Chưa coi COVID-19 là bệnh lưu hành
Trong 3 tháng qua, số ca mắc COVID-19 tại Việt Nam giảm mạnh, dịch bệnh đã được kiểm soát tốt, tỷ lệ tử vong đã giảm nhiều so với giai đoạn trước nhưng vẫn ghi nhận trường hợp tử vong và vẫn có bệnh nhân nặng đang được theo dõi, điều trị.
Vì vậy, trong dự thảo phương án phòng, chống dịch COVID-19 trong tình hình mới gửi Ban Chỉ đạo quốc gia và các Bộ, ngành để lấy ý kiến đóng góp, Bộ Y tế đề xuất chưa coi COVID-19 là bệnh lưu hành tại Việt Nam mà vẫn là bệnh truyền nhiễm nhóm A; hiện Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn chuyển tiếp giữa phòng, chống đại dịch và quản lý bền vững.
Theo Bộ Y tế, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vẫn đang coi bệnh COVID-19 trong tình trạng đại dịch trên phạm vi toàn cầu và quan ngại tiếp tục có các biến thể không lường trước được của virus SARS-CoV-2. Nhiều nước trên thế giới vẫn có diễn biến dịch bệnh phức tạp, cần tiếp tục duy trì các hoạt động đáp ứng với đại dịch ở mức cao. Hiện nay virus SARS-CoV-2 vẫn liên tục biến đổi, khó xác định tính chất nguy hiểm của các biến thể và mức độ tăng nặng và tử vong.
Omicron đang là biến thể phổ biến trên thế giới nhưng vẫn chưa phải là biến thể cuối cùng và vẫn có thể xuất hiện biến thể mới có khả năng làm giảm hiệu quả vaccine hoặc miễn dịch, khiến ca nhiễm có triệu chứng nghiêm trọng hoặc tử vong tăng lên, đặc biệt ở các nhóm dễ bị tổn thương. Đặc biệt, tình trạng sức khỏe suy giảm sau khi mắc COVID-19 (hậu COVID-19) đang làm người dân lo ngại nhưng chưa có nghiên cứu đầy đủ.
Tại Việt Nam, tuy tỷ lệ tử vong đã giảm nhiều so với giai đoạn trước (tỷ lệ chết/mắc giảm mạnh từ 1,03% trong tháng 1/2022 xuống còn 0,06% trong tháng 5/2022) nhưng vẫn ghi nhận trường hợp tử vong và vẫn có bệnh nhân nặng đang được theo dõi, điều trị. Các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 linh hoạt như phòng, chống bệnh đặc biệt nguy hiểm, bệnh nguy hiểm và để kịp thời áp dụng khi phát sinh tình huống nguy hiểm hơn.
Bộ Y tế đề xuất 2 phương án bảo đảm công tác y tế ứng phó với các tình huống dịch COVID-19 năm 2022-2023, trong đó có 2 tình huống. Tình huống thứ nhất là chủng virus vẫn tiếp tục tiến hóa, tuy nhiên do cộng đồng đã có miễn dịch nên số trường hợp nặng và tử vong ở mức thấp, dịch không còn nghiêm trọng hoặc xuất hiện biến thể mới nhưng ít nghiêm trọng. Đối với tình huống này, các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 sẽ được giảm dần tương tự như đối với các bệnh truyền nhiễm nhóm B để tạo điều kiện cho người dân thích ứng an toàn, linh hoạt với trạng thái bình thường mới.
Tình huống thứ hai là xuất hiện biến thể mới nguy hiểm hơn có khả năng làm giảm hiệu quả vaccine hoặc miễn dịch, khiến ca nặng hoặc tử vong tăng lên, dịch có nguy cơ bùng phát mạnh, trên diện rộng, vượt quá năng lực của hệ thống y tế. Ở tình huống này, các biện pháp phòng chống dịch COVID-19 sẽ được củng cố và thực hiện nghiêm đối với bệnh truyền nhiễm nhóm A nhằm nhanh chóng kiểm soát dịch bệnh, hạn chế số mắc và tử vong.