Sử dụng thuốc lá điện tử, bóng cười sẽ rút ngắn tuổi thọ của giới trẻ
Nhiều trường hợp trẻ tuổi hút thuốc lá điện tử, bóng cười bên ngoài không có triệu chứng, trông như người bình thường, nhưng khi kiểm tra bằng các trắc nghiệm tâm lý cho thấy bị rối loạn trầm cảm, rối loạn nhân cách, thậm chí biểu hiện tâm thần phân liệt; hoặc phổi rối loạn thông khí, tắc nghẽn như người già.
Đây là chia sẻ của TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai tại Hội thảo “Cung cấp thông tin về tăng cường thực thi Nghị quyết của Quốc hội về quy định cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng” do Cục Báo chí, Bộ Văn hóa Thể Thao và Du lịch tổ chức chiều 1/12.
Theo BS Nguyên, trong vài năm qua, Trung tâm Chống độc đã tiếp nhận hàng trăm bệnh nhân cấp cứu vì ngộ độc thuốc lá điện tử, bao gồm cả những trường hợp ngộ độc cấp tính nguy hiểm đến tính mạng.
Từ khi Quốc hội ban hành Nghị quyết cấm thuốc lá điện tử, bệnh nhân bị ngộ độc loại thuốc lá mới này vào nhập viện ít hơn, nhưng những trường hợp nhập viện gần đây đều nặng và rất nặng.
Một trường hợp điển hình là bệnh nhân 17 tuổi nhưng đã có “thâm niên” sử dụng thuốc lá điện tử từ năm 13 tuổi. Đến tuổi 14 học sinh này chuyển sang hút thêm thuốc lá điếu. Khi vào nhập viện kiểm tra cho thấy, chức năng phổi của bệnh nhân rối loạn thông khí, tắc nghẽn, suy giảm như người già, tổn thương nặng nề do tiếp xúc kéo dài với nicotine và các chất độc trong thuốc lá điện tử.
Một trường hợp khác là nam thanh niên 26 tuổi nhập viện ngày 12/10 trong tình trạng run rẩy tay chân, lẫn lộn, mất định hướng. Xét nghiệm mẫu dung dịch thuốc lá điện tử bệnh nhân sử dụng có chứa cần sa tổng hợp, chất có độc tính mạnh và gây loạn thần nhanh.
Đặc biệt, ngày 7/10, một bệnh nhân 15 tuổi ở Hưng Yên được đưa vào cấp cứu vì ngộ độc thuốc lá điện tử mức độ nặng. Các bác sĩ phát hiện bệnh nhân tổn thương chất trắng não - tổn thương hiếm gặp và rất nguy hiểm.
Trắc nghiệm tâm lý ghi nhận nhiều chỉ số ở mức báo động như rối loạn nhân cách, tâm thần phân liệt, trầm cảm và lo âu. Mẫu thuốc lá điện tử của bệnh nhân phát hiện các chất MDMB-4en-Pinaca và ADB-4en-Pinaca, là các loại ma túy tổng hợp mới thuộc nhóm chất hướng thần mạnh.
BS Nguyên cho biết, nhiều bệnh nhân bên ngoài hoàn toàn không có triệu chứng rõ rệt, giống như người bình thường, nhưng khi được đánh giá bằng các trắc nghiệm tâm lý cho thấy bị rối loạn trầm cảm, rối loạn nhân cách, thậm chí biểu hiện tâm thần phân liệt. Đây là hệ lụy mới, nghiêm trọng và ngày càng phổ biến trong nhóm người trẻ sử dụng thuốc lá điện tử.
Bên cạnh đó, BS Nguyên cũng cảnh báo khi gần đây Trung tâm Chống độc tiếp nhận nhiều người bị ngộ độc, tổn thương tuỷ sống cổ, liệt nửa người... do sử dụng bóng cười. "Nguy hiểm ở chỗ bóng cười là cầu nối để con người sử dụng ma tuý. Cần cấm đầu tư, sản xuất, kinh doanh, vận chuyển, tàng trữ và sử dụng bóng cười vào mục đích giải trí. Cần ngay lập tức cấm lưu hành thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và thuốc lá mới tại Việt Nam. Các loại hình này cần đưa vào danh mục ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh trong Luật Đầu tư sửa đổi", BS Nguyên kiến nghị.
BS Nguyên nhấn mạnh, không nên sử dụng bóng cười cho giải trí. Theo ông, xu hướng giới trẻ sử dụng bóng cười, thuốc lá điện tử, chất kích thích, được xem như xả stress, giải trí đang khiến nhiều người tự rút ngắn tuổi thọ của chính mình. "Không nên lạm dụng và sử dụng, rất nguy hiểm", BS Nguyên nói.
Phát biểu tại hội thảo, ông Đặng Khắc Lợi, Phó Cục trưởng Cục Báo chí cho biết, ngày 30/11/2024 tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 173/2024/QH15, trong đó có quy định: “Quốc hội thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025, bảo đảm sức khỏe cộng đồng, trật tự, an toàn xã hội… Đây là quyết sách mạnh mẽ, kịp thời và hết sức cần thiết nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ.
“Chúng ta đang đứng trước một thách thức lớn khi thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng được “ngụy trang” dưới nhiều hình thức công nghệ mới, bắt mắt, mùi vị hấp dẫn, lan truyền qua mạng xã hội với tốc độ rất với nhiều thông tin sai lệch như “ít hại hơn”, “sản phẩm công nghệ”, “xu hướng dành cho giới trẻ”. Trong bối cảnh đó, báo chí cần tiếp tục phát huy vai trò xung kích, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và xây dựng môi trường sống lành mạnh, an toàn cho thanh thiếu niên”, ông Đặng Khắc Lợi nhấn mạnh.
Tại hội thảo, Trưởng đại diện của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam - TS Angela Pratt cho biết, kể từ khi Quốc hội bỏ phiếu thông qua lệnh cấm cách đây một năm, Việt Nam đã được cộng đồng quốc tế ghi nhận về vai trò tiên phong trong việc cấm các sản phẩm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Đây là quyết định có ý nghĩa rất lớn đối với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là trong việc bảo vệ sức khỏe và tương lai của thế hệ trẻ.
Để đảm bảo lệnh cấm của Quốc hội tiếp tục được thực thi hiệu quả, WHO khuyến nghị đưa kinh doanh các sản phẩm thuốc lá mới bao gồm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng vào danh mục ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh trong Luật Đầu tư sửa đổi; không chấp nhận bất kỳ ngoại lệ nào bao gồm việc cho phép sản xuất các sản phẩm thuốc lá mới để xuất khẩu.
WHO cũng cho rằng, việc cho phép sản xuất thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng để xuất khẩu làm suy yếu cơ sở lý luận về bảo vệ sức khỏe và xã hội của lệnh cấm, đồng thời gây ra sự thiếu nhất quán trong hệ thống pháp luật, tạo cơ hội cho việc buôn lậu và rò rỉ nguồn hàng ra thị trường nội địa, cùng với đó đặt ra gánh nặng lớn trong việc kiểm soát và thực thi pháp luật.