Gia tăng trầm cảm ở tuổi vị thành niên

10:08 26/11/2020
Một học sinh 14 tuổi ở Hà Nội đã tự tử vì cho rằng mình không nói chuyện riêng trong lớp, nhưng bị cô giáo phê bình, yêu cầu viết bản kiểm điểm; một học sinh ngoan, học giỏi mắc trầm cảm do căng thẳng trong học tập, không đạt được kỳ vọng mà gia đình mong muốn…

Nhiều gia đình cha mẹ bận bịu mưu sinh, ít có thời gian chăm sóc, tương tác với con, lại thiếu sự phối hợp với cô giáo và nhà trường, khi con có thay đổi bất thường không phát hiện ra. Đến khi con mắc trầm cảm mới biết thì đã muộn.

Tự tử vì phải viết bản kiểm điểm

Tại Hội thảo “Rối loạn tâm thần tuổi học đường” do Bệnh viện Nhi Trung ương tổ chức vào chiều 24/11, TS Đỗ Minh Loan, Trưởng Khoa Sức khỏe vị thành niên chia sẻ câu chuyện đáng tiếc của em gái 14 tuổi ở Hà Nội. Cách đây hơn 1 tháng, Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận trường hợp bé gái 14 tuổi đến viện trong tình trạng phải thở oxy.

Theo người nhà kể lại, em bị cô giáo phê bình nói chuyện và làm việc riêng trong giờ học, yêu cầu viết bản kiểm điểm. Em gái nói rằng mình không làm điều này. Trước đó, hoàn cảnh gia đình em đã có một chút bất ổn âm ỉ. Về nhà, khi gia đình yêu cầu viết bản kiểm điểm, em đã thắt cổ tự tử. “Cháu được đưa đến viện trong tình trạng phải thở oxy và đã quá muộn, chúng tôi không cứu được”, BS Loan cho biết.

Trẻ ở lứa tuổi vị thành niên rất cần sự quan tâm của cha mẹ, thầy cô giáo. (Ảnh minh họa).

Hay trường hợp bé gái 12 tuổi hiện đang điều trị tại Khoa Sức khỏe vị thành niên. Cô bé không hợp bố mẹ và chỗ dựa tinh thần chính là anh trai. Nhưng cách đây vài tháng, anh trai đã sang nước ngoài du học khiến em bị hụt hẫng, rơi vào trạng thái trầm cảm và từng có ý tưởng tự sát. Hiện khoa đã làm can thiệp tâm lý cho bé gái được khoảng 10 buổi và theo phản hồi của gia đình, tâm trạng của em cải thiện tốt hơn, điểm một số môn tốt hơn.

Theo BS Loan, căng thẳng trong học tập, không đáp ứng sự kỳ vọng của gia đình, hoặc kỳ vọng quá cao với bản thân, khối lượng bài vở nhiều, thiếu sự động viên, khích lệ của các thầy cô giáo, môi trường học đường bất ổn, gặp trở ngại trong các mối quan hệ tình cảm… là những yếu tố nguy cơ gây ra rối loạn tâm thần ở trẻ em và vị thành niên.

Trong một điều tra, phỏng vấn sâu từ một số em học sinh mới đây của Khoa Sức khỏe vị thành niên, có em gái 13 tuổi ở Hà Nội đã chia sẻ: “Bố mẹ nghĩ là cứ so sánh mình với bạn khác xong thấy tấm gương ấy mình sẽ học tập theo nó thì tốt hơn, nhưng thực chất chỉ động đến lòng tự trọng, cảm giác tổn thương về tâm lý làm cho mình càng học dốt”.

Theo BS Loan, có trường hợp do đổ vỡ trong tình cảm đơn phương khiến các em buồn rầu, thất vọng, dễ gây trầm cảm và thậm chí còn khiến nhiều em có ý định tự sát. Hoặc các em trong giai đoạn dậy thì, chuyển cấp cũng bị sang chấn, có em đã từ chối đi học, hoặc học tập sút kém, lo âu khi chuyển cấp.

Bác sĩ Loan cho biết thêm, một số bố mẹ bận rộn mưu sinh không đủ thời gian quan tâm chăm sóc con. Một số em có thay đổi bất thường, bố mẹ biết thì muộn vì thiếu thông tin, thiếu tương tác. Năm 2019, Bệnh viện Nhi Trung ương có tiến hành một cuộc khảo sát với 834 học sinh tại Hà Nội và 726 học sinh tại Hưng Yên cho thấy, thấy tỷ lệ trầm cảm ở Hà Nội là 31,3% và Hưng Yên là 18,6%; tỷ lệ lo âu tại Hà Nội là 42,6% và Hưng Yên là 36,5%; tỷ lệ trẻ stress tại Hà Nội là 38,8% và Hưng Yên là 21,8%.

“Chúng tôi đánh giá, ở các khu đô thị lớn, tỷ lệ rối loạn tâm thần có vẻ có xu hướng cao hơn ở tỉnh, thành khác. Trẻ nữ tỷ lệ lo âu trầm cảm, sang chấn tâm lý cao hơn so với trẻ nam. Trẻ trong gia đình có mâu thuẫn, tỷ lệ rối loạn cao hơn so với các em trong gia đình có sự hòa hợp”, BS Loan cho biết.

Làm thế nào để phát hiện con mắc trầm cảm

BS Loan cho hay, đa số các trường hợp đến khám và điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương, bố mẹ đều cho rằng con mình bình thường hoặc không có vấn đề gì nghiêm trọng. Nhưng thực tế, khi làm việc với các em nhỏ, các bác sĩ mới nhận ra rất nhiều điều bất ổn như stress, sang chấn tâm lý từ chính môi trường học tập và cuộc sống gia đình của các em. Hầu hết các ca đến khám tại khoa đều ở trong tình trạng mắc các rối loạn tâm lý vừa và nặng, rất ít ca nhẹ.

Làm thế nào để cha mẹ phát hiện con mắc trầm cảm. Theo Ths.BS Lê Công Thiện, Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, trước dậy thì trẻ có một số biểu hiện như: Khó chịu về mặt cơ thể, kích thích tâm lý vận động ảo giác phù hợp với cảm xúc.

Khi trẻ vị thành niên: Mất thích thú, tuyệt vọng, chậm chạp vận động; có hành vi chống đối xã hội, cảm giác bất an, cáu kỉnh, hung hăng và tự ái; nặng thì hoang tưởng và ảo giác. BS Thiện cũng cho biết, trầm cảm ở trẻ em thường khởi phát từ từ, xảy ra ở trẻ đã vài năm bị tăng động, rối loạn lo âu chia ly hoặc có triệu chứng trầm cảm ngắt quãng.

Bác sĩ Loan cũng cảnh báo, trầm cảm là nguyên nhân đứng hàng thứ 3 gây tử vong ở trẻ vị thành niên. Nhưng có một thực tế đáng tiếc, rất ít trẻ phát hiện bệnh sớm, đến viện điều trị chủ yếu là ở giai đoạn vừa và nặng, nhưng chưa gia đình nào điều trị được 6-7 tháng, đa số bỏ dở. Hoặc nhiều trường hợp thấy đỡ là ngừng nên đã thất bại trong điều trị. Có trẻ bệnh tái phát và điều trị từ 2-3 lần và hy vọng khỏi bệnh là rất khó.

Theo BS Đỗ Minh Loan, hiện nay, một số trường đã có phòng tham vấn tâm lý học đường với các cán bộ tâm lý có khả năng hỗ trợ các vấn đề tâm lý không quá phức tạp, giúp các em học sinh được tiếp cận với các chương trình phòng ngừa sớm và ngay tại trường học. 62-71% học sinh mong muốn có chuyên gia tư vấn trong trường học. Các mạng lưới tâm lý học đường được kết nối với các cơ sở y tế.

Tuy nhiên, việc này chưa được triển khai đồng đều tại các trường học, sự gắn kết vẫn còn lỏng lẻo. Khoa Sức khỏe vị thành niên thời gian qua đã gửi công văn tới các trường thiết lập mạng lưới y tế - giáo dục để khi có vấn đề phức tạp về tâm lý của trẻ em, khoa sẵn sàng tiếp nhận điều trị.

BS Loan cũng cho biết, khoa cũng cố gắng cung cấp thông tin chuyên môn để các thầy cô nhận dạng một số vấn đề với học sinh của mình để tư vấn cho cha mẹ đưa con đi khám. Hoặc các thầy cô khi thấy các em có vấn đề trong môi trường học đường sẽ có cách thưởng phạt phù hợp hơn.

Trần Hằng

Hỏi: Cháu tôi bị bạn bè lôi kéo, tụ tập tham gia đua xe máy và bị Công an quận tạm giữ cả xe và người để xử lý theo quy định pháp luật. Xin hỏi hành vi của cháu tôi có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không? (Trần Văn Hải, TP Hồ Chí Minh)

Sau nhiều ngày đưa ra xét xử sơ thẩm, ngày 21/11, TAND tỉnh Thừa Thiên Huế tuyên án đối với 2 bị cáo Nguyễn Vĩnh Linh (SN 1961) và Nguyễn Như Quỳnh (SN 1975, đều trú tại TP Huế) trong vụ án "Tham ô tài sản" và "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra ở Trung tâm Công nghệ thông tin Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) thuộc Sở TN&MT tỉnh Thừa Thiên Huế.

Trong bối cảnh Mỹ ngày càng thờ ơ với khu vực Mỹ Latinh, Trung Quốc đã nhanh chóng tận dụng khoảng trống này để mở rộng ảnh hưởng. Với chiến lược đầu tư mạnh mẽ và cam kết lâu dài, Bắc Kinh đang tạo ra một sự thay đổi đáng kể tại Mỹ Latinh, khiến Washington phải đối mặt với thách thức lớn về địa chính trị ngay tại “sân sau” của mình.

Ngày 22/11, Đoàn kiểm tra số 4 của Bộ Công an do Trung tướng Nguyễn Văn Long, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy Công an Trung ương, Thứ trưởng Bộ Công an, làm trưởng đoàn, kiểm tra các mặt công tác Công an năm 2024 tại Công an tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu. Tham gia đoàn công tác có đại diện lãnh đạo Văn phòng Bộ Công an và các Cục nghiệp vụ Bộ Công an…

Sau nhiều năm chờ đợi, tuyến Metro đầu tiên của TP Hồ Chí Minh với tên gọi Bến Thành - Suối Tiên (tuyến Metro số 1) cũng đã bước vào giai đoạn gấp rút hoàn thành những công đoạn còn lại để có thể chính thức đưa vào khai thác ngay trong năm nay. Nhưng thời điểm này gánh nặng chi phí hoạt động cũng đã bắt đầu xuất hiện...

Sau một thời gian theo dõi, Công an huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh đã phối hợp với Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm Công nghệ cao Công an Hà Tĩnh, Công Thành phố Hà Nội, Quãng Ngãi, Gia Lai phá thành công chuyên án buôn bán, vận chuyển hàng cấm (pháo) với quy mô lớn, bắt giữ 6 đối tượng, thu giữ trên 2,2 tấn pháo các loại cùng nhiều tang vật liên quan đến vụ án.

Ý thức được việc làm của mình là sai trái, qua sự động viên giải thích của Công an, vợ chồng người con trai chiếm nhà của bà cụ Phạm Thị Trơn (phường Hòa Quý (quận Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng ) đã viết giấy trả nhà. Việc giao trả diễn ra trên tinh thần tự nguyện, dưới sự chứng kiến của đại diện các cơ quan bảo vệ pháp luật cùng chính quyền địa phương.

TAND TP Hồ Chí Minh đang tiếp tục xét xử vụ án xảy ra tại Công ty TNHH Thương mại Vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil (gọi tắt Xuyên Việt Oil). Đáng lưu ý, trong vụ án này, cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre Lê Đức Thọ bị đưa ra xét xử 2 tội danh: “Nhận hối lộ” và “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi” với số tiền "khủng" khiến dư luận xôn xao. Từ những "món quà" đó, cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre sở hữu nhiều xe ô tô, đồng hồ đắt tiền và nhiều tài sản có giá trị khác.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文