Cuộc chiến với “tử thần” giữa đảo xa
Một ca đặc biệt đại phẫu mở khoang lồng ngực lần đầu tiên diễn ra ngay tại Bệnh xá đảo Trường Sa. Kíp phẫu thuật của Bệnh viện Quân y 175 đã bay ra đảo xa để phẫu thuật mở ngực cấp cứu xử lý tràn khí - tràn máu màng phổi, đảm bảo điều kiện vận chuyển bằng trực thăng về đất liền an toàn.
Trước đó, khoảng 14h ngày 8/11, anh Huỳnh Ngọc Khâm (SN 1990, quê xã Tam Hải, Đà Nẵng) - công nhân của Công ty TCDG, trong lúc lặn sâu khoảng 11m tại khu vực quần đảo Trường Sa bất ngờ xuất hiện đau ngực trái, khó thở dữ dội.
Bệnh nhân được đưa vào bệnh xá đảo Trường Sa Lớn lúc 0h45 ngày 9/11 trong tình trạng tỉnh, mạch nhanh, huyết áp tụt. Kết quả chụp X-quang cho thấy tràn dịch, tràn khí khoang màng phổi trái lượng nhiều.
Sau khi phẫu thuật dẫn lưu màng phổi, lượng dịch đỏ ra tới 1.400 ml, bệnh nhân bắt đầu có dấu hiệu sốc mất máu, tụt huyết áp, nguy cơ tử vong cao. Ngay lập tức, hệ thống Telemedicine được kích hoạt kết nối bệnh xá với BV Quân y 175, mở ra hành trình cấp cứu đặc biệt xuyên biển, xuyên trời.
Dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia từ đất liền, đội ngũ y bác sĩ trên đảo hồi sức tích cực, truyền dịch, sử dụng thuốc vận mạch, đồng thời huy động nguồn máu tại chỗ để cứu bệnh nhân.
Trong đêm, cán bộ Trung tâm Y tế Trường Sa đã thực hiện lấy máu trực tiếp từ các chiến sĩ tự nguyện trên đảo, thu được tổng cộng 1.750 ml máu toàn phần, truyền ngay cho bệnh nhân. Lượng máu quý giá này đã duy trì tuần hoàn và cứu bệnh nhân qua giai đoạn sốc, giúp kéo dài thời gian “vàng” trước khi kíp cấp cứu đường không đến nơi.
Tới 7h sáng 9/11, sau hội chẩn trực tuyến, các bác sĩ BV Quân y 175 kết luận: bệnh nhân sốc mất máu do tràn máu - tràn khí màng phổi trái, nghi tổn thương nhu mô phổi do thay đổi áp lực khi lặn sâu. Tình trạng tiên lượng rất nặng, cần vận chuyển bằng đường không khẩn cấp.
Ngay sau đó, Ban Giám đốc BV Quân y 175 quyết định cử tổ phẫu thuật - gây mê hồi sức phối hợp tổ cấp cứu đường không gồm 8 người, trong đó có một phẫu thuật viên chính cùng 6 bác sĩ Khoa Hồi sức tích cực chống độc, Khoa Gây mê hồi sức, Phẫu thuật lồng ngực, bay ra Trường Sa, mang theo dụng cụ mổ phổi, stapler, vật tư gây mê - hồi sức, sẵn sàng phẫu thuật mở tại chỗ, vì nếu không, bệnh nhân không thể đảm bảo vận chuyển về đất liền.
Hơn 3 tiếng sau, tại đặc khu Trường Sa, các bác sĩ nhận thấy tổng lượng máu dẫn lưu màng phổi đã lên tới 3.100 ml, bệnh nhân suy kiệt nhanh, mạch yếu dần. Không thể chờ thêm, ca phẫu thuật mở ngực khẩn cấp được tiến hành ngay tại phòng mổ dã chiến của đảo, bắt đầu lúc 20h với rất nhiều khó khăn trong điều kiện thiếu thốn ở đảo.
Khi mở ngực bệnh nhân, ê-kíp phát hiện máu chảy từ nhánh động mạch dây chằng đỉnh phổi phải, kèm theo nhiều kén khí đã vỡ. Trong khoang màng phổi có khoảng 500 ml máu đông, tổng lượng máu mất ước tính khoảng 3,6 lít. Bệnh nhân có nhiều kén khí trong nhu mô phổi, điều này lý giải vì sao khi lặn sâu tới 11 mét, các kén khí bị vỡ do thay đổi áp lực, gây ra tràn khí và tràn máu màng phổi.
Sau gần 2 tiếng phẫu thuật liên tục, cùng với sự hội chẩn trực tuyến qua hệ thống Telemedicine từ đất liền, ê-kíp đã khống chế được chảy máu, cắt bỏ kén khí, bằng kỹ thuật khâu - cắt phổi vốn chỉ thực hiện ở tuyến bệnh viện Trung ương. Tới 21h45, ca mổ hoàn tất, bệnh nhân được dẫn lưu khoang màng phổi, sinh hiệu ổn định, sẵn sàng vận chuyển khẩn cấp về BV Quân y 175 để tiếp tục điều trị chuyên sâu.
Trong suốt chuyến bay đêm kéo dài hơn 3 tiếng về đất liền, hai bác sĩ đứng bên cạnh bệnh nhân, liên tục theo dõi chỉ số sinh tồn, truyền dịch, thở oxy, bảo đảm an toàn tối đa, bởi nguy cơ tràn khí - tràn máu màng phổi có thể tiếp diễn, do thay đổi áp suất khi máy bay lên cao. Nếu không kiểm soát tốt, lượng khí và máu có thể tiếp tục tăng, gây chèn ép phổi và tim.
Đến 1h45 sáng 10/11, bệnh nhân được bàn giao an toàn tại BV Quân y 175 để tiếp tục điều trị chuyên sâu.