Ì ạch bệnh án điện tử
Cầm theo một đống giấy tờ với nhiều quyển sổ y bạ trên tay khi chạy đi chạy lại giữa các khoa phòng để khám, chụp chiếu, xét nghiệm, nhiều người bệnh mỏi mệt, thậm chí lẫn lộn, lạc mất giấy tờ. Nếu bệnh viện sử dụng bệnh án điện tử, người dân vô cùng thuận lợi khi đi khám chữa bệnh và không phải chờ đợi lấy kết quả.
Bước sang quý II/2024, cả nước mới có 70/1.300 bệnh viện công lập và tư nhân chuyển đổi từ bệnh án giấy sang bệnh án điện tử, chưa có bệnh viện hạng đặc biệt nào chuyển đổi.
Các bệnh viện đều kêu khó khăn về kinh phí
Theo tìm hiểu của chúng tôi, tại các bệnh viện tuyến Trung ương, chưa có bệnh viện nào chuyển đổi bệnh án giấy sang bệnh án điện tử. Khi được hỏi, hầu hết lãnh đạo các bệnh viện đều cho biết đang triển khai. Theo Thông tư 46, tiến độ hoàn thành bệnh viện bệnh án điện tử đã hết từ 31/12/2023.
Cầm một đống giấy tờ trên tay khi đến khám tại Bệnh viện Tim Hà Nội, bà Nguyễn Thị Mùi (65 tuổi, Hà Nội) cho biết: “Tôi bị đau thắt ngực trái từ mấy hôm, đến đây khám, siêu âm, xét nghiệm từ sáng, nhưng đến chiều vẫn chưa xong, còn chờ lấy kết quả. Giấy tờ cầm theo rất nhiều, buổi trưa ra ngoài ăn mà chỉ lo rơi hoặc bỏ quên”.
Tại Bệnh viện E, người dân đến khám chữa bệnh cũng đem theo sổ y bạ và nhiều loại giấy tờ đi theo. Chia sẻ mới đây với phóng viên, TS.BS Nguyễn Công Hựu, Giám đốc Bệnh viện E cho biết, do vẫn đang trong quá trình triển khai bệnh án điện tử, có bệnh nhân khi đến đây đã đi 4 bệnh viện khác và cầm theo 4 quyển sổ y bạ, thậm chí có người cầm theo 7 quyển. Sở dĩ năm 2023 không thực hiện được bệnh án điện tử do khó khăn về kinh phí để xây dựng hạ tầng, đấu thầu, chữ ký số, máy chủ… Năm 2024, Bệnh viện E đầu tư nguồn ngân sách cho cơ sở hạ tầng để hoàn thiện bệnh án điện tử và hy vọng làm được gói thầu. Khi bệnh án điện tử hoàn thành sẽ mang lại lợi ích rất lớn như: Hội chẩn online trong và ngoài nước, quản lý tốt từng viên thuốc, bác sĩ tiện lợi trong điều trị, giảm thời gian đi lại cho người dân…
Mặc dù chưa hoàn thành bệnh án điện tử, song tại Bệnh viện E, đã bỏ in phim đối với khối khám chữa bệnh không sử dụng bảo hiểm y tế (BHYT) và được phần lớn bệnh nhân đồng tình; chỉ một số bệnh nhân thực hiện bảo hiểm nhân thọ yêu cầu in phim nhưng số này không nhiều. Theo TS.BS Nguyễn Công Hựu, mỗi tháng bệnh viện tiết kiệm được 200 triệu đồng không in phim. Nếu triển khai bệnh án điện tử, sẽ bỏ được in phim đối với khối khám BHYT, tiết kiệm nhiều tỷ đồng mỗi năm.
Theo lãnh đạo Bệnh viện E, cái lợi lớn nữa khi triển khai bệnh án điện tử chính là liên thông sử dụng kết quả xét nghiệm để tránh lãng phí. Hiện nay, Bệnh viện E sử dụng tất các kết quả của các bệnh viện khác khi người bệnh đến khám đem theo, không yêu cầu người bệnh làm lại, ngoại trừ kết quả đó hết thời hạn hoặc lâm sàng phải làm lại. Thậm chí, kết quả chụp CT của bệnh viện tuyến tỉnh cũng được chấp nhận.
Việt Đức là một trong những bệnh viện hạng đặc biệt chưa triển khai chuyển bệnh án giấy sang bệnh án điện tử. Theo lãnh đạo bệnh viện, trong tiến trình triển khai bệnh án điện tử phải đầu tư công nghệ thông tin (CNTT), quản lý các phần mềm như: Kê đơn thuốc điện tử; quản lý bệnh nhân (cả ngoại trú và nội trú); thuốc, vật tư; phim… Theo tính toán, chi phí chi cho CNTT mỗi năm rất lớn, lên tới cả trăm tỷ, trong khi bệnh viện còn rất nhiều khoản chi khác nhau, mà hiện nay chi cho CNTT chưa được tính vào cấu thành giá khám chữa bệnh, bệnh viện phải tự chủ… Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Trường Nam, Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin Y tế quốc gia, đến nay, Bệnh viện Việt Đức đã hoàn thành được 90% hạng mục của bệnh án điện tử.
Trong số các bệnh viện đang triển khai, theo Trung tâm Thông tin Y tế quốc gia, còn một số bệnh viện tuyến trung ương thực hiện rất chậm. Riêng Bệnh viện K do đặc thù có 3 cơ sở, đã triển khai nhưng tính đồng bộ chưa được cao.
Tiến độ còn rất chậm
Theo thống kê, trong số hơn 70 bệnh viện hoàn thành bệnh án điện tử chủ yếu là bệnh viện tuyến tỉnh. Các bệnh viện công lập mới nhất bổ sung chuyển sang bệnh án điện tử là Bệnh viện Phổi Trung ương, Bệnh viện Sản Nhi Vĩnh Phúc, Bệnh viện Tâm thần Yên Bái, Bệnh viện Đa khoa Móng Cái… Hà Nội mới có 5/40 bệnh viện công bố chuyển sang bệnh án điện tử. Bệnh viện Đa khoa Đức Giang đã có hơn 1.800 hồ sơ được đưa lên hệ thống. “Chúng tôi đã xong bệnh án điện tử nhưng chưa được công bố”, TS.BS Nguyễn Văn Thường, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Đức Giang cho biết.
Ông Nguyễn Trường Nam cho biết, trung bình mức đầu tư để một bệnh viện tuyến tỉnh (300-500 giường) triển khai bệnh án điện tử là từ 10 tỷ đồng trở lên. Với các bệnh viện hạng đặc biệt như Bạch Mai, Việt Đức, K, kinh phí này lớn hơn rất nhiều. “Theo báo cáo lộ trình, Bệnh viện Bạch Mai dự kiến tháng 7 này sẽ triển khai bệnh án điện tử. Bệnh viện đang rất quyết tâm, trước mắt đang triển khai hoàn thiện phần mềm quản lý bệnh viện mới, xong triển khai bệnh án điện tử”, ông Nam cho biết.
Theo ông Nam, bệnh án điện tử phải triển khai nhiều thứ như: Cơ sở hạ tầng, ứng dụng CNTT để quản lý bệnh viện, đến chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm và các hệ thống phụ trợ ứng dụng khác phục vụ công tác chuyên môn khám chữa bệnh. Bệnh án điện tử là công đoạn cuối cùng. Vì vậy, để triển khai bệnh án điện tử buộc các bệnh viện phải hoàn thiện các hạ tầng khác.
Do chi phí đầu tư lớn nên nhiều bệnh viện đã lập đề án nhưng không có kinh phí, không triển khai đồng bộ mà từng phần. Nếu triển khai theo từng giai đoạn, lộ trình, chi phí sẽ giảm, thay vì mức đầu tư “một cục” như trước. Vì thế, Bộ Y tế đã đề xuất sửa đổi bổ sung một số điều Thông tư 46 quy định về hồ sơ bệnh án điện tử, dự kiến trong tháng 4 hoặc tháng 5 sẽ ban hành.
Theo đó, ngoài đề xuất lùi thời hạn lộ trình hoàn thành, một số tiêu chí để bệnh viện công bố chuyển sang bệnh án điện tử cũng được giảm bớt, trong đó cho công bố hoàn thành từng phần, tạo điều kiện cho bệnh viện thuận lợi trong triển khai bệnh án điện tử. Chỉ cần hoàn thiện các bước số hoá hoặc tiêu chí công cụ tạo lập và quản lý dữ liệu, bệnh viện có thể công bố triển khai bệnh án điện tử, thay vì phải hoàn tất 3 giai đoạn như trước.