Nhập viện vì sử dụng mỹ phẩm trôi nổi

Hỏng da vì mỹ phẩm chứa corticoid

Từ đầu tháng 11 đến nay, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP Hồ Chí Minh ghi nhận hàng trăm trường hợp, phần lớn là nữ giới, đến khám vì ngứa da, đỏ rát, sạm đen hoặc bùng phát mụn sau khi dùng các sản phẩm làm trắng, trị nám. Riêng hai tuần cuối tháng 11, số ca tăng gần gấp đôi, trung bình 20 người mỗi ngày.

Điểm chung của những bệnh nhân trên là dùng sản phẩm của một số cơ sở làm đẹp vừa bị cơ quan chức năng cảnh báo chứa một số thành phần gây hại vượt mức cho phép hoặc không rõ thành phần và nguồn gốc. Ngoài ra, bước vào mùa lễ Tết, nhu cầu làm đẹp cuối năm tăng cao khiến nhiều người tìm kiếm các sản phẩm tác dụng nhanh và gặp phải biến chứng.

BSCKI Quách Thị Bích Vân, chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP Hồ Chí Minh cho biết, phần lớn người bệnh không hề biết các sản phẩm mình dùng lâu dài này có chứa corticoid, cho đến khi da xuất hiện tổn thương.

Corticoid là nhóm thuốc kháng viêm mạnh, thường được chỉ định điều trị nhiều bệnh như hô hấp, thần kinh, tiêu hóa, cơ xương khớp…. Hoạt chất này có trong nhiều loại thuốc và sản phẩm điều trị các bệnh da liễu và vấn đề của da, như viêm da (chàm), vảy nến, dị ứng hoặc trị sẹo, thâm nám, giảm viêm nhanh,… Mỹ phẩm và các sản phẩm chứa corticoid được bán rộng rãi trên thị trường, dễ mua và sử dụng.

“Tuy nhiên corticoid là con dao hai lưỡi, bởi nếu không được chỉ định và kiểm soát bởi bác sĩ, da dễ bị ‘nghiện’ corticoid, khiến người dùng phụ thuộc vào thuốc. Đồng thời có thể gây ra các biến chứng nặng nề, khó phục hồi”, BS Vân nói.

Trường hợp điển hình nữa là chị Linh (SN 1999, TP Hồ Chí Minh) cho biết mình thường chăm sóc da tại một cơ sở thẩm mỹ và được giới thiệu mua bộ sản phẩm trị mụn, sáng da. Sau vài ngày dùng, da hết ngứa và mụn; đến tuần thứ hai thì trắng và mịn thấy rõ. Nhưng chỉ sang tuần thứ ba, hai má sạm loang, mụn bùng phát diện rộng và nóng rát, đỏ. Không yên tâm, chị đến bệnh viện và được chẩn đoán viêm da tiếp xúc dị ứng, có thể do lạm dụng corticoid.

Trong khi đó, chị Hà (38 tuổi, Bình Dương cũ) đến khám trong tình trạng da mỏng, ngứa và giãn mạch sau 2-3 năm dùng bộ sản phẩm trị nám mà chị tin là “an toàn” vì ghi chiết xuất tự nhiên. Da chị sáng và bớt ngứa nên tiếp tục bôi suốt nhiều năm. Chỉ đến khi cơ quan chức năng công bố nhiều sản phẩm trị nám chứa corticoid hoặc hydroquinone vượt mức cho phép, chị mới nghi ngờ và đi khám. Bác sĩ đánh giá chị bị giãn mạch, da mỏng, dễ kích ứng do lạm dụng hoạt chất mạnh kéo dài, cần điều trị phục hồi và theo dõi lâu dài.

BS Vân cho hay, khi nhiễm độc mỹ phẩm thường cần 6-12 tuần để phục hồi hàng rào da, việc cải thiện mụn hay sắc tố có thể kéo dài nhiều tháng thậm chí hàng năm. Phác đồ điều trị ưu tiên ổn định da trước bằng thuốc bôi phục hồi, thuốc chống viêm hoặc kháng sinh khi có bội nhiễm. Khi da ổn định, bác sĩ có thể kết hợp sử dụng thêm laser 4D, IPL, điện di phục hồi để xử lý sắc tố, giảm đỏ và hạn chế viêm an toàn. “Khó khăn nhất là giai đoạn ngừng sản phẩm. Da thường xấu hơn khiến nhiều người lo lắng rồi quay lại dùng kem cũ, làm tổn thương nặng thêm,” bác sĩ nhấn mạnh.

Sau 2-3 tuần điều trị bằng thuốc uống kháng viêm, thuốc bôi phục hồi hàng rào và chế độ chăm sóc tối giản, đợt bùng phát cấp của chị Linh đã được kiểm soát tốt, mụn viêm và sắc tố không còn lan rộng, nền da ổn định cho điều trị tiếp theo. Với chị Hà, bác sĩ chỉ định điều trị giãn mạch bằng laser 6D định kỳ 2 tuần/lần để giảm giãn mao mạch, giảm đỏ da và giảm viêm. Do giãn mạch đã lâu và nhiều, cải thiện chậm, chị cần điều trị kiên trì và theo dõi lâu dài.

Cẩn trọng kẻo sập bẫy

Tại Bệnh viện Da liễu Trung ương cũng thường xuyên tiếp nhận những trường hợp sử dụng mỹ phẩm trôi nổi, không rõ nguồn gốc mua trên mạng, thậm chí đến spa làm đẹp, sau đó bị dị ứng, biến chứng cho mỹ phẩm “rởm”.

TS Vũ Thái Hà, Trưởng Khoa Nghiên cứu và Ứng dụng công nghệ tế bào gốc, Bệnh viện Da liễu Trung ương cho biết, nhiều người tin vào những lời quảng cáo “trắng bật tông chỉ sau vài ngày” và đã phải trả giả đắt. TS Hà nhấn mạnh, không có sản phẩm nào vừa rẻ, vừa hiệu quả thần tốc mà lại an toàn. Đằng sau sự thay đổi tức tức thười là cả một quá trình phá vỡ cấu trúc da, rối loạn sắc tố, khiến việc điều trị sau đó trở nên cực kỳ khó khăn và tốn kém.

Còn TS Vũ Nguyệt Minh, Giám đốc Trung tâm Thử nghiệm lâm sàng, Bệnh viện Da liễu Trung ương cũng cho biết, nhiều loại mỹ phẩm trôi nổi trên thị trường hiện nay có chứa arsen (thạch tín) – một kim loại nặngnguy hiểm. Asen không gây tổn thương ngay lập tức, mà âm thầm tích tụ trong cơ thể. Sau khoảng 10 năm sử dụng liên tục, nó có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư da và các bệnh lý ác tính khác.

Chuyên gia này cũng chia sẻ về trường hợp một thai phụ phải nhập viện trong tình trạng mụn mủ lan rộng, chảy dịch toàn mặt sau khi dùng sản phẩm trị mụn mua qua mạng, hậu quả là làn da bị hủy hoại nặng nề, ảnh hưởng cả tâm lý lẫn sức khỏe thai kỳ.

Vì vậy, BS Hà khuyến cáo hãy cảnh giác với những lời quảng cáo “thần tốc”, “bật tông sau vài ngày”, “trị nám tận gốc” vì đó có thể là chiêu trò của những đối tượng kinh doanh trục lợi. Đồng thời, cần tránh mua mỹ phẩm trôi nổi trên mạng, tại các hội nhóm không có địa chỉ cụ thể hoặc các trang web không được xác thực.

Tương tự, để phòng tránh các tổn thương da, BS Quách Thị Bách Vân khuyến cáo người tiêu dùng không nên mua mỹ phẩm trôi nổi, xách tay hay không rõ nguồn gốc, đồng thời không tin vào quảng cáo “trắng nhanh trong 7 ngày” hay “hết nám cấp tốc”. Trị mụn, trị nám cần kiên nhẫn, theo phác đồ khoa học và có sự theo dõi của bác sĩ Da liễu – Thẩm mỹ Da. Khi đi khám, nên mang theo sản phẩm đang dùng để bác sĩ nhận diện nguy cơ chứa corticoid hoặc các chất bào mòn, từ đó xây dựng phác đồ điều trị chính xác, hiệu quả và an toàn.