Đừng thờ ơ trước bệnh gan đang gia tăng
Việt Nam đang là một trong những quốc gia có tỉ lệ mắc các bệnh gan cao như: viêm gan do rượu bia, viêm gan virus, xơ gan, ung thư gan, khiến WHO đã phải nhiều lần lên tiếng. Ung thư gan ở Việt Nam đứng thứ 2 trong 10 bệnh ung thư phổ biến, chỉ sau ung thư phổi. Tỉ lệ mắc ung thư gan chiếm tới 24,6%, tỉ lệ tử vong chiếm 23,7%. Vì thế, để cung cấp cho bạn đọc một số thông tin cần thiết để phòng và chữa trước tình trạng bệnh gan đang gia tăng, chúng tôi đã có buổi trao đổi với PGS.TS. Trịnh Thị Ngọc – nguyên Trưởng khoa Truyền Nhiễm BV Bạch Mai, Phó Chủ tịch Hội Gan Mật Hà Nội.
+ Xin bà cho biết tình hình về bệnh gan hiện nay ở Việt Nam?
PGS.TS. Trịnh Thị Ngọc: Tỉ lệ mắc các bệnh về gan mật ở Việt Nam ngày càng tăng, nhất là trước vấn nạn lạm dụng rượu bia, viêm gan virus B, C, thực phẩm bẩn, thuốc tây, hóa chất gây tổn thương tế bào gan. Phần lớn bệnh nhân phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn, gan đã bị tổn thương nặng, điều trị không hiệu quả, chi phí tốn kém, gây nhiều biến chứng nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan…
+ Khó khăn lớn nhất trong phát hiện và điều trị các bệnh gan là gì, thưa bà?
PGS.TS. Trịnh Thị Ngọc: Gan là cơ quan kì diệu nhất trong cơ thể có khả năng tự tái tạo và phục hồi. Các tế bào gan lành có thể đảm nhận toàn bộ chức năng của các phần gan tổn thương, kể cả mức độ tổn thương lên đến 75%. Chính vì vậy các triệu chứng ban đầu của bệnh gan thường nhạt nhòa, dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với các bệnh khác, khiến cho 90% người bệnh bỏ qua "giai đoạn điều trị vàng" cho các tổn thương sớm. Điều này gây khó khăn trong phát hiện và điều trị các bệnh lý về gan.
| PGS.TS. Trịnh Thị Ngọc tư vấn về bệnh gan |
Khi phát hiện muộn, các tế bào gan bị phá hủy hàng loạt, hình thành các sợi xơ hóa không có chức năng với các biểu hiện vàng mắt, vàng da, đau tức bụng phải, chán ăn, sụt cân, mẩn ngứa, xơ gan, ung thư gan. Vì thế, việc điều trị lúc này hiệu quả không cao, chi phí tốn kém khiến cho nhiều người dễ bỏ cuộc. Điều này cho thấy, phát hiện, bảo vệ và phục hồi tế bào gan sớm đóng vai trò mấu chốt trong phòng ngừa và điều trị các bệnh về gan.
+ Như vậy, vấn đề quan trọng là cần có phương pháp bảo vệ gan sớm để tránh các tổn thương?
PGS.TS. Trịnh Thị Ngọc: Khi mới tổn thương ở giai đoạn sớm, các tế bào gan sẽ tự tái sinh, phục hồi chức năng gan một cách tự nhiên. Nhưng khi bị tấn công dồn dập, liên tục bởi các tác nhân độc hại, quá trình tái tạo và phục hồi tế bào gan không theo kịp quá trình phá hủy, khiến các tế bào gan bị phá vỡ hàng loạt, tăng men gan, hình thành nên các mô sẹo làm suy giảm chức năng gan. Khi gan không thể phục hồi được nữa, bệnh biến chứng thành xơ gan, ung thư gan, tỉ lệ tử vong rất cao nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Phần lớn bệnh nhân sau khi phát hiện xơ gan, ung thư gan chỉ còn sống được từ 1-3 năm. Vì vậy, việc bảo vệ và phục hồi tế bào gan cần làm sớm và đúng cách.
+ Thưa bà, thế nào là bảo vệ gan đúng cách?
PGS.TS. Trịnh Thị Ngọc: Việc bảo vệ gan cần thông qua 3 tác động chính: Bảo vệ tế bào gan trước các tác nhân gây hại như rượu bia, viêm gan virus B, C, thực phẩm bẩn, hóa chất; Ức chế các phản ứng viêm tại gan; Ngăn ngừa việc hình thành các tế bào gan xấu: xơ gan, ung thư gan…
Việc sử dụng các dược liệu thiên nhiên để phục hồi và bảo vệ gan đang được khuyến khích ưu tiên sử dụng bởi tính hiệu quả và an toàn. Trong số các thảo dược, có một cây thuốc quý là Ưng bất bạc vừa được Mỹ và Đài Loan công nhận và cấp bằng sáng chế bởi có chứa Diosmin và Hesperidine là các thành phần quý có tác dụng giảm tổn thương tế bào gan do các tác nhân có hại, hạ men gan, tăng cường chức năng gan, ngăn ngừa xơ gan, ung thư gan.
+ Bà có lời khuyên gì để giúp người bệnh duy trì sức khỏe cho gan?
PGS.TS. Trịnh Thị Ngọc: Để có lá gan khỏe mạnh, cần có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, ăn uống đúng giờ, ngủ đủ giấc. Đặc biệt là cần hạn chế sử dụng các thực phẩm có hại như: các đồ ăn quá nhiều chất béo, đồ uống chứa chất kích thích, bởi những thực phẩm này sẽ gây áp lực cho gan trong quá trình thực hiện các chức năng. Nếu duy trì sử dụng các thực phẩm này, bệnh gan sẽ xuất hiện là điều khó tránh. Ngoài ra, nên giữ một tinh thần thoải mái, tránh lo nghĩ không cần thiết. Nếu dùng thảo dược phải chọn loại phù hợp, đã có nhiều nghiên cứu khoa học chứng minh hiệu quả, được cấp bằng sáng chế bởi các tổ chức uy tin để phục hồi và bảo vệ tế bào gan sớm.
+ Xin cảm ơn PGS!