“Ngân hàng máu sống” – những trái tim cao cả
Ngày 3-3, bà Hồ Thị Thi (70 tuổi, Thạch Hà, Hà Tĩnh) nhập viện cấp cứu vì xuất huyết dạ dày cần phải truyền máu ngay nếu không sẽ nguy hiểm đến tính mạng. Nhưng, bệnh nhân lại mang nhóm máu cực hiếm, mà chỉ 0,08% người Việt Nam chỉ có nhóm máu này, trong khi Viện huyết học truyền máu Trung ương cũng đang không có.
Vì thế, để cứu sống bệnh nhân, thầy giáo Nguyễn Quý Hùng (Trường THCS Cao Quảng, Tuyên Hóa, Quảng Bình) và anh Nguyễn Văn Quân (cán bộ UBND huyện Lệ Thủy, Quảng Bình) đã vượt chặng đường hơn 200 km trong đêm để có mặt tại BVĐK tỉnh Hà Tĩnh và hiến máu.
Đây chỉ là một trong những trường hợp mới nhất về những trường hợp bị bệnh hiểm nghèo đã được cứu sống nhờ các “ngân hàng máu sống” - một sáng kiến của GS.TS. Nguyễn Anh Trí, nguyên Viện trưởng Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương bằng việc xây dựng những “Ngân hàng máu sống” là chính những người khỏe mạnh sẵn sàng hiến máu khi cần thiết, bất chấp ngày hay đêm, giông bão hay nắng lửa …
Từ khi có "ngân hàng máu sống", tình trạng các bệnh viện không dám mổ cho bệnh nhân cấp cứu vì không có máu hoặc không đủ máu truyền cho bệnh nhân đã phần nào được giải quyết, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo…
 |
| Ngân hàng máu sống có vai trò quan trọng để cứu chữa người bệnh. |
Mới đây, Trung tâm Y tế Quân dân y Bạch Long Vĩ (Hải Phòng) đã huy động 2 đơn vị máu từ "ngân hàng máu sống" để cấp cứu cho ngư Lê Văn Quang (28 tuổi, quê Thanh Hóa). Bệnh nhân vào cấp cứu tại Trung tâm Y tế Quân dân y Bạch Long Vĩ sau một chặng đường hơn 2 giờ liền trên tàu trong thời tiết biển động.
Vì thế, bệnh nhân bị sốc do đau, mất máu kéo dài. Các bác sĩ của Trung tâm đã tiến hành hồi sức chống sốc tích cực cho bệnh nhân, huy động "ngân hàng máu sống" ngay trong đêm để truyền cấp cứu cho bệnh nhân.
Ngay lập tức, hai thành viên của "ngân hàng máu sống" công tác tại Ban CHQS huyện và Trạm kiểm ngư huyện đã tham gia hiến máu khẩn cấp. Bác sĩ Nguyễn Đức Quân (Trung tâm Y tế Quân dân y Bạch Long Vĩ) kể lại:“ Ngân hàng máu sống" tại đảo được thành lập từ tháng 7-2013. Đây là cách làm hiệu quả góp phần kịp thời cứu sống người bệnh trong bối cảnh trang thiết bị, cơ sở vật chất cho hoạt động truyền máu tại đảo còn rất hạn chế, xa đất liền.
Việt Nam có nhiều đảo, có nhiều địa bàn thuộc vùng sâu, vùng xa nên việc bảo đảm nguồn máu để cấp cứu người bệnh vô cùng cần thiết. GS. TS Nguyễn Anh Trí cho biết, không phải nơi nào cũng có chi phí để trang bị tủ lạnh và hệ thống thiết bị cần thiết cho việc trữ máu.
Cả nước có khoảng 3.000 đảo, nên nếu trang bị 3.000 chiếc tủ lạnh thì chi phí không hề nhỏ. Chưa kể huy động, vận chuyển máu ra đảo cũng rất phức tạp, nhất là các địa bàn vùng sâu, vùng xa khác. Vì vậy, xây dựng lực lượng hiến máu dự bị tại chỗ là phương án tối ưu nhất, bởi những “ngân hàng máu sống” này có thể cung cấp máu bất cứ lúc nào cần.
Ở nhiều địa bàn vùng sâu, vùng xa, "ngân hàng máu sống" thực sự là cứu cánh cho nhiều người bệnh cũng như thầy thuốc trong những trường hợp khẩn cấp.
Vài tháng trước, bệnh nhân Đào Thị H (38 tuổi, tổ dân phố số 3, thị trấn Cát Bà) được đưa vào Bệnh viện đa khoa Cát Bà (Hải Phòng) cấp cứu trong tình trạng bất tỉnh, mất máu nhiều do tai nạn giao thông. Bệnh nhân được chẩn đoán đa chấn thương, đặc biệt là vùng hàm mặt, vỡ gan, cần truyền máu số lượng lớn trong khi bệnh viện chỉ còn dự trữ 3 đơn vị khối hồng cầu nhóm O.
Trong khi chờ chi viện máu từ đất liền ra đảo, Bệnh viện cùng Ban liên lạc "Ngân hàng máu sống" huyện Cát Hải khẩn trương kêu gọi người hiến máu dự bị tham gia hiến máu. 5 thành viên lập tức có mặt và việc hiến máu rất kịp thời của hõ đã góp phần cùng các thầy thuốc cứu sống người bệnh.
"Ngân hàng máu sống" là tâm huyết và sự dày công nghiên cứu của Viện Huyết học-Truyền máu Trung ương trong những năm qua. Từ mô hình của đề tài “Nghiên cứu xây dựng nguồn người hiến máu dự bị ổn định, bền vững cho vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo” do GS. TS Nguyễn Anh Trí và PGS., TS Bùi Thị Mai An đồng chủ nhiệm, được triển khai thí điểm tại 4 huyện: Phú Quốc (Kiên Giang), Cát Hải (Hải Phòng), Tịnh Biên (An Giang), Điện Biên Đông (Điện Biên), đến nay nhiều "ngân hàng máu sống" được thành lập tại huyện đảo Lý Sơn, Cồn Cỏ, Bạch Long Vĩ, Phú Quý, Trường Sa hay các huyện miền núi, vùng sâu, vùng xa, như: Đồng Văn (Hà Giang), Si Ma Cai (Lào Cai), Bố Trạch (Quảng Bình)…
Ông Phạm Tuấn Dương, Phó viện trưởng Viện Huyết học-Truyền máu Trung ương, Phụ trách Trung tâm Máu Quốc gia cho biết: “Chúng tôi đã phối hợp với cơ sở y tế các địa phương tổ chức tuyển chọn, xét nghiệm nhóm máu, các bệnh lây truyền qua đường máu và lập danh sách những người đủ tiêu chuẩn, tự nguyện tham gia "ngân hàng máu sống".
Những "ngân hàng" này được thành lập dựa trên lực lượng hiến máu dự bị để bảo đảm máu được dự trữ ngay trong chính những người dân khỏe mạnh. Số lượng thành viên hiện tuy chưa đông nhưng khi cần có thể huy động kịp thời, an toàn”.