Vấn đề sàng lọc trước sinh chưa được quan tâm

17:37 15/11/2016
Mặc dù ngành y tế đã khuyến cáo rất nhiều về việc các bà mẹ mang thai cần thiết sàng lọc trước sinh để có thể biết chính xác 90% thai nhi của mình khỏe mạnh hay có vấn đề gì bất thường về sức khỏe, nhưng việc sàng lọc trước sinh vẫn có nhiều lỗ hổng cần phải “trám” lại.

Một đêm trực ở Khoa Cấp cứu cùng Ths.BS. Lê Ngọc Duy, Phó trưởng Khoa Cấp cứu - Bệnh viện (BV) Nhi Trung ương đợt Hà Nội chuyển mùa tuần vừa rồi, chúng tôi ngạc nhiên khi thấy, trong các bệnh nhi nhập viện, có rất nhiều em bé bị dị tật bẩm sinh.

Cháu bé Chớ A Hảo, người Mông, ở thôn Sáng Pao, xã Xà Hồ, huyện Trạm Tấu, tỉnh Yên Bái mới 4 ngày tuổi đã phải về Hà Nội điều trị vì dị tật vùng xương sọ, phần trán phía trước không có xương, khả năng sống sót rất ít. 

Ths.BS. Lê Ngọc Duy khám cho cháu Chớ A Hảo. 
Vợ chồng anh Chớ A Chồng bên đứa con dị tật bẩm sinh.

Anh Chớ A Chồng, bố cháu, cho biết, trong suốt qua trình mang thai, vợ anh, chị Giàng Thị Say, đã không đi khám thai, nên khi sinh mới biết con bị dị tật. Vì thế, sinh con xong, người phụ nữ Mông không biết tiếng Kinh đã phải cùng chồng về Hà Nội chăm sóc con. Nhìn sản phụ còn chưa hết mệt mỏi sau lúc lâm bồn, đã phải thức chong chong đứng bên giường bệnh, đôi mắt đỏ ngầu vì thiếu ngủ, rất thương tâm.

Ngay bên cạnh là giường của cháu Nguyễn Văn Thanh (Nam Định), vừa bị thiểu năng trí tuệ, vừa bị dị tật chân tay lại bị bệnh phổi khá nặng. Mẹ cậu cho biết, chăm sóc cậu bé 14 tháng tuổi bị dị tật cả về thể chất lẫn tâm lý vô vùng vất vả. 

Vốn là một phụ nữ thành thị, chị hiểu việc sàng lọc trước sinh rất quan trọng với tương lai đứa trẻ cũng như với cả gia đình, nên đã đi khám thai đầy đủ. Nhưng đáng tiếc là nhân viên y tế đã không phát hiện được dị tật của thai nhi, mà đều cho biết mọi thứ vẫn ổn định. 

Gần đến ngày sinh, chị lên Hà Nội khám lại, lúc đó đã quá muộn. Chị vừa thương con, vừa trách nhân viên y tế đã không xác định đúng tình trạng bệnh tật của thai nhi, để giờ cả gia đình chị đều phải vất vả thế này.

Trong phòng còn cháu Nguyễn Thị Len (Nghệ An) bị dị tật bẩm sinh chân tay. Mẹ bé cũng cho biết, trong quá trình mang thai, chị đã đi khám 1 lần, nhưng nhân viên y tế cũng không phát hiện ra, nên cuối cùng, chị đã sinh ra một đứa bé dị tật. Do sức khỏe yếu nên cứ trở trời là cháu bị bệnh, hoặc rất dễ lây nhiễm, phải vào viện thường xuyên.

Vài tháng trước đây, đã có trường hợp các em bé sơ sinh bị dị tật gây xôn xao dư luận, như 2 em bé sinh đôi dính nhau ở Hà Giang. Gia đình cho biết, mẹ của 2 bé đã đi siêu âm 2 lần trong quá trình mang thai, nhưng nhân viên y tế cũng không phát hiện ra sự bất thường của thai nhi. 

Hoặc trường hợp bé Gấu, con của chị Đậu Thị Huyền Trâm. Bác sĩ tuyến dưới khi khám biết mẹ cháu bị bệnh rất nặng, khả năng qua khỏi là không thể, nên chắc chắn thai nhi sẽ bị nhiễm trùng nặng, nhưng đã không kiên quyết cho ngừng thai nghén. Do vậy, việc sinh cháu vừa rất khó khăn cho sản phụ, mà việc nuôi dưỡng cháu cũng rất vất vả.

Rõ ràng, mặc dù ngành y tế đã khuyến cáo rất nhiều về việc các bà mẹ mang thai cần thiết sàng lọc trước sinh để có thể biết chính xác 90% thai nhi của mình khỏe mạnh hay có vấn đề gì bất thường về sức khỏe, nhưng việc sàng lọc trước sinh vẫn có nhiều lỗ hổng cần phải “trám” lại. 

Bởi đó chính là nguyên nhân để mỗi năm, Việt Nam vẫn có một tỉ lệ không nhỏ các em bé dị tật ra đời. Theo ước tính hiện nay, 32% người tàn tật ở Việt Nam do dị tật bẩm sinh. Riêng bệnh tim bẩm sinh, Bộ Y tế cho biết, mỗi năm có 8.000-10.000 trẻ sơ sinh mắc phải. Trong đó, có 50% số trẻ bệnh rất nặng. Tim bẩm sinh là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ sơ sinh, chiếm gần 40% tử vong sơ sinh do các dị tật bẩm sinh.

Công tác chẩn đoán trước sinh rất quan trọng. Nhưng quả đáng lo ngại khi số sản phụ chủ động đi sàng lọc trước sinh và sơ sinh ở nhiều nơi còn thấp, nhất là ở miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số. 

Đại đa số các bà mẹ đi khám thai đều ở giai đoạn muộn, khi thai đã ngoài 28 tuần tuổi, hoặc chỉ đi khám khi có biểu hiện nghi ngờ đã khá rõ. Vì thế, việc can thiệp sàng lọc trước sinh ít hiệu quả, thậm chí là không thể. Theo các bác sĩ, hầu hết các sản phụ đi khám chỉ nhằm biết giới tính của con chứ không phải để sàng lọc.

Bên cạnh đó, không chỉ nhiều người dân thiếu hiểu biết về vấn đề sàng lọc trước sinh, mà ở nhiều nơi, cán bộ y tế tuyến cơ sở cũng hiểu rất ít về vấn đề này, nên chưa nhiệt tình với việc lấy mẫu máu cho trẻ để sàng lọc.

Theo các chuyên gia, đã có rất nhiều trường hợp bác sỹ phát hiện dấu hiệu dị tật nặng của thai nhi và tư vấn thai phụ bỏ thai, tránh hậu quả đau lòng cho cả đứa trẻ lẫn gia đình và xã hội. Nhưng nhiều thai phụ không hiểu được mức độ dị tật cũng như những ảnh hưởng xấu trong tương lai đứa trẻ nên cứ đòi giữ thai. 

Dĩ nhiên, quyền quyết định cuối cùng thuộc về người mẹ, nhưng nếu bác sĩ phân tích rõ ràng, thuyết phục với cả người mẹ và gia đình của họ để hiểu được gánh nặng mà họ mang đến cho chính em bé và gia đình, thì chắc hẳn nhiều người không nỡ để con cái họ phải chịu đựng những nỗi đau không đáng có. 

Chính thái độ thiếu kiên quyết của bác sĩ khi phát hiện thai nhi bị dị tật đã góp phần làm gia tăng tỷ lệ người tàn tật hàng năm ở Việt Nam.

Đặc biệt, với những thai phụ đã đi khám, siêu âm đầy đủ, với mục đích không phải sinh ra những em bé bệnh tật, nhưng cuối cùng vẫn không tránh được, đã cho thấy, chất lượng sàng lọc trước sinh ở nhiều cơ sở y tế là rất yếu kém. Bởi nếu phát hiện trước sinh các trường hợp dị tật và tư vấn chuyên nghiệp, chắc chắn, thai phụ sẽ có hướng xử lý phù hợp, để các cháu bé không phải ra đời trong bệnh tật và gia đình cũng không phải chịu gánh nặng đáng tiếc theo suốt cuộc đời các bé.

Với khoảng 22.000-30.000 trẻ ở Việt Nam bị dị tật bẩm sinh mỗi năm, nếu làm tốt việc sàng lọc trước sinh và sơ sinh, sẽ phát hiện được khoảng 1.400 trẻ bị down, 500 trẻ bị dị tật ống thần kinh, 200 trẻ bị suy giáp trạng bẩm sinh, cùng hàng ngàn trẻ bị các bệnh lý di truyền, dị tật bẩm sinh khác.

Thanh Hằng

Ngày 25/11, theo tin từ Cơ quan CSĐT Công an TP Hải Phòng, trong vụ kiểm tra vũ trường New MDM CLUB trên địa bàn TP Hải Phòng, lực lượng chức năng xác định có cặp vợ chồng "nguyên sếp" liên quan đến ma túy.

Thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo, chiều 25/11, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Thạch Phước Bình (Trà Vinh) cho rằng, Luật Quảng cáo 2012 cũng như dự thảo luật chủ yếu điều chỉnh các hình thức quảng cáo truyền thống trên báo chí, truyền hình mà chưa có quy định cụ thể về quảng cáo trực tuyến hiện đại, như quảng cáo trên mạng xã hội Facebook, Tik Tok..., khiến cơ quan quản lý gặp khó khăn trong xử lý vi phạm.

Ngày 25/11, tổ công tác của Phòng CSGT Hà Nội phối hợp với Phòng Hướng dẫn tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ, đường sắt (Cục CSGT); Công an và chính quyền quận Hoàn Kiếm ra quân kiểm tra, chấn chỉnh trật tự, an toàn giao thông đường sắt (TTATGTĐS) tại khu vực “phố cafe đường tàu” đoạn từ Trần Phú đến Phùng Hưng.

Đến 17h chiều nay 25/11, tại địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế vẫn có mưa to, có nơi mưa rất to. Hai hồ thủy điện Hương Điền, Bình Điền và hồ chứa Tả Trạch vẫn đang cấp tập điều tiết xả lũ khiến nhiều vùng thấp trũng ở tỉnh Thừa Thiên Huế ngập lụt.

Ngày 25/11, tại Hà Nội, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã tổ chức lễ tổng kết và trao giải cuộc thi tìm hiểu về nội dung cuốn sách của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”. Tại buổi lễ, Ban tổ chức đã vinh danh 100 tập thể, cá nhân đoạt giải.

Ngày 25/11, Viện KSND Tối cao ban hành cáo trạng truy tố 38 bị can trong vụ án xảy ra tại Công ty Thành An Hà Nội, Công ty Thiết bị y tế Danh, Công ty Thiết bị y tế Tràng Thi và các đơn vị liên quan. Ngoài hệ thống kế toán thuế công khai để nộp ngân sách, ba công ty trên còn lập hệ thống nội bộ, theo dõi thu, chi thực tế; mua bán hóa đơn, làm giảm tiền thuế phải nộp, gây thất thoát ngân sách Nhà nước hơn 743 tỷ đồng.

Ngày 25/11, tại Công an tỉnh Bình Thuận, Cụm thi đua số 8 - Bộ Công an đã tổ chức Hội nghị Tổng kết phong trào thi đua “Vì an ninh Tổ quốc” năm 2024. Đại tá Lê Quang Nhân - Giám đốc Công an tỉnh Bình Thuận và Thượng tá Lương Đức Minh - Phó Giám đốc Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đồng chủ trì Hội nghị.

Sau quá trình tranh luận của luật sư bào chữa cho các bị cáo và người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan, đại diện VKSND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh bảo lưu quan điểm đề nghị án tử hình như bản án sơ thẩm đối với bị cáo Trương Mỹ Lan về tội “Tham ô tài sản”.

Đây là một trong những thủ đoạn lừa đảo xuất hiện trên mạng xã hội vừa được Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) cảnh báo tới người dân.

Sau một tuần miệt mài tăng giá, kim loại quý bất ngờ quay đầu ngay khi mở cửa phiên giao dịch tuần mới, mất tới 50 USD/ounce.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文