Sốc phản vệ, ngừng tim 60 phút vẫn được cứu sống

• Sốc phản vệ sau khi ăn sá sùng
• Bé 2 tháng tuổi tử vong sau tiêm Quinvaxem do sốc phản vệ
• Sốc phản vệ sau tiêm chủng, một cháu bé tử vong

TS.BS. Hoàng Công Tình, Trưởng khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, Bệnh viện đa khoa (BVĐK) tỉnh Hoà Bình cho biết: Ngày 3/9, chúng tôi tiếp nhận 2 bệnh nhân dọa sẩy thai, được chỉ định dùng thuốc điều trị phổ biến trong bệnh này nhưng đã xuất hiện các triệu chứng phản vệ nặng và nguy kịch. 

Cả hai đều được phát hiện và cấp cứu kịp thời theo phác đồ "Hướng dẫn xử trí cấp cứu phản vệ" của Bộ Y tế. Một bệnh nhân cải thiện tốt, hết triệu chứng trong vòng 2h. Còn trường hợp của bệnh nhân X, không đáp ứng với các biện pháp điều trị, có các rối loạn nhịp tim phức tạp và tim ngừng đập.

Tại Khoa Hồi sức tích cực, bệnh nhân được ép tim liên tục trong 30 phút, sốc điện nhiều lần và các biện pháp cấp cứu tích cực khác tim mới đập trở lại. Tuy nhiên, lúc này bệnh nhân rơi vào tình trạng suy đa tạng, huyết áp rất thấp và phải phụ thuộc vào thuốc trợ tim liều cao và tiên lượng tử vong rất cao.

Trong tình huống của chị X, nếu không có biện pháp hỗ trợ tim phổi nhân tạo (ECMO) thì khả năng sống được là vô cùng mong manh.

TS. Hoàng Công Tình đã xin ý kiến lãnh đạo BVĐK tỉnh Hòa Bình để thực hiện khám bệnh và hội chẩn từ xa (Telehealh) với lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai, và Khoa Hồi sức tích cực - Bệnh viện Bạch Mai.

Ngay lập tức, PGS Đào Xuân Cơ, Phó Giám đốc phụ trách chuyên môn của Bệnh viện Bạch Mai đã quyết định cử một kíp cấp cứu gồm 5 người (3 bác sĩ hồi sức cấp cứu + 1 bác sĩ phẫu thuật lồng ngực và 1 điều dưỡng hồi sức cấp cứu) lên đường cùng với hệ thống thiết bị ECMO hiện đại. 

Sau hơn 1 giờ, đoàn chuyên gia của Bệnh viện Bạch Mai đã có mặt tại BVĐK Hòa Bình. Sau khi thăm khám thấy tình trạng bệnh nhân rất nguy kịch: Hôn mê sâu, đồng tử giãn to, oxy máu thấp, rối loạn chuyện hóa nặng. 

Do tin tưởng vào kỹ năng cấp cứu ban đầu của bệnh viện Hòa Bình và ECMO cũng là cơ hội cuối cùng trong trường hợp này, các các chuyên gia của Bệnh viện Bạch Mai đã quyết tâm thực hiện kỹ thuật ECMO cho chị X. 

Sau khi ECMO, chị X được tiếp tục hồi sức tích cực, theo dõi tại BVĐK tỉnh Hòa Bình. Sau hơn 4 giờ tại đây, các dấu hiệu cho thấy bệnh nhân đáp ứng điều trị và đủ điều kiện an toàn để vận chuyển về Bệnh viện Bạch Mai.

Hồi sức những bệnh nhân nặng này tại các Khoa Hồi sức tích cực đã khó, và sẽ khó hơn rất nhiều khi phải vừa hồi sức vừa vận chuyển trên xe cứu thương trong gần 2h vận chuyển. Đây là khoảng thời gian đầy căng thẳng và thử thách với kíp chuyên gia của Bệnh viện Bạch Mai.

Sau 3 ngày chăm sóc, theo dõi, điều trị tích cực, ngày 6/9, tình trạng bệnh nhân X cải thiện dần, bệnh nhân X được tiến hành cai ECMO, rút ống nội khí quản và tập đi lại dưới sự hướng dẫn của thầy thuốc. Ngày 11/9, chị X được gia đình và các bác sĩ của BVĐK Hòa Bình đón về tiếp tục điều trị tại tuyến dưới trong niềm vui mừng của gia đình và các thầy thuốc.

Theo chia sẻ của bệnh nhân X, chị không nghĩ mình có thể trở lại cuộc sống của nhân gian này để gặp lại những người thân yêu.

Đánh giá về kỳ tích này, BS. Nguyễn Bá Cường - người trực tiếp cùng kíp bác sĩ Bạch Mai mang trang thiết bị ECMO lên Hòa Bình chia sẻ: Đầu tiên, phải nói đến công tác hồi sức cấp cứu ban đầu của các bác sĩ BVĐK tỉnh Hòa Bình rất đúng và kịp thời nên dù ngừng tim gần 60 phút, phải ép tim liên tục và sốc điện 2 lần nhưng não người bệnh không bị ảnh hưởng.

Kế đó là khả năng nhận định thực tiễn, phán đoán nguy cơ, tiên lượng vấn đề và gọi trợ giúp đúng lúc, đúng chỗ của TS.BS Hoàng Công Tình. ECMO ngoại viện là một kỹ thuật khó, đòi hỏi trang thiết bị cũng như người vận hành hệ thống đó an toàn, hiệu quả trên đường vận chuyển. 

Với kinh nghiệm của mình, tính đến nay, Khoa Hồi sức tích cực Bệnh viện Bạch Mai đã tiến hành gần 10 ca ECMO ngoại viện an toàn, hiệu quả và đem lại sự sống cho người bệnh thập tử nhất sinh từ khắp các tỉnh phía Bắc.