Bộ Y tế khẳng định dịch COVID-19 đang được kiểm soát dù ca mắc tăng
Bộ Y tế đánh gía, dịch COVID-19 vẫn diễn biến phức tạp, số ca mắc tăng nhanh trong nhiều ngày qua. Mục tiêu trong thời gian tới là bảo vệ tối đa đối tượng nguy cơ cao, giảm tử vong, không gây quá tải cho hệ thống y tế.
Cấp độ dịch vẫn là màu xanh
Chiều 13/4, trao đổi với báo chí, GS Phan Trọng Lân, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho biết, đánh giá về tình hình dịch COVID-19 hiện nay dựa trên 3 yếu tố: virus SARS-CoV-2; môi trường sống, hành vi của người dân và các biện pháp đáp ứng.
Về virus SARS-CoV-2, đến nay, sự xuất hiện của chủng Omicron đã qua 16 tháng. Mặc dù Omicron có nhiều biến thể phụ (khoảng 500) nhưng đến nay hầu hết cho thấy chủng này có đặc tính lây lan rất nhanh và chưa có bằng chứng rõ ràng về việc Omicron sẽ gây ra tình trạng tăng ca nặng lên.
Omicron hiện lưu hành hầu hết trên thế giới, chiếm ưu thế. Trong khi đó, đặc tính hiệu quả của vaccine trong phòng lây nhiễm với biến thể Omicron còn hạn chế, vẫn có ca tăng nặng, phải nhập viện và tử vong.
Hầu hết các nước mở cửa, nới lỏng toàn bộ biện pháp phòng chống dịch làm gia tăng ca nhiễm. Nhờ vaccine, người dân chủ quan không đeo khẩu trang, khử khuẩn làm tăng ca lây nhiễm.
Số ca mắc COVID-19 tại Việt Nam có xu hướng tăng cao từ đầu tháng 4 đến nay. Với số mắc hiện nay tại Việt Nam, đánh giá sơ bộ cho thấy cấp độ dịch COVID-19 vẫn là màu xanh, chưa vượt quá cấp độ dịch.
Đại diện Bộ Y tế khẳng định: Dịch đang được kiểm soát dù ca mắc tăng. Kể cả có tăng cục bộ nhưng được kiểm soát tốt.
GS Lân cũng thông tin hiện có 2 địa phương gia tăng số ca mắc đáng chú ý là Lào Cai và Hà Nội. Trong đó, Lào Cai có 2 ổ dịch đã được khống chế sớm, tiêu diệt triệt để. Dịch ở Hà Nội cũng được ngăn chặn để giảm lây nhiễm.
Tại phía Bắc, hiện có sự giao mùa của thời tiết, nếu không kiểm soát sẽ có sự gia tăng ca nhiễm. "Hiện chưa có bằng chứng rõ ràng về tăng ca nặng. Người ta chỉ theo dõi và thấy nơi có số ca nặng tăng do số mắc tăng tương ứng", GS Phan Trọng Lân giải thích.
Hiện nay, trên nền người đã tiêm chủng hoặc người đã mắc, WHO đánh giá hầu hết trên thế giới 90% với người trong quần thể đã có miễn dịch do vaccine hoặc do mắc phải làm cho các trường hợp khi mắc phải có biểu hiện nhẹ hơn, ít có triệu chứng hoặc không có triệu chứng. Trên đối tượng nguy cơ cao, với người lớn tuổi, bệnh nền, suy giảm miễn dịch, phụ nữ mang thai thì có nguy cơ cao hơn, dẫn đến nhập viện, thậm chí tử vong.
Chưa xuất hiện biến chủng mới
GS Phan Trọng Lân cho biết, hiện tại Hệ thống giám sát đang trong giai đoạn tình trạng y tế khẩn cấp công cộng toàn cầu, các nước đều vào cuộc, xét nghiệm giải trinh tự gene, cập nhật để các nhà khoa học tham khảo.
"Hiện nay, người ta thấy chủ đạo hầu hết là Omicron, các biến thể phụ xuất hiện nhiều nhưng không làm gia tăng ca nặng. Kể cả đối với Việt Nam, từ ngày 1/4 đến nay, tỷ lệ nặng trên mắc so với tháng 3 còn thấp hơn do đặc điểm giao mùa nên phát hiện tăng lên", GS Lân nói.
Về tính chính xác của số liệu trong thống kê ca bệnh, GS Lân cho rằng không có hệ thống giám sát nào có thể giám sát hết được số ca nhiễm mới nếu không được cập nhật báo cáo đầy đủ. Tuy nhiên, hệ thống giám sát rất nhạy để phát hiện xu hướng, dù có thể không đếm từng ca bệnh, nhưng số liệu cung cấp cho biết từ đầu tháng 4 tới nay, số ca nhiễm mới tăng gấp 4,2 lần so với tuần trước.
"Với hệ thống của chúng ta thời gian tới, các biện pháp khuyến cáo phải theo dõi sát số liệu, với các tỉnh, thành phố đẩy mạnh tăng cường rà soát cấp độ dịch và công bố rõ ràng cho người dân biết để phòng, chống", ông Lân nhận định.
Cục trưởng Cục Y tế dự phòng nhấn mạnh: Mục tiêu trong giai đoạn tới phải tập trung bảo vệ tối đa đối tượng nguy cơ cao (người cao tuổi, có bệnh nền, suy giảm miễn dịch, kể cả đối tượng lực lượng y tế tuyến đầu), giảm tử vong, không gây quá tải cho hệ thống y tế. Vì vậy, người dân cần tiêm chủng đủ liều.
"Với đối tượng tiêm mũi 1, 2, 3, 4 thì tiếp tục theo dõi. Trong thời gian tới, khi các khuyến cáo mới nhất của WHO, tiêm chủng chỉ tập trung vào nhóm đối tượng nguy cơ cao, mỗi quốc gia phải có đánh giá đầy đủ trên các đối tượng đã tiêm chủng. Ở mỗi đợt dịch, chúng tôi có rà soát việc đáp ứng với tình hình dịch thực tế với cả nguồn vaccine đang có. Và bên cạnh COVID-19 còn nhiều bệnh khác cũng cần tiêm chủng… Làm sao phải đồng bộ các hoạt động đó, để kịp thời có khuyến cáo đúng thời điểm", ông Lân nói.
Đại diện Bộ Y tế cũng cho biết thêm: Từ tháng 1/2023 đến nay, trên toàn cầu, số ca mắc COVID-19 và tử vong giảm nhiều, hi vọng trong tháng 5 tới, WHO họp sẽ có khuyến nghị đầy đủ hơn.
Về thời điểm để công bố hết dịch, GS Phan Trọng Lân cho hay, còn phụ thuộc vào tình hình chung với các quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, hiện nay các biện pháp phòng chống dịch chúng ta đã gỡ bỏ hết, đã hạ về thấp nhất để trở về bình thường mới.
“Bản thân mỗi người dân nên tiêm chủng đầy đủ, người có nguy cơ cao khi đến nơi đông người, môi trường kín nên đeo khẩu trang; người còn lại khi đến cơ sở khám chữa bệnh hoặc trên phương tiện công cộng thì cần đeo khẩu trang. Yêu cầu này không chỉ đảm bảo giảm sự lây nhiễm, đặc biệt trong mùa lễ sắp tới, tránh sự quá tải, mà còn bảo vệ nhóm nguy cơ cao. Theo đó, thông điệp “2K và vaccine” vẫn tiếp tục duy trì”, ông Lân khẳng định.