lý.
Theo sở Y tế Hà Nội, trong thời gian tới Sở sẽ tăng cường kiểm tra hoạt động kê đơn thuốc tại các cơ sở khám chữa bệnh, việc thực hiện bán thuốc theo đơn của các cơ sở bán lẻ thuốc và xử lý nghiêm trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật. Xử lý nghiêm trường hợp nhà thuốc tư nhân không cập nhật thường xuyên, đầy đủ dữ liệu quy định theo thẩm quyền và hoàn thành kết nối 100% quầy thuốc tư nhân trên địa bàn.
Để đảm bảo việc kết nối giữa các cơ sở sử dụng phần mềm của các nhà cung cấp khác nhau, cuối năm 2018, Cục Quản lý Dược đã có hướng dẫn tạm thời việc triển khai kết nối liên thông dữ liệu.
Theo hướng dẫn, thiết lập kênh kết nối an toàn giữa hệ thống quản lý phần mềm tập trung của các nhà cung cấp phần mềm tới hệ thống “Cơ sở dữ liệu Dược Quốc gia”. Mỗi nhà cung cấp phần mềm quản lý nhà thuốc được đăng ký và sử dụng 1 tài khoản cho các cơ sở sử dụng phần mềm của nhà cung cấp đó.
Các đơn vị cung cấp phần mềm, cơ sở sử dụng phần mềm cũng được yêu cầu phải đảm bảo đạt chuẩn yêu cầu dữ liệu đầu ra theo Quyết định 540 ngày 20-8-2018 và chuẩn kết nối dữ liệu theo Quyết định 777 ngày 27-11-2018 của Bộ Y tế.