Thuốc generic được sản xuất tại Việt Nam, người bệnh sẽ được tiếp cận thuốc tốt, giá rẻ
Hiện nay, thuốc điều trị ung thư đối với người bệnh nghèo đang là gánh nặng khi có những loại thuốc giá thành rất cao nhưng chưa được BHYT chi trả, hoặc chi trả một phần, nên nếu thuốc generic được sản xuất tại Việt Nam, giá thành giảm thì người bệnh có thêm cơ hội được tiếp cận thuốc tốt.
Chia sẻ tại Toạ đàm “Giá trị tương lai của thị trường thuốc generic chất lượng cao” do Báo Đại biểu Nhân dân tổ chức ngày 5/11, TS.BS Nguyên Công Hoàng, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên, Đại biểu Quốc hội khoá XV cho biết, hiện nay, chi phí của người dân cho thuốc rất cao, chiếm khoảng 31-35% tổng chi phí về y tế. Những thuốc có giá thành đắt hiện nay là thuốc sinh học, thuốc điều trị ung thư, như Bệnh viện K dùng 2 loại thuốc mà đã chiếm hơn 30% tổng chi phí về thuốc nói chung của bệnh viện.
Theo chia sẻ của một bệnh nhân mắc bệnh vảy nến chia sẻ, họ đang phải điều trị thuốc sinh học, trong khi thuốc này rất đắt, khoảng hơn 20 triệu đồng/tháng, BHYT chi trả 50%. Hay một bệnh nhân ung thư phổi cũng phải chi trả tới 80 triệu đồng/tháng cho thuốc điều trị nhắm trúng đích thế hệ thứ 3.
Theo TS Hoàng, thuốc biệt dược gốc sau 20 năm các công ty phát minh phải nhượng quyền sản xuất, Việt Nam phải tranh thủ để được sản xuất những thuốc này (thuốc generic), giúp giảm giá thành chi phí mua thuốc, mang lại chất lượng điều trị tốt cho người bệnh.
Thuốc generic là thuốc có thành phần, hàm lượng, dạng bào chế, đường dùng và hiệu quả điều trị tương đương với thuốc biệt dược gốc đã hết hạn bằng sáng chế.
“Có những loại thuốc generic giá thành giảm hơn 10 lần so với giá biệt dược gốc. Làm sao đưa được thuốc generic về Việt Nam là yêu cầu cấp bách”, TS Hoàng chia sẻ.
Việt Nam đang bước vào thời kỳ già hóa dân số nhanh, khi tỷ lệ người cao tuổi dự kiến tăng thêm 3,6% vào năm 2034, kéo theo nhu cầu chăm sóc sức khỏe và sử dụng thuốc tăng mạnh.
Báo cáo “Giá trị tương lai của thị trường thuốc generic tại Việt Nam” cũng cho thấy, 9/10 nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở Việt Nam hiện nay là các bệnh không lây nhiễm với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm đều vượt mức 2,2%. Trong đó, bệnh tim thiếu máu cục bộ, bệnh thận mạn tính và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính ghi nhận mức tăng mạnh nhất, từ 3,2% đến 3,8% trong giai đoạn 2019 - 2024.
Trong giai đoạn 2024 - 2029, chi tiêu y tế dự kiến tăng 17,6%/năm, trong khi thu nhập khả dụng chỉ tăng 11%/năm. Điều này đồng nghĩa, tỷ trọng chi tiêu cho y tế trong thu nhập cá nhân có thể tăng từ 8,1% năm 2020 lên 13,3% vào năm 2029, tạo áp lực tài chính lớn hơn cho người dân.
Tại hội thảo, ông Dương Tuấn Đức, Trưởng ban Ban Thực hiện chính sách BHYT, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam cho biết, năm 2024, Quỹ BHYT chi trả gần 143.000 tỷ chi phí khám chữa bệnh, trong đó 33% chi trực tiếp cho thuốc (thuốc biệt dược gốc nhập khẩu chiếm khoảng 41%).
Theo ông Luke Treloar, thành viên Điều hành, Giám đốc Khối tư vấn Chiến lược ngành Y tế và Khoa học đời sống, Công ty KPMG Việt Nam, việc phát triển thuốc generic chất lượng cao là một giải pháp chiến lược nhằm giảm gánh nặng chi phí mà vẫn đảm bảo khả năng tiếp cận thuốc cho người dân, đặc biệt là nhóm dân số cao tuổi.
Ông Nguyễn Thành Lâm, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế cho biết, thông thường để nghiên cứu và phát triển một loại thuốc phải mất 15 năm, chi phí phát minh vô cùng tốn kém, như thuốc sinh học và kháng thể đơn dòng chi phí lên tới hàng chục tỷ USD.
Nếu thuốc generic sản xuất tại Việt Nam sẽ giúp giảm giá thành cả chục lần so với thuốc phát minh. Chính sách sử dụng thuốc generic đang được triển khai tại các nước đang phát triển, và chính sách này cũng được đề cập đến ở Việt Nam từ hơn 10 năm nay.
Theo ông Lâm, sau khi Luật Dược sửa đổi được ban hành, càng đòi hỏi phải phát triển thị trường thuốc generic ở trong nước để người dân được dùng thuốc tốt mà giá thành vừa phải.
Để làm được điều này, ngoài khuyến khích các doanh nghiệp trong nước từng bước phát triển nhà máy sản xuất thuốc đạt tiêu chuẩn EU-GMP, cần có các cơ chế khuyến khích để thu hút đầu tư, hợp tác.
Cùng nhận định như trên, TS Nguyễn Công Hoàng cho rằng, để làm được điều này, cần có hợp tác công – tư. “Mình có cơ sở vật chất, con người, họ có công nghệ, nếu một số chính sách về đầu tư được “cởi trói” thì doanh nghiệp nước ngoài sẽ hợp tác và đầu tư vào trong nước, người dân có vừa có thuốc giá thành hợp lý mà chất lượng lại tốt”, TS Hoàng nêu.
Định hướng này cũng phù hợp với Chiến lược quốc gia phát triển ngành dược, đặt mục tiêu đưa Việt Nam trở thành trung tâm dược phẩm của khu vực ASEAN vào năm 2030, với trọng tâm là nâng cao năng lực sản xuất, chất lượng thuốc nội địa và năng lực xuất khẩu.
Tuy nhiên, để tiềm năng này được hiện thực hóa, cần được xem xét trên nhiều khía cạnh: Chất lượng sản phẩm, năng lực quản lý, cơ chế kiểm định, cũng như các chính sách hỗ trợ sản xuất, lưu hành và sử dụng thuốc trong nước.
Trong bối cảnh Quốc hội đang xem xét nhiều nội dung quan trọng về chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân, buổi tọa đàm có ý nghĩa thiết thực, góp phần cung cấp luận cứ khoa học và thực tiễn cho quá trình hoàn thiện chính sách, hướng tới bảo đảm người dân được tiếp cận thuốc an toàn, hiệu quả, với giá cả hợp lý, phù hợp tinh thần Nghị quyết số 72-NQ/TW; với Chiến lược quốc gia phát triển ngành dược Việt Nam giai đoạn đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045 và các quyết sách của Quốc hội đề ra tại Kỳ họp thứ 10 này.