Phòng chống trục lợi BHXH, BHYT trong khám chữa bệnh, chi trả bảo hiểm (Bài 2)

Hướng tới kỷ niệm 30 năm Ngày truyền thống ngành Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam (16/02/1995-16/02/2025;  phát huy truyền thống 30 năm xây dựng và trưởng thành, quyết tâm xây dựng ngành BHXH Việt Nam hiện đại, chuyên nghiệp, vì sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp… BHXH TP Hồ Chí Minh đã đẩy mạnh tuyên truyền với nhiều hình thức linh hoạt, sáng tạo, lan tỏa rộng rãi đến địa bàn cơ sở. Bên cạnh đó, BHXH cũng chú trọng triển khai thực hiện toàn diện các mặt công tác chuyên môn. Trong đó, để phòng ngừa tình trạng trục lợi BHXH, BHYT trong khám chữa bệnh, chi trả bảo hiểm, BHXH thành phố đã phối hợp có hiệu quả với Công an TP Hồ Chí Minh đề ra nhiều giải pháp, cách làm hay, gắn với việc thực hiện Đề án 06 của Chính phủ. 

Để phòng ngừa tình trạng trục lợi BHXH, BHYT trong khám chữa bệnh, chi trả bảo hiểm, thời gian qua, Công an TP Hồ Chí Minh và BHXH thành phố đã đề ra nhiều giải pháp, cách làm hay gắn với việc thực hiện Đề án 06 của Chính phủ.

Quản lý hiệu quả, phòng ngừa sai phạm

Công an TP Hồ Chí Minh cho biết, theo kết luận của Thủ tướng Chính phủ ngày 3/5/2024 là thực hiện trên cổng dịch vụ công trên 1 tài khoản duy nhất là VNeID. Do vậy, ngoài việc các bộ, ngành, UBND cấp tỉnh, thành phố thực hiện nhiệm vụ chuyển đổi, làm sạch tài khoản công dân trên hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính cấp bộ, cấp tỉnh và các hệ thống có liên quan đến giải quyết thủ tục hành chính sang VNeID, trước ngày 1/7/2024, theo quy định tại Nghị định số 59/2022/NĐ-CP.

Để kịp thời phục vụ người dân theo đúng chỉ đạo của Chính phủ, các Bộ, ngành cần khẩn trương hoàn thành các nhiệm vụ, như: Số hóa kết quả giải quyết thủ tục hành chính của ngành mình để chia sẻ với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phục vụ tích hợp vào VNeID để tái sử dụng kết quả giải quyết thủ tục hành chính cho các thủ tục hành chính khác; cắt giảm biểu mẫu, giấy tờ, trình tự, thủ tục khi người dân tham gia thực hiện các thủ tục hành chính trên cổng dịch vụ công quốc gia, hướng tới xây dựng thủ tục hành chính không sử dụng biểu mẫu giấy.

Đồng thời, rà soát tất cả các thủ tục hành chính để thay thế toàn bộ các hình thức xuất trình giấy tờ cá nhân bằng thông tin đã được tích hợp trên VneID. Từ đó, đưa thủ tục hành chính lên cổng dịch vụ công quốc gia và tích hợp vào VNeID để người dân thuận tiện hơn khi sử dụng VNeID để tham gia thực hiện các thủ tục hành chính, trong đó có lĩnh vực BHXH, BHYT.

Chị Bùi Thị Hà (SN 1987, ngụ quận 12, TP Hồ Chí Minh), vui mừng chia sẻ: “Việc tích hợp BHXH vào ứng dụng VNeID giúp người dân dễ dàng theo dõi quá trình tham gia BHXH ngay trên ứng dụng định danh điện tử. Trước đó, tôi phải tốn nhiều thời gian đi hoàn tất các thủ tục để đóng bảo hiểm, cũng như chi trả các khoản tiền khám chữa bệnh liên quan đến bảo hiểm. Từ khi tích hợp các tính năng trên, người dân đỡ tốn kém về thời gian, chi phí đi lại. Mặt khác, đỡ phải mang theo nhiều loại giấy tờ khi hoàn tất, giải quyết các thủ tục liên quan đến bảo hiểm. Môi trường mạng mọi thông tin đều công khai, minh bạch, góp phần cải cách hành chính hiệu quả…”.

Theo bà Nguyễn Thị Mỹ Dung, Phó Giám đốc BHXH TP Hồ Chí Minh cho biết: BHXH đã thực hiện một số mô hình để cải thiện hoạt động và phục vụ người dân hiệu quả. Xác định việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và phục vụ người dân, doanh nghiệp là hết sức cần thiết, từ năm 2017, BHXH Việt Nam đã xây dựng các hệ thống phần mềm quản lý và xử lý nghiệp vụ thống nhất, nhằm mục đích quản lý dữ liệu tập trung từ Trung ương, dữ liệu không bị phân tán như trước đây. Qua đó, giúp ích cho cán bộ BHXH khi thực hiện xử lý nghiệp vụ giải quyết hồ sơ cho đơn vị và người lao động chính xác; rút ngắn thời gian cho đơn vị và người lao động, góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác cải cách thủ tục hành chính.

Về việc triển khai tích hợp của BHXH, bà Nguyễn Thị Mỹ Dung nhấn mạnh, việc triển khai tích hợp của BHXH là một phần quan trọng trong cải cách hệ thống an sinh xã hội của quốc gia. Một số điểm chính liên quan đến việc triển khai tích hợp này như, mục tiêu (gồm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường hiệu quả quản lý và giám sát, nâng cao chất lượng dịch vụ cho người dân và tăng cường khả năng tài chính và tính bền vững của hệ thống BHXH). Các bước triển khai gồm: xây dựng cơ sở dữ liệu thống nhất, tạo ra một cơ sở dữ liệu chung cho toàn bộ hệ thống BHXH, giúp dễ dàng truy cập và quản lý thông tin; áp dụng các giải pháp công nghệ thông tin hiện đại để tự động hóa các quy trình, giảm bớt giấy tờ và tăng cường tính chính xác của dữ liệu; tăng cường sự hợp tác giữa các cơ quan liên quan đến BHXH, như các đơn vị y tế, lao động, và tài chính; đảm bảo cán bộ BHXH được đào tạo đầy đủ về các quy trình mới và công nghệ mới.

Qua đó, mang lại nhiều lợi ích như, giảm bớt các thủ tục hành chính phức tạp, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho cả người dân và các cơ quan BHXH; tăng cường khả năng tiếp cận và sử dụng các dịch vụ BHXH, đảm bảo người dân nhận được quyền lợi một cách nhanh chóng và chính xác; hệ thống tích hợp giúp tăng cường tính minh bạch và công khai trong việc quản lý và phân phối quyền lợi BHXH; hệ thống tích hợp giúp cơ quan BHXH quản lý hiệu quả hơn, phát hiện sớm các sai sót và gian lận…

Lấy người dân làm trung tâm phục vụ

Anh Nguyễn Công Danh (SN 1964, ngụ TP Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh), bày tỏ: “Tài khoản định danh điện tử VNeID là một tài khoản trực tuyến được phát triển và cung cấp bởi Trung tâm Dữ liệu quốc gia về dân cư thuộc Bộ Công an Việt Nam. Tài khoản này giúp định danh và xác thực công dân trên môi trường kỹ thuật số. VNeID có khả năng thay thế cho các loại giấy tờ cá nhân truyền thống và cung cấp nhiều tiện ích trực tuyến khác cho người dân, như: thông báo lưu trú, đăng ký thường trú, khai báo tạm trú, tạm vắng, bảo hiểm xã hội và nhiều dịch vụ công tiện ích khác. VNeID không chỉ giúp định danh công dân trên mạng, mà còn có giá trị thay thế cho các giấy tờ cá nhân truyền thống. Ngoài ra, ứng dụng này còn giúp người dân thực hiện nhiều dịch vụ công trực tuyến một cách tiện lợi, giúp họ tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại. Tích hợp BHXH vào ứng dụng VneID giúp cán bộ hưu trí đỡ mang nhiều loại giấy tờ trong quá trình giải quyết thủ tục liên quan đến BHXH…”.

Lợi ích mang lại cho người dân, doanh nghiệp là vậy, tuy nhiên, quá trình thực hiện, cơ quan chức năng cũng gặp các khó khăn như:  Cần có các giải pháp công nghệ hiện đại và phù hợp để đảm bảo tính liên kết và đồng bộ hóa dữ liệu; bước đầu, cán bộ và người dân có thể gặp khó khăn trong việc làm quen, thích nghi với các quy trình và công nghệ mới; việc triển khai hệ thống tích hợp đòi hỏi chi phí đầu tư ban đầu lớn cho hạ tầng công nghệ và đào tạo nhân lực; triển khai tích hợp của BKXH không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản lý và dịch vụ mà còn góp phần quan trọng vào việc xây dựng một hệ thống an sinh xã hội bền vững và minh bạch hơn…

Bà Nguyễn Thị Mỹ Dung cho biết thêm, hiện, BHXH TP Hồ Chí Minh đang triển khai nhiều giải pháp để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong việc tiếp cận BHYT. Cụ thể, về ứng dụng công nghệ thông tin: Hệ thống dịch vụ công trực tuyến cho phép người dân tra cứu thông tin, đăng ký và gia hạn thẻ BHYT trực tuyến mà không cần đến trực tiếp cơ quan BHXH; cổng thông tin điện tử cung cấp đầy đủ thông tin về các chính sách, quyền lợi và thủ tục liên quan đến BHYT, giúp người dân dễ dàng tra cứu và hiểu rõ các quy định. Đồng thời, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm bớt giấy tờ và thời gian xử lý hồ sơ, giúp người dân dễ dàng tiếp cận và sử dụng dịch vụ BHYT.

BHXH TP Hồ Chí Minh còn đẩy mạnh các hoạt động truyền thông như: tổ chức các chương trình truyền thông, hội thảo và sự kiện để tuyên truyền về quyền lợi và nghĩa vụ khi tham gia BHYT, giúp người dân hiểu rõ và chủ động tham gia. Thực hiện các chính sách hỗ trợ đặc biệt cho người nghèo để đảm bảo họ được tiếp cận BHYT một cách đầy đủ và thuận lợi. Giải đáp các thắc mắc của người dân qua điện thoại hoặc trực tiếp tại các cơ sở khám chữa bệnh. Nâng cao chất lượng quy trình tiếp nhận và xử lý hồ sơ BHYT để đảm bảo người dân nhận được dịch vụ một cách nhanh chóng và hiệu quả. Đào tạo và nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ BHXH về các quy định và quy trình mới, đảm bảo phục vụ người dân tốt hơn.

Theo bà Nguyễn Thị Mỹ Dung, BHXH TP Hồ Chí Minh cũng tăng cường sự phối hợp với các bệnh viện và cơ sở y tế để đảm bảo quyền lợi của người dân khi sử dụng thẻ BHYT, cũng như nâng cao chất lượng khám chữa bệnh. Mở rộng mạng lưới các cơ sở y tế chấp nhận thẻ BHYT, giúp người dân có nhiều lựa chọn hơn trong việc khám chữa bệnh…

Trước đó, nhân dịp kỷ niệm 15 năm Ngày BHYT Việt Nam (1/7/2009 - 1/7/2024), với chủ đề được chọn năm nay là: "Sử dụng hiệu quả Quỹ BHYT và nâng cao chất lượng khám bệnh, chữa bệnh BHYT tại y tế cơ sở”, Bộ Y tế cũng giao Sở Y tế chỉ đạo các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trên địa bàn thực hiện các hoạt động tuyên truyền, phổ biến về BHYT phù hợp với tình hình thực tế tại cơ sở khám bệnh chữa bệnh. Tiếp tục thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về BHYT ; nâng cao chất lượng khám bệnh, chữa bệnh, quan tâm đến y tế cơ sở; tăng cường thanh tra, kiểm tra phòng, chống hành vi lãng phí, lạm dụng, trục lợi Quỹ; sử dụng tiết kiệm, hiệu quả Quỹ BHYT...

Với kết quả bước đầu nêu trên, BHXH TP Hồ Chí Minh đã trở thành một trong những điểm sáng, vừa đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến về chính sách, pháp luật  BHYT; vận động nhân dân tích cực tham gia BHYT để đạt mục tiêu BHYT toàn dân, bảo đảm mọi người dân đều được quản lý, chăm sóc sức khỏe, bảo đảm quyền, lợi ích của người tham gia BHYT; đồng thời, vừa góp phần nâng cao ý thức, trách nhiệm của những người làm công tác  BHYT tế và cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trong việc nâng cao chất lượng khám bệnh, chữa bệnh và sử dụng tiết kiệm, hiệu quả Quỹ BHYT… lấy người dân làm trung tâm phục vụ.