Cụ ông vỡ dạ dày do người nhà sơ cứu hóc dị vật sai cách
Cụ ông ăn măng bị hóc, người nhà đã dùng phương pháp Heimlich làm dị vật bật ra, tuy nhiên sau đó cụ ông đau bụng dữ dội do bị vỡ dạ dày.
Cụ ông 87 tuổi được đưa vào Trung tâm Phẫu thuật Tiêu hóa Gan mật, Bệnh viện Bạch Mai tiến hành phẫu thuật cấp cứu. Kết quả chụp X-quang và CT ổ bụng phát hiện khí tự do, dấu hiệu vỡ tạng rỗng (dạ dày).
Trong lúc phẫu thuật, các bác sĩ phát hiện vết rách dài 5 cm tại bờ cong nhỏ dạ dày và tiến hành khâu phục hồi. Bệnh nhân hồi phục sau 10 ngày điều trị.
Người nhà bệnh nhân cho biết, cụ ông bị hóc măng khi ăn, được gia đình thực hiện thủ thuật Heimlich. Dị vật bật ra nhưng sau đó xuất hiện đau bụng dữ dội, chướng bụng. Gia đình vội đưa cụ ông nhập viện.
Theo TS. Trần Thanh Tùng, Trung tâm Phẫu thuật Tiêu hóa Gan Mật, Bệnh viện Bạch Mai, thủ thuật Heimlich là kỹ thuật sơ cứu quan trọng giúp đẩy dị vật đường thở, nhưng nếu thực hiện quá mạnh hoặc sai vị trí, áp lực đột ngột có thể làm rách thành dạ dày, đặc biệt ở người dạ dày đang căng đầy thức ăn hoặc khí; người cao tuổi (thành dạ dày mỏng, kém đàn hồi); hoặc người có tiền sử bệnh dạ dày (viêm loét, phẫu thuật cũ).
Đây cũng là thủ thuật cứu cánh trong cấp cứu dị vật đường thở, nhưng đòi hỏi kỹ năng chuẩn và nhận biết rủi ro. Trường hợp vỡ dạ dày tại Bệnh Viện Bạch Mai là lời cảnh tỉnh về việc sơ cứu không đúng cách. Khi nghi ngờ biến chứng, hãy gọi ngay 115 hoặc đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.
Để học kỹ thuật Heimlich chuẩn, mọi người nên tham gia lớp sơ cứu cơ bản. Đồng thời, theo dõi sát sau sơ cứu dù dị vật đã bật, vẫn cần đưa nạn nhân đến viện kiểm tra tổn thương nội tạng.
BS Tùng lưu ý, dấu hiệu để nhận biết biến chứng vỡ dạ dày là đau bụng đột ngột, dữ dội; bụng chướng cứng như gỗ, không sờ được; da xanh tái, mạch nhanh, tụt huyết áp (dấu hiệu sốc). Theo đó, cần đưa bệnh nhân ngay đến bệnh viện khi có dấu hiệu, bởi vỡ dạ dày gây viêm phúc mạc, nhiễm trùng máu, tử vong nếu chậm trễ.
BS cũng đưa ra khuyến cáo, người lớn, hoặc trẻ em hơn 1 tuổi bị hóc dị vật, không nói, ho hoặc thở được, da tím tái, nắm cổ họng thì mới làm thủ thuật Heimlich.
Không làm Heimlich nếu nạn nhân vẫn ho được, còn tỉnh táo; trẻ nhỏ hơn 1 tuổi (thay bằng vỗ lưng + ấn ngực); người bất tỉnh (chuyển sang hồi sức tim phổi).
Các bước thực hiện Heimlich đúng cách (người lớn và trẻ trên 1 tuổi): Đứng sau nạn nhân, vòng tay qua eo; đặt nắm tay trên rốn, dưới xương ức; ép mạnh theo hướng từ dưới lên 5 lần liên tục; dừng lại kiểm tra dị vật đã bật ra ngoài chưa.
Lưu ý giảm lực với người già, phụ nữ mang thai (ép ngực thay vì bụng) và không ép quá thấp gây nguy cơ tổn thương gan, lách.