Mắc bệnh nặng do ăn quá nhiều muối

• Tiêu thụ muối gần gấp đôi khuyến cáo, người Việt gia tăng tử vong
• Giảm muối và đo huyết áp thường xuyên để tránh tử vong do biến chứng tim mạch

Số liệu cho thấy, ở nước ta cứ 5 người trưởng thành thì có 1 bị người tăng huyết áp, cứ trong 3 trường hợp tử vong thì có 1 trường hợp là do các bệnh tim mạch.

Thói quen ăn mặn làm gia tăng gánh nặng bệnh tật

Thói quen ăn mặn đã hình thành lâu đời trong nhiều gia đình ở Việt Nam. Tại Hội thảo Hội thảo Truyền thông vận động giảm tiêu thụ muối để phòng chống tăng huyết áp, đột quỵ và các bệnh không lây nhiễm khác do Bộ Y tế tổ chức vào chiều 30/9, đại diện Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết: Khác với các quốc gia phát triển, muối ăn vào hàng ngày chủ yếu là từ thực phẩm chế biến sẵn hoặc do ăn ở nhà hàng (chiếm 77%), còn tại Việt Nam hầu hết lượng muối ăn vào hằng ngày là từ muối, gia vị thêm vào trong khi chế biến, nấu ăn hoặc do chấm/trộn mắm, muối gia vị trên bàn ăn.

Nhiều người có thói quen ăn các thực phẩm chế biến sẵn như mì tôm, xúc xích, bim bim, giò chả… đây là những thực phẩm chứa nhiều muối. Hoặc trong bữa ăn, nhiều người chấm nhiều nước mắm, rưới nước mắm vào kho/rim cá thịt hay nước sốt vào khi ăn cơm; hoặc cố uống hết nước canh, nước phở, bún… dẫn đến thừa lượng muối tiêu thụ.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cảnh báo: Mặc dù muối là chất vô cùng cần thiết đối với cơ thể nhưng ăn thừa muối lại là yếu tố nguy cơ chính gây tăng huyết áp, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, ngoài ra còn làm tăng nguy cơ gây ung thư dạ dày, suy thận, loãng xương và gây những rối loạn khác cho sức khỏe. Các bệnh tim mạch đang là nguyên nhân tử vong hàng đầu trên thế giới, chiếm tới 30% tổng số tử vong toàn cầu.

Tại Việt Nam, ăn nhiều muối là nguyên nhân quan trọng góp phần làm gia tăng tỷ lệ mắc tăng huyết áp và tử vong do các bệnh tim mạch. Tăng huyết áp là kẻ giết người thầm lặng vì thường không có biểu hiện bất thường, một nửa số người tăng huyết áp không biết mình bị bệnh. Riêng trong năm 2016 ước tính toàn quốc có tới gần 82.000 trường hợp tử vong do tai biến mạch máu não và gần 68.000 trường hợp tử vong do bệnh tim thiếu máu cục bộ, chiếm tới 27% tổng số ca tử vong toàn quốc.

Chính vì thế, WHO khuyến cáo mỗi người trưởng thành không nên ăn quá 5g muối (tương đương 1 thìa cà phê) trong một ngày để phòng chống bệnh tật và bảo vệ sức khỏe. “Tuy nhiên, hiện nay đa số người dân Việt Nam đang ăn thừa muối. Trung bình 1 người trưởng thành tiêu thụ tới 9,4g muối trong một ngày, cao gần gấp đôi so với khuyến nghị của WHO”, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nói.

Giảm một nửa lượng muối ăn hàng ngày

Theo ông Kidong Park, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, mỗi năm có 4,1 triệu người tử vong trên toàn thế giới do ăn thừa muối. Nếu thực hiện đúng khuyến cáo, mỗi năm chúng ta cứu được 2,5 triệu người tử vong. Hiện có 75 nước trên thế giới có chiến lược giảm tiêu thụ muối theo khuyến cáo của WHO, nhiều nước đã giảm lượng muối ăn cho người dân.

Ông Kidong Park cảnh báo về người trưởng thành của Việt Nam tiêu thụ lượng muối gần gấp đôi so với khuyến cáo của WHO. Để giảm các ca tử vong do ăn thừa muối, ông khuyến cáo người dân người dân Việt Nam hãy thực hiện thông điệp: Cho bớt muối khi nấu ăn; Chấm nhẹ tay khi ăn; Giảm đồ mặn khi lựa chọn thực phẩm, khi nấu nướng và khi ăn.

Trưởng Văn phòng WHO tại Việt Nam cũng cho rằng, việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về việc giảm một nửa lượng muối ăn hàng ngày để phòng chống tăng huyết áp, đột quỵ, nhồi máu cơ tim, bệnh tim mạch và các bệnh không lây nhiễm khác là vô cùng quan trọng ở Việt Nam.

Việt Nam đã phê duyệt Chiến lược Quốc gia phòng, chống bệnh không lây nhiễm giai đoạn 2015-2020 và Chương trình Sức khỏe Việt Nam, trong đó đề ra các mục tiêu và giải pháp cụ thể để giảm mức tiêu thụ muối. Theo Thứ trưởng Bộ Y tế, phòng chống bệnh tim mạch nói riêng và các bệnh không lây nhiễm nói chung thì chỉ riêng ngành Y tế không thể làm được, mà cần có sự vào cuộc của các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức xã hội, đặc biệt là cơ quan truyền thông.

Theo khuyến cáo của chuyên gia dinh dưỡng, để hạn chế muối trong các bữa ăn, mỗi người nên tăng cường ăn các thực phẩm tự nhiên; đọc hàm lượng muối trên nhãn thực phẩm trước khi mua; nên sử dụng muối và các gia vị mặn ít Natri; bỏ thói quen chấm ngập thức ăn vào nước chấm, gia vị; pha loãng nước mắm để chấm khi ăn; hạn chế để nước mắm, nước tương và muối, gia vị, nước mắm trên bàn ăn… Trẻ em cần ăn ít muối hơn người trưởng thành. Những người mắc các bệnh tim mạch, tăng huyết áp, bệnh thận cần ăn muối theo hướng dẫn của cán bộ y tế.