Vaccine “6 trong 1” sẽ thiếu từ 60-110 triệu liều

12:10 24/11/2015
Những mối lo ngại về vaccine Quinvaxem dường như vẫn ám ảnh các bậc phụ huynh. Nhiều người cho rằng, chỉ Việt Nam mới xảy ra tai biến sau tiêm chủng.

Tâm lý này gây nên lo ngại về việc tác động xấu đến việc tiêm phòng cho trẻ vào thời gian tới, kéo theo hệ lụy là rất có thể làm bùng phát các dịch bệnh, nếu không cho trẻ tiêm phòng. Đặc biệt, vấn đề vaccine đã bước cả vào nghị trường Quốc hội những ngày qua. Vì thế, để mang đến bạn đọc những thông tin xung quanh vấn đề vaccine ở Việt Nam, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với PGS.TS.Phan Trọng Lân, Viện trưởng Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh, một chuyên gia về vaccin.

+ Thưa ông, nhiều người cho rằng, gần đây tỉ lệ phản ứng nặng sau tiêm vaccine  Quinvaxem mới gia tăng, là có đúng?

PGS.TS.Phan Trọng Lân: Với tình huống đơn lẻ, đánh giá quan hệ nhân quả ở cấp độ cá nhân là khó khăn và cần nhiều thời gian. Năm 1974, tại Anh, đã có báo cáo 22 trường hợp trẻ chậm phát triển và động kinh sau khi tiêm vaccine ho gà toàn tế bào, dẫn đến nhiều năm sau đó, tỷ lệ tiêm chủng ho gà ở Anh giảm từ 81% xuống 31% . Hậu quả là 100.000 trẻ mắc ho gà và 31 trẻ tử vong, đồng thời, giảm tỷ lệ tiêm chủng ho gà và tăng số ca tử vong do ho gà ở Nhật Bản, Thụy Điển và Wales. Nhiều nghiên cứu sau này mới chỉ ra tỉ lệ chậm phát triển và động kinh ở trẻ sau khi tiêm vaccine tương tự với trẻ không tiêm vaccine.

Năm 1998, một tạp chí uy tín trên thế giới (Lancet) đăng về mối liên quan giữa vaccine MMR (sởi-quai bị-rubella) và bệnh tự kỷ, khiến tỉ lệ tiêm chủng MMR giảm và dịch bùng phát tại Anh. Nhiều nghiên cứu sau đó đã đi đến kết luận là không có mối liên quan nào giữa bệnh tự kỷ và MMR, còn tác giả bài báo bị kết tội là gian lận dữ liệu và có xung đột lợi ích khi đăng tải thông tin trên.

PGS.TS. Phan Trọng Lân.

Trước bất kỳ trường hợp phản ứng nặng sau tiêm nào, cần có điều tra, đánh giá khách quan, khoa học, toàn diện, phối hợp giữa Tổ chức y tế thế giới (WHO) nhà sản xuất, các nước sử dụng vaccine để tìm hiểu nguyên nhân là do vaccine, do bệnh nền hay các yếu tố khác xảy ra trong địa bàn đang dùng vaccine đó. Vaccine ho gà toàn tế bào đã sử dụng trên 70 năm tại 138 nước và Quinvaxem cũng đã sử dụng gần 10 năm, với gần 450 triệu liều, tiêm cho trẻ em tại 94 nước và đã được WHO và các tổ chức quốc tế thẩm định, đánh giá hiệu quả trong sử dụng. Việc tiêm vaccine Quinvaxem đúng lịch và đủ liều sẽ giúp giảm tỉ lệ các phản ứng cho trẻ và hiệu quả phòng bệnh.

PGS.TS. Phan Trọng Lân và Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long Lân giám sát công tác phòng chống sốt xuất huyết tại cơ sở.

+ Sau mỗi tai biến, đều có Hội đồng tư vấn đánh giá các tai biến sau tiêm chủng. Nhưng, nhiều người băn khoăn là liệu Hội đồng có khách quan không, khi đều do ngành y tế “vừa đánh trống, vừa thổi còi”?

PGS.TS.Phan Trọng Lân: Việc điều tra các phản ứng sau tiêm chủng đòi hỏi có chuyên môn cao, nên các thành viên Hội đồng là những chuyên gia về tiêm chủng, lâm sàng, dịch tễ học vv... Tuy nhiên, để đảm bảo tính khách quan, Theo quy định của Bộ Y tế thì “Những người thực hiện công tác về tiêm chủng thì không tham gia vào thành phần của Hội đồng”. Năm 2015, Việt Nam đã được WHO công nhận Cơ quan quản lý vaccine quốc gia (NRA) đạt tiêu chuẩn, dựa trên các tiêu chí, gồm cả việc kiểm soát mâu thuẫn quyền lợi trong hoạt động của các Hội đồng, đã khẳng định tính khách quan và đúng qui định quốc tế.

+ Đã nhiều năm diễn ra việc thiếu trầm trọng vaccine dịch vụ “5 trong 1”, “6 trong 1” . Có phải do việc dự trù không đúng về nhu cầu tiêm, hay do số trẻ tiêm vaccine dịch vụ tăng cao do thông tin tai biến sau tiêm Quinvaxem?

PGS.TS.Phan Trọng Lân: Tháng 7-2014, WHO khuyến cáo chiến lược sử dụng vaccine có thành phần ho gà toàn tế bào và vô bào tại các nước. Tháng 8-2015, WHO tiếp tục khuyến cáo các nước đang sử dụng ho gà vô bào triển khai mũi tiêm nhắc nhằm ngăn dịch bùng phát theo chu kỳ, do việc sử dụng vaccine cho phụ nữ mang thai ở tuần thứ 27 đến 36 có tỷ lệ mắc và tử vong cao do ho gà. Điều này dẫn đến nhu cầu vaccine tăng rất lớn. Ngoài ra, các nước phải chuyển từ dùng vaccine bại liệt uống sang vaccine bại liệt tiêm và giai đoạn 2015-2016 có 100 nước (kể cả Việt Nam) cam kết sẽ đưa vaccine bại liệt vào chương trình tiêm chủng quốc gia. Trong khi vaccine phối hợp có chứa thành phần ho gà toàn tế bào và bại liệt tiêm mới đang nghiên cứu, thì nhu cầu đối với vaccine có chứa thành phần ho gà vô bào và bại liệt tiêm càng tăng. Ước tính, đến 2020, nhu cầu tối đa cho vaccine 6 trong 1 trên toàn cầu có thể tới 380 triệu liều, trong khi khả năng cung cấp chỉ khoảng 280-320 triệu liều.

+ Tại sao không thay thế Quinvaxem bằng vaccine thế hệ mới hơn?

PGS.TS.Phan Trọng Lân: Vaccine Quinvaxem hay “5 trong 1”, “6 trong 1” đang sử dụng hiện nay, khác nhau cơ bản là thành phần vaccine ho gà toàn tế bào (Quinvaxem) hay vô bào (vaccine dịch vụ).  Việc chuyển đổi từ sử dụng ho gà toàn tế bào sang ho gà vô bào đã được nhiều nước triển khai, nhưng vaccine này cũng có nhiều hạn chế: Tại Mỹ, từ khi chuyển sang dùng ho gà vô bào vào năm 1990, dịch ho gà đã bùng phát vào các năm sau đó. Báo cáo của WHO năm 2015 cho thấy dịch ho gà ở 19 nước là do giảm hiệu quả bảo vệ khi tiêm vaccine ho gà vô bào dẫn đến tích lũy số ca nhạy cảm và sau đó bùng dịch theo chu kỳ, cho dù tỉ lệ bao phủ vaccine tại các nước này đều khá cao, hơn 85%. Sự bùng phát dịch ho gà chưa thấy xuất hiện tại các nước dùng ho gà toàn tế bào và có tỉ lệ tiêm chủng cao. Do đó, việc chuyển đổi từ vaccine ho gà toàn tế bào sang vô bào cần cân nhắc đến khả năng kiểm soát dịch xảy ra, đảm bảo nguồn cung cấp vaccine, hạn chế tử vong trong trường hợp dịch ho gà xảy ra do việc dùng vắc xin ho gà vô bào. WHO khuyến cáo các nước đang dùng vaccine ho gà toàn tế bào với lịch tiêm chủng không quá 4 mũi, thì không nên chuyển đổi sang ho gà vô bào. Ngoài ra, xu thế trên thế giới sẽ sử dụng vaccine bại liệt tiêm và kết hợp vaccine  thành phần ho gà vào vaccine 6 trong 1, nên việc thay đổi còn phụ thuộc vào sự tiến bộ của khoa học.

+ Cám ơn ông đã chia sẻ!

Thanh Hằng

Công an tỉnh Lạng Sơn vừa phối hợp với Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Cục Cảnh sát giao thông, Cục An ninh điều tra và các cục nghiệp vụ thuộc Bộ Công an và Công an TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai, khởi tố, bắt tạm giam 12 đối tượng có hành vi vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp với quy mô đặc biệt lớn, xảy ra tại nhiều địa phương trên cả nước, với số tiền giao dịch hàng nghìn tỷ đồng; liên quan trực tiếp hơn 9.000 người, trong đó có hơn 7.000 người Việt Nam và hơn 2.000 người Đài Loan (Trung Quốc), Malaysia.

Ngày 21/5, Thiếu tướng Đặng Trọng Cường, Giám đốc Công an tỉnh Sơn La cùng đoàn công tác Công an tỉnh đã tới thăm hỏi, động viên gia đình, người thân đồng chí Lò Văn Tân (SN 1984, là Tổ trưởng tổ bảo vệ ANTT cơ sở tại tiểu khu Ít Bon, thị trấn Ít Ong, huyện Mường La, tỉnh Sơn La) hy sinh khi thực hiện nhiệm vụ.

Ngày 21/5, tại Hà Nội, nhiều hoạt động thiết thực chào mừng kỷ niệm 96 năm ngày thành lập Công đoàn Việt Nam (28/7/1929 - 28/7/2025) và hưởng ứng Tháng Công nhân, Tháng hành động về An toàn vệ sinh lao động năm 2025 trong CAND đã được Cục Công tác Chính trị Bộ Công an chỉ đạo Ban Công đoàn CAND triển khai tổ chức.

Vào khoảng 10h30 ngày 21/5, do mâu thuẫn cá nhân, Võ Thế Hùng (SN 1982, trú thôn Tân Trại 1, xã Vĩnh Giang, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị) đã dùng dao đâm vào vùng ngực ông Nguyễn Trung T (SN 1962, ở cùng thôn) khiến nạn nhân tử vong trên đường đi cấp cứu.

Chiều nay 21/5, Công an tỉnh Phú Yên nhận được bức thư của chị Đoàn Thị Diễm N (SN 1992, trú ở xã Suối Bạc, huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên) cảm ơn Phòng Cảnh sát hình sự (CSHS) Công an tỉnh Phú Yên và Công an xã Suối Bạc đã nỗ lực truy tìm, giải cứu chị gái của mình thoát khỏi bẫy lừa “việc nhẹ, lương cao”.

Ngày 21/5, Công an TP Hồ Chí Minh đã đến thăm hỏi, động viên và trao 50 triệu đồng tặng gia đình Thiếu tá Nguyễn Đăng Khải, cán bộ Công an đã anh dũng hy sinh trong lúc thi hành nhiệm vụ tham gia phá chuyên án ma túy đặc biệt nghiêm trọng trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.

Ngày 21/5, UBND TP Đà Nẵng đã ban hành phương án tổ chức hoạt động vui chơi, giải trí dưới nước tại các khu vực biển ven bờ và sông Hàn, áp dụng từ năm 2025 đến năm 2030 nhằm bảo đảm an toàn cho người dân và du khách, đồng thời tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước, bảo vệ môi trường và giữ gìn ANTT trên địa bàn.

Chiều nay (21/5), UBND huyện Núi Thành (Quảng Nam) cho biết, vừa xảy ra vụ nổ tại Công ty SGI Vina chuyên sản xuất nam châm vĩnh cửu Nd-Fe-B (đóng tại KCN Bắc Chu Lai, xã Tam Hiệp, huyện Núi Thành) làm 12 người bị bỏng, bị thương.

Ngày 21/5, Sở An toàn Thực phẩm TP Hồ Chí Minh đã tiến hành kiểm tra Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Z.B, đơn vị chịu trách nhiệm công bố sản phẩm giảm cân X1000 do DJ Ngân 98 quảng cáo. Địa chỉ công ty được ghi nhận tại đường Phạm Văn Chiêu, quận Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh.

Trong những ngày vừa qua, mưa lớn đã xảy ra ở khu vực miền núi phía Bắc, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản tại một số địa phương. Dự báo, từ đêm 22/5 đến ngày 24/5, khu vực Bắc Bộ có khả năng xảy ra một đợt mưa vừa, mưa to, cục bộ có nơi mưa rất to với tổng lượng mưa phổ biến từ 70-150mm, có nơi trên 250mm.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.